De juf heeft een boos hoofd en een harde stem

De wereld van een kind ontwikkelt zich van binnen naar buiten en van buiten naar binnen.
Een baby is nog versmolten met zijn moeder en leert gaandeweg dat het een individu is. Wanneer een peuter voor het eerst het woordje  “Ik”  gebruikt is dat een hele belangrijke stap in de ontwikkeling.

Het kind ontdekt dat het een individu is en om daar goed mee te oefenen ontwikkelt het zijn wil. Dit noemen we ook wel eens de koppigheidsperiode. Voor ouders en kinderen een hele belangrijke periode waarin beiden hun grenzen leren kennen.

Door het kennen en ervaren van je grenzen, leer je steeds beter wie je bent en wie de ander is.

Gevoelige kinderen

In mijn praktijk kom ik ze regelmatig tegen, de gevoelige kinderen. Sommigen noemen hen hooggevoelig. Waar ze vaak last van hebben is de buitenwereld. Het ene kind heeft last van kriebeltruien, teveel licht,  monsters onder het bed, lawaai van andere kinderen en andere kinderen hebben last van hun eigen angstige gedachten en ervaringen.
De volwassenen om deze kinderen hebben drie keuzes:

• Alle bedreigingen om het kind heen weghalen en anderen vragen zich aan te passen
• Het kind zo weerbaar maken dat het voor zichzelf kan opkomen en kan voldoen aan de eigen behoeften en grenzen
• Een mix tussen beider aanpak

Kinderen beschermen

Zeker wanneer we ervaren dat kinderen het moeilijk hebben, krijgen we de neiging om een kind te beschermen. Logisch en een eerste natuurlijke reactie. Echter het nadeel hiervan is dat het kind een rol als slachtoffer kan (leren) aannemen. Bovendien is het onmogelijk dat juffen en meesters met ieder kind rekening kunnen houden. Als een leerkracht zich stelselmatig inhoudt om kinderen te sparen, kun je er op wachten tot bij haar ook de emmer overloopt.

Heel vaak weten juffen en meesters niet eens hoe een kind hen ervaart. Immers, op school is er niets opvallends aan het kind, maar thuis zijn er woedeaanvallen. Het kan dan een hele poos duren voordat het duidelijk is wat er aan de hand is.

Kinderen reageren vaak instinctief en onbewust en moeten nog veel leren over het verschil tussen binnenwereld en buitenwereld.

Kinderen zijn erbij gebaat dat vooral ouders hen stap voor stap helpen op deze weg van dat wat bij het kind hoort en wat bij de ander. Weghouden en teveel beschermen maakt het kind machteloos en krachteloos. Uitleggen, vertalen, erkennen hoe moeilijk het soms is voor het kind en het kind stimuleren assertief te worden geven moed en vertrouwen voor de toekomst.

Wat helpt op school

Wat kan helpen is dat de ouder en/of leerkracht duidelijk maken dat het boze gezicht of de stemverheffing niet voor het gevoelige kind is bestemd, maar voor Jantje die een duidelijke boodschap nodig heeft.

Men kan duidelijk maken dat Jantje pas in actie komt als er duidelijke taal wordt gesproken. De leerkracht en het kind kunnen afspreken dat juf dan even een knipoog geeft aan het gevoelige kind. Het kind kan leren vragen of juf boos is. Dit houdt de relatie zuiver en duidelijk van beide kanten.

Wat doet de kindercoach

Allereerst maakt de kindercoach onderscheid tussen de verschillende gevoeligheden en behoeften van een kind. Daarbij is het vooral handig erachter te komen welke gedachten een kind in de greep houden.

Want: een kind wat een teveel ervaart, gaat zich meestal afsluiten. Dit betekent dat lesstof niet meer wordt opgenomen en andere informatie gekleurd en meestal negatief wordt verwerkt.
Zomaar een paar voorbeelden:

• Juf is altijd boos op mij
  Meisje denkt dit omdat juf altijd boos naar haar kijkt. Samen nemen we in gedachten een denkbeeldig kijkje in de klas. Juf kijkt naar het meisje, naar het buurmeisje, naar de jongen verderop, naar andere kinderen. Wat valt op? Juf kijkt naar alle kinderen even boos.
  Conclusie: Juf heeft gewoon een boos hoofd. Niks om je zorgen over te maken dus…..
• Kind heeft thuis woede aanvallen
  Jongen wil graag goed presteren en vraagt te weinig hulp aan juf. Met behulp van de thermometer ontdekken we wat er gedurende de uren gebeurd. We onderzoeken met de cirkel rood en groen welke acties en helpende zinnen op school de thermometer weer een lagere temperatuur kunnen geven.
  Conclusie: Leer op school hulp vragen.
• Kind heeft buikpijn van school
  Meisje maakt zich zorgen over moeder die het erg moeilijk heeft na de echtscheiding.
  We ontdekken dat moeder al 30 jaar heel goed voor zichzelf kan zorgen, ook als het moeilijk is. Mama kan best heel goed voor zichzelf zorgen en dat blijkt uit………..
  Conclusie: Mama is mama en ik ben ik.
• Kind heeft last van andere kinderen en voelt zich regelmatig gepest.
  Onderzoeken hoe de lichaamshouding van het kind is, dit spiegelen en met verschillende lichaamshoudingen oefenen. Met een stuk rood touw de eigen ruimte afbakenen en leren deze ruimte te verdedigen.
  Conclusie: Leer recht te hebben op je eigen ruimte en neem je plek in.
• Kind heeft moeite met onverwachte zaken
  In kaart brengen waardoor deze jongen het meest van slag raakt. Zoek bewijzen van gelegenheden die goed zijn afgelopen. Onderzoek met rood en groen welke gedachten of acties kunnen helpen om houvast te creëren. Zorg voor veel “Zie je wel….” ervaringen. Maak zo nodig gebruik van een week en dagschema en laat het kind de vingers van een hand gebruiken voor een vast stappenplan. De hand is tenslotte altijd in de buurt.
  Conclusie: Behaalde resultaten in het verleden, geven garantie voor de toekomst.
• Het kind met nare ervaringen door (huiselijk) geweld en/of veel ruzie thuis.
  Dit kind heeft meer dan welk kind het nodig om vertrouwen te leren. Vertrouwen in zichzelf en vertrouwen in andere mensen. Maar ook is het van groot belang dat dit kind een onderscheid leert maken tussen de wereld van de volwassenen en de wereld van de kinderen. Grenzen zijn een thema en wanneer het kind voldoende veiligheid ervaart, kan een start gemaakt worden met het verwerken van opgelopen trauma’s.
  Conclusie: Er kunnen ook goede ervaringen zijn. Ga ze ontdekken.
• En dan een mooie van deze week.
  Jongetje gaat voor het eerst naar voetbal en is het meest bang voor alle ouders.
  Ik vertel hem dat bijna alle ouders alleen maar naar hun eigen kind kijken omdat ze daar zo trots op zijn of willen weten hoe het gaat.
  Zijn moeder beaamt dat het zo gaat. Een diepe zucht is het antwoord…..
  Conclusie: Ik ben alleen het centrum van de wereld van mijn ouders…..

En dan zijn we weer bij het begin. ieder kind moet leren een autonoom individu te worden.

Het kind kan het niet alleen.

Zodra het ontdekt dat het een ik is, heeft het zijn ouders nodig om zich verder te ontwikkelen. Ouders beschermen, steunen en dagen uit om het leven in te stappen. Een leven waar boze monsters en harde geluiden deel van uit maken.

Een onveilige wereld die alleen door het te veroveren steeds een beetje bekender en veiliger kan worden. Opdat het kind een dappere krijger van zijn eigen leven gaat worden en de ouders steeds een stapje terug kunnen treden.

En alle leerkrachten, buren, begeleiders en familieleden die in de eerste plaats ook gewone mensen zijn, helpen het kind met goede en slechte ervaringen een stukje op weg….

Lees ook: Help… mijn kind krijgt een eigen wil
Lees ook: Wat te doen bij angstige kinderen
Lees ook: Drie bewegingen bij emoties
Lees ook: Een muur om je heen kan heel goed zijn
Lees ook: Ontroerend: meester hoort mij niet
Lees ook: Verlegen? Kom voor jezelf op!
Lees ook: Versla de spoken en monsters
Lees ook: Nog niet stoer genoeg
Lees ook: Bange kinderen, bange ouders