Ik kan er echt niets aan doen, maar als ik steeds vaker uitspraken lees en hoor over kinderen die te weinig presteren omdat ze beter kunnen, dan word ik een beetje boos.
Ik lees in de krant dat een IQ tientallen punten hoger kan met een goede aanpak.
Wat is er mis met een zesje zo nu en dan? Wat geeft ons het idee dat altijd het onderste uit de kan moet worden gehaald. Waarom mogen kinderen niet meer kind zijn, maar moeten ze presteren vanaf dag één?
Ik heb echt de neiging daar heel recalcitrant op te reageren en ik zou de kinderen willen beschermen tegen deze IQ-hype.
Naar mijn idee is de hele discussie over het stimuleren van de intelligentie, over de zesjes cultuur en onderpresteren niets anders dan dat we onze kinderen voortdurend zeggen dat ze niet goed genoeg zijn !!
Wat leert de natuur ons
Een bloem gaat niet eerder en mooier bloeien als wij de blaadjes openvouwen. Gras groeit ook niet harder als we eraan trekken. Sterker, we beschadigen de bloem en het gras met onze acties. Iedere bloem en iedere boom en plant heeft zijn eigen groei en bloei tijd. Sommige bloemen bloeien slechts één dag en daar loopt de hele wereld voor uit. Deze bloem boft want hij mag zijn wie hij is en wordt bewonderd op het tijdstip waarop de omstandigheden voor hem ideaal zijn. En daar zit wellicht een kern van de discussie.
Veel groente en fruit wat we eten wordt onder de meest ideale omstandigheden gekweekt, vaak zonder dat de aarde en grond eraan te pas komt. Kromme wortels en wormstekelige appels worden vernietigd. Om de smaak gaat het allang niet meer. Wij weten nog nauwelijks hoe een lekkere aardbei smaakt omdat ze vooral groot en rood moeten zijn. Dat is het belangrijkste criterium. Om over de plofkip maar te zwijgen.
Op een dergelijke manier zijn wij tegenwoordig ook onze kinderen aan het manipuleren. Veel leren, ideale omstandigheden creëren, standaardnormen voor kinderen vaststellen en vooral veel meten en weten.
Kortom: kinderen zijn een product geworden en scholen de fabrieken met kwaliteitscertificaat en al…..
Voor wie doen we het?
Een interessante vraag is dus eigenlijk wat er aan de hand is, dat we onze kinderen zo opjagen op intellectueel niveau.
Ruim honderd jaar terug was er een economische en vaak praktische noodzaak dat kinderen al jong uit werken werden gestuurd. Niks leren, werken zal je. Door de tijdgeest mochten kinderen daarna kind zijn, maar ik heb sterk de indruk dat die verworvenheid steeds verder van ons wegglijdt.
Tegenwoordig gaat het over iets bereiken, al kan niemand zeggen wat dat ‘iets’ is. Er is veel winst te halen bij een stimulerende aanpak en het aanwakkeren van ambitie. Het IQ kan daarmee nog tientallen punten omhoog. Maar ten koste van wat, vraag ik mij dan af?
Wat gaan we in de maatschappij met al die hoge IQ’s doen? Wie heeft er behoefte aan?
Als we ideale omstandigheden creëren en het kind stimuleren om vooral goed zijn best te doen, dan zal het kind daaraan gehoor geven. Net zoals kinderen vroeger uit werken gingen om het gezin te helpen, zitten kinderen van nu in de boeken gedurende de dag.
Om over huiswerk daarna nog maar te zwijgen!! Als het kind achterblijft, krijgt het nog extra huiswerk.
Omdat papa en mama graag willen dat het goed gaat en dat het kind iets bereikt.
En wellicht maken we een denkfout dat iets bereiken en (hoge) schoolcarrière bij elkaar horen.
Wat is de dagelijkse praktijk
De meeste leerkrachten, hulpverleners, psychologen en orthopedagogen die bij mij komen voor de opleiding tot kindercoach hebben als belangrijkste leerdoel: ‘Kinderen helpen op sociaal-emotioneel gebied’.
Zij ervaren dat kinderen in de klas tekort komen op dat gebied en dat daar een mogelijke oorzaak ligt voor leer- en gedragsproblemen. Bovendien zorgt de enorme administratieve taak om te meten en te weten van het product ‘kind’ in de fabriek ‘school’, ervoor dat leerkrachten stuk voor stuk afhaken en opbranden. Immers zij zien kinderen als een individu en ze willen iets essentieels meegeven, maar moeten produceren op output.
Het is een feit dat veel kinderen onderpresteren en dat het gat tussen laagbegaafd en hoogbegaafd steeds groter wordt.
De kinderen en ouders die bij mij in de praktijk komen, maken zich veelal zorgen over het niet optimaal kunnen meekomen op school. Het concentratieprobleem staat met stip bovenaan. Bij veel kinderen merk ik dat ze ergens iets in het leerproces hebben gemist. Misschien omdat ze de leerluikjes even hadden dichtgedaan omdat er in hun leven iets speelde. School jakkert door en het kind holt er achteraan. Het kind kan niet meer zichzelf zijn en even afhaken, dromen of leren op andere manieren dan wordt aangeboden.
Met name leerkrachten zien de nood bij kinderen. Er is geen klas in Nederland zonder een kind met een diagnose of een etiket.
Waar is het kind?
Ik vraag me af in hoeverre het kind in deze tijd nog kind kan en mag zijn.
Waar is de natuurlijke exploratiedrang?
Waar is de natuurlijke nieuwsgierigheid van een kind?
Hoe pushen we 2- en 3-jarigen om letters en cijfers te leren en staan we te applaudisseren als het lukt?
Hoe armoedig en eenzijdig gericht is peuter en kleuteronderwijs?
Maar bovenal: Waar zijn de spelende kinderen?
De meeste kinderen brengen hun tijd door achter een schermpje. Al met al vrees ik dat de kinderen van tegenwoordig blootgesteld zijn aan een ernstige vorm van kinderarbeid die de moderne leerfabriek heet.
Niks geen zorgeloze kindertijd met leren door ontdekken en spelen.
Werken/leren zal je…. opdat je je ouders en de maatschappij tot eer strekt…..
Arme kinderen…..
Lees ook: De IQ illusie
Lees ook: Wat is de onderliggende boodschap van de Cito?
Lees ook: Hebben wij Mr. Kanamori nodig?
Lees ook: Nadruk op rekenen en taal helpt kinderen niet
Lees ook: Doorleren in de vakantie?
Lees ook: Ieder vogeltje zingt…
Lees ook: Kleuters moeten spelen en bewegen in plaats van leren
Mooi geschreven Tea, ik ben het helemaal met je eens. Ik ben nog steeds werkzaam in het onderwijs,maar het plezier wordt minder. Het lesgeven vind ik prachtig maar niet alle druk die we vanaf boven krijgen. Ik zie kinderen die zoveel moeite hebben met leren en die echt niet beter kunnen en toch moeten ze zoveel mogelijk in de verlengde instructie. Ze weten en voelen op die manier dat zij niet goed kunnen meekomen. Ze worden onzeker. Dagelijks probeer ik er alles aan te doen om het plezier van de kinderen te behouden. Hun zelfvertrouwen te behouden. Het is veel belangrijker dat een kind zich veilig en geborgen voelt in een klas dan dat het moet presteren. Wij zijn toch ook groot geworden ? Wij hebben toch ook een plek in de maatschappij gekregen? Waarom moeten er allemaal bollebozen komen? Waarom niet elk kind respecteren? Kinderen zijn onze toekomst . Elk kind is uniek als ze nu wel of niet kunnen leren doet er niet toe.
Dag Tea,
Dit is MIJN stokpaardje… daarom, recht uit het hart. Onderwijs (en opvoeding en ontwikkeling en…) dat aansluit bij de natuurlijke ontwikkeling van kinderen. Mijn hart gaat dan echt sneller kloppen. Heel beangstigend die op prestatie gerichte maatschappij. Waarin je wordt klaargestoomd om bij te dragen aan een economie die staat voor welvaart. Toch merkwaardig als je dan op de website van Kind.org leest dat de kinderen in Nederland tot de gelukkigste van de 29 rijkste OESO-landen behoren. Wat zegt dat over die andere landen? Inspiratie en af en toe even lekker lachen? Dan is deze TED-presentatie een aanrader (in het engels maar als je even doorzet is de boodschap de moeite waard:) http://www.wanttoknow.nl/inspiratie/meelezen/over-de-ziel-de-school
Toch nog een tweede reactie… sorry, moet van m’n hart en in aansluiting op mijn eerdere reactie op ‘Zijn er nog gewone kinderen?’. De problemen van de maatschappij worden in de vorm van allerlei labels neergelegd op de kleine schoudertjes van de kinderen. Zoals je altijd zegt: Van wie is het probleem? En de kindertjes maar dragen, vooruitgestuwd door wetten, regels en verwachtingen. Kinderen spiegelen ons inderdaad en misschien wordt het tijd dat volwassenen zich eens omdraaien, zelf in de spiegel kijjken en de confrontatie aangaan met alles wat er op de schouders van de kinderen van de toekomst wordt neergelegd. Als je appels (of wat dan ook) onder onnatuurlijke omstandigheden te snel laat groeien, heb je een prachtig glimmende appel, klaar voor waar die voor is bedoeld, consumptie, tot je je tanden erin zet en het van binnen nergens naar smaakt. De appel krijgt dan het label flauw te zijn of melig, of… Maar wie creeert deze appel in eerste instantie? Kiemkracht dus… natuurlijke ontwikkeling vanuit de kern. Dat omarmen en van daaruit bijdragen aan de maatschappij. Vertrouwen, vertrouwen, vertrouwen… ! Van binnen naar buiten. Niet van buiten naar binnen. Auw, auw. auw !
Dag Tea,
Wat een prachtig stukje heb je geschreven! Dit is precies zoals ik er over denk en met mij vele anderen!(Gelukkig)
Het komt heel hard aan als je het zo leest: “onze kinderen zijn niet goed genoeg”.
Maar dat is inderdaad wat we ze zeggen……met alle handelingsplannen en verlengde instructies.
Ik denk aan Forrest Gump: “Forrest wat wil je later worden?” Forest:” Blijf ik dan niet mezelf?”
Kinderen hebben het recht omzichzelf te blijven en zich op een natuurlijke manier te ontwikkelen!
hallo thea
ik ga helemaal akkoord. ik heb zelf een dochter dat momenteel in het bijzonder onderwijs zit en daar zou ze ook leer of concentratie problemen hebben. dus dan maar eens langs de kinderpsychiater kijken wat die ervan zegt en als er word vastgesteld dat er toch ergens een concentratieprobleem is of een beetje adhd dan maar volproppen met pillen om beter mee te kunnen ze heeft het meeste probleem met het rekenen de rest gaat prima maar zoals ik in jullie stukken heb gelezen merk ik ook als ze met rekenen bezig is dat ze zich niet concentreert miss gewoon faalangst of doodgewoon saai maar als ze op de computer zit moet ik haar soms tot drie maal roepen eer ik haar aandacht heb dus denk ik niet dat ze dan concentratieproblemen heeft
nu ze mist haar ouwe school heel hard moet dat regelmatig van haar horen maar daar zou ze niet kunnen volgen volgens clb en de school zelf . iedereen kan niet even slim zijn zoals de staat het wenst en verwacht van onze kinderen de druk is veel te hoog met resultaat geen zelfvertrouwen meer pesterijen op school en vele zelfmoorden want dit brengt al die druk mee en hier is er maar één schuldig in en dat is de staat zelf waarom een kind geen kind laten zijn komen doen ze er toch ik was ook geen voorbeeldige leerling nog mijn moeder maar wij zijn er ook geraakt vroeg of laat ….
Hallo Thea,
Wat kan jij inspirerend en goed verwoorden wat ik denk.
Prachtig om te lezen.
Nu nog handelen! Ik vraag me nog steeds af hoe het kan dat alle pedagogen in ons land het niet voor elkaar krijgen om de toon die wordt gezet te veranderen.
We weten allemaal hoe we het wel willen en op welke wijze wij graag willen dat kinderen zich mogen ontwikkelen en toch is het de prestatie die geldt.
Bedankt…… :-)
Wat ben ik blij dat er op de school van mijn kinderen wél veel aandacht is voor de sociaal-emotionele kant. DAT is het kader waarop beoordeeld wordt of een kind verder kan van groep 1 naar groep 2. Kleuters spelen bij ons en ook in de middenbouw en bovenbouw is er veel aandacht voor gym, buitenspelen, vrij creatief bezig zijn. Er wordt gekeken naar de dingen die een kind goed kan en daar wordt hij/zij in gestimuleerd. Er wordt ook gekeken naar dingen die minder goed lopen en ook daar is aandacht voor, maar met respect en binnen de mogelijkheden van een kind.
Mijn dochter vond het vreselijk om haar vinger op te steken in de klas en hardop iets te zeggen. In groep 1 en 2 werd dat gesignaleerd en liet men het zo. Prima, maar het is toch ook fijn als je iets durft te zeggen in de klas. In groep 3 stimuleerde de juf mijn dochter enorm en liet haar – op haar manier en in haar eigen tempo – wennen aan het hardop praten in de klas. En? Halverwege groep 3 vond ze het geen enkel probleem meer!
Dat soort dingen zie en hoor ik steeds en daarom ben ik trots op onze school.
Mooi !!, dank je voor dit waardevolle tegengeluid !
Ik vind je stuk sterk maar ook erg zwart-wit. Mijn kinderen kunnen erg goed leren en school wilde ze een klas over laten slaan (het zijn al jonge leerlingen!). Naar ons gevoel luisterend hebben wij als ouders dit niet gedaan. Wat ik hiermee aangeef is dat school niet beslist wat er met jouw kind gebeurd, als ouders bepaal je dit. Beide kinderen voelden daarna dat er minder aandacht aan hun leren werd besteed en de jongens voelden zich door ons gewaardeerd. Kinderen die goed kunnen leren worden door scholen graag als troef gebruikt. Ze zijn nu nog maar 7 en 9! Thuis spelen ze ook veel buiten en zijn er vaste schermtijden, dus ook die opmerking is heel kort door de bocht naar mijn idee. Heel veel ouders kiezen voor vaste schermtijden en bij ons in de buurt zie je tot het donker is kinderen spelen op straat! Ook daar ben je als ouder bij. Ik denk wel dat tijden zijn veranderd, maar dat is normaal en daar moet je niet op mopperen maar mee omgaan. Mijn oma zou nu 100 zijn en ze zei vroeger tegen me ’toen wij klein waren dachten ouders ook: waar moet dat heen met onze jeugd’ ..
Dank je wel Hanneke voor je waardevolle reactie. Soms is het inderdaad ietwat zwart/wit om dingen duidelijk te maken…. :-)
Ik ben het zo met je eens. Dat is één van de redenen dat ik nu thuis zit als leerkracht. Ik kom er weer bovenop,maar ga daarna hier voor vechten. Gelukkig zijn er ook nog tal van ouders te vinden die dit ook zien en naleven. Nu de inspectie nog,maar toch…..de laatste inspectrische die ik trof zei dat we wel wat minder mochten doen aan de zaakvakken en meer creatieve vakken en drama,techniek enzo mochten invoeren. Hier was ik heel blij mee? Echt,er is hoop.
www. tis4kids. nl
Ohh.. ik hoop dat je snel de inspiratie weer vind en met de oude passie weer aan het werk kan !!
Wat een helder stuk!! Als we toch met elkaar weer de ogen open doen en gaan leren van onze kinderen in al hun puurheid en oprechtheid….dan komen de kwaliteiten van ieder persoon vanzelf geholpen door ons leerkrachten als begeleiders…..dan wordt het werk als leerkracht ook echt weer leuk!! Want van de kinderen krijg ik enorm veel energie….van al dat moeten en beschrijven helaas niet…
Dank je wel voor deze reactie!