Wel kunnen, maar niet willen, brrrr… Geen zin…. Bekijk het maar…. Waarom moet ik dat doen….. Ik ga liever met vrienden rondhangen……. Ik hoef later niet altijd te werken…. Ik heb het liever nu leuk….. Wel kunnen, maar niet willen…..
Dat is een lastige voor ouders, leerkrachten en managers. Je ziet dat iemand de capaciteiten heeft om te presteren en het gebeurt niet. Simpelweg omdat iemand er niet warm voor loopt of een andere keuze maakt.
Ambitie
In de opleiding tot kindercoach is het vaak een leuke discussie. Ambitie, is dat aangeboren of aangeleerd? Volgens de Big Five test is de mate van ambitie aangeboren. Dit bepaalt voor een groot deel of je de doelen die je aan jezelf stelt, gaat halen en het beste uit jezelf wilt halen. Dat deze gedrevenheid om doelen te halen bij ieder kind verschillend is, herkennen we allemaal.
Ambitie wordt echter vaak in verband gebracht met eerzucht en de behoefte aan hogerop komen in het leven. Dat kan een gevolg zijn, maar het is niet primair de definitie van ambitie.
Ik ken veel kinderen en volwassenen met een verschillende mate van ambitie. Ik had eens te maken met een jongetje die geen enkele ambitie had. Hij moest werkelijk voor alles gestimuleerd worden: uit bed komen, aankleden, eten en school. Met zijn 6 jaar kon hij vrijwel niets zelfstandig. Natuurlijk was er een goede reden voor dit gedrag, maar hij was op bijna geen enkele wijze vooruit te branden. Dit kind heeft een hele moeilijke prognose voor de toekomst en moet voor ieder stapje in zijn ontwikkeling sterk van buiten af gestimuleerd worden.
Dichter bij huis ligt het ambitieniveau van mijn zoon behoorlijk lager dan dat van mij :-) In zijn tijd werd de Cito nog niet veel gebruikt, maar uit een toets bleek wel dat hij over vrijwel de hele breedte over Havo/Vwo capaciteiten en kennis beschikte. Zijn leer motivatie bleek echter op het cijfer 1 uit te komen op de schaal van 10. Aangezien huiswerk al in groep 7 begon, waren wij al redelijk op de hoogte van zijn schoolse ambities en leek het ons verstandig een passende lagere schoolkeuze te doen.
Wat ik van hem heel goed kan leren is leven in het hier en nu. Hij is één van de meest goede zen-mensen die ik ken. Ennn….. is er ergens een probleem in het hier en nu, dan heb je aan hem een goede want hij denkt heel praktisch. Wij zijn dan ook heel benieuwd welke levensinvulling hij uiteindelijk gaat vinden of wellicht wat hém gaat vinden.
In mijn tijd als leidinggevende bij een groot bedrijf kwam ik ze ook regelmatig tegen. Mensen die geweldige capaciteiten bleken te hebben, maar er niets mee wilden. Gewoon hun ding doen was goed genoeg en wachten tot de pensioengerechtigde leeftijd. Voor mij heel lang onbegrijpelijk en soms moeilijk te accepteren.
Motivatie
Motivatie lijkt wel op ambitie, maar is meer gericht op datgene wat iemand tot gedrag drijft. De motivatie kan van binnen uit komen, waarbij de mate van ambitie weer een rol kan spelen. Motivatie kan ook van buitenaf gestuurd worden door beloning of vermijding van straf. Dat laatste wordt vooral in de opvoeding en op school gebruikt. We gebruiken als volwassenen veel invloed om kinderen te bewegen in actie te komen. Onze doelen of die van het onderwijs staan daarbij voorop.
Onderwijsvernieuwing wil graag een beroep doen op de motivatie van binnen uit. Heerlijk voor veel kinderen, maar voor kinderen met een laag ambitie niveau vrees ik het ergste. Het zou kunnen dat voor kinderen zoals mijn zoon en vele kinderen die ik ken, de optimale ontwikkelingsfase voor bijvoorbeeld lezen, schrijven en rekenen gemist wordt. Simpelweg omdat ze uit zichzelf voor heel andere dingen zouden kiezen.
Leerproblemen
In mijn praktijk krijg ik vanzelfsprekend veel te maken met leerproblemen omdat school een soort muur is waar kinderen tegenaan knallen wanneer er ergens iets niet goed gaat. In al die jaren ben ik kinderen tegengekomen uit het grote gebied tussen weinig ambitie en kinderen die weinig motivatie konden opbrengen voor leren. De leerproblemen die worden ervaren kunnen een groot oorzakelijk verband met ambitie en motivatie hebben.
De kinderen uit de categorie weinig ambitie zijn soms moeilijk vooruit te helpen zoals wij ouders en leerkrachten dat graag willen. Voor deze kinderen en jongeren is er geen goede reden om iets te willen bereiken of een doel te halen. Zij wachten wat er op hun weg komt en reageren daar al dan niet op. Accepteren van de ambitie van het kind en het liefst een overeenkomst over de consequenties van keuzes zijn dan wegen die overblijven. Zo nodig is er door middel van belonen en/of vermijden van negatieve consequenties winst te halen. Gek genoeg lijkt dat voor deze kinderen een acceptabele keuze. En.. ik moet zeggen dat dit vaak mooie coachingstrajecten zijn waarin acceptatie, en met name nieuwe wederzijdse verwachtingen, tussen ouders en kinderen hele mooie uitkomsten zijn.
De kinderen met weinig motivatie hebben uiteindelijk een andere aanpak nodig. Dan gaat het vaak om een bepaald vak waarin slechter gescoord wordt. Bijvoorbeeld rekenen, taal, wiskunde of een leervak. Het kind vindt het vak vaak niet boeiend, ziet het nut er niet van in en heeft weinig zin zich er veel voor in te spannen. Dan kan het helpen een uitstapje naar de toekomst te maken en een relatie te leggen tussen de inspanning van nu en de mogelijke voordelen later. Natuurlijk zijn veel kinderen en vooral pubers totaal niet geïnteresseerd in de verre toekomst. Het kan echter veel verschil maken als een kind een interne verbinding legt met zijn ambities en de mogelijke voordelen die het leren biedt.
Zo was er eens een jongen die zeer beslist aangaf geen extra hulp te willen voor rekenen. Hij wilde dit absoluut niet. Op een later moment, toen bleek dat hij meubelmaker wilde worden en we het proces van stoelen maken volgden, ontdekte hij dat het zeer handig is als je weet hoeveel hout je nodig hebt voor een stoel. Leren rekenen had nu een functie en nut voor hem.
Bij het helpen van kinderen met leerproblemen kom je altijd ambitie en motivatie tegen. Wanneer een kind echt weigert motivatie te hebben voor leren wordt het een taai geheel. Zodra je echter de juiste knop hebt gevonden voor motivatie, gaat het met sprongen vooruit. Dan maakt het niets uit of het kind nu last heeft van dyslexie, moeite heeft met tafels leren, concentratieproblemen of wat dan ook. Het kind zegt: Ik ga ervoor….. Niet willen wordt dan: “Wel willen en niet kunnen”. En laat een kindercoach daar nu allerlei hulp voor in huis hebben om het kind te ondersteunen.
En weet je….. Ik geloof er heilig in: Ieder kind kan leren, maar wij moeten het kind op de juiste manier weten te raken zodat het leren gaat leren.
Ken je de training Ik Leer Leren al?
Ik Leer Leren is een training voor kinderen vanaf groep 8 die vastlopen in hun schooltaken en leerwerk. Ik Leer Leren is geen huiswerkbegeleiding en ook geen verzameling tips of trucjes, maar een methode die uitgaat van al aanwezige kwaliteiten. Kinderen ontdekken zélf wat werkt en hoe ze hun leerwerk optimaal kunnen plannen en uitvoeren.
Klik hier voor meer informatie
Lees ook: Concentratieproblemen bestaan niet
Lees ook: Kinderen die hun best doen
Lees ook: Doorleren in de vakantie?
Lees ook: De IQ-illusie
Lees ook: De make-over van een onderpresteerder
Lees ook: Ieder kind kan leren
Lees ook: Goh…. ik kan rekenen
Hallo Tea,
De vader van mijn zoon Jared (11) en ik hebben hier vaak discussie over. Hij denkt dat door het aanleren van dicipline de motivatie van Jared op te krikken is…ik denk dat het andersom is….pas als er motivatie is, kun je dicipline aan de dag leggen.
Wat denk jij daarover?
Groet,
Ilja
Dag Ilja,
Dit is een mooie kip of het ei vraag. Motivatie en discipline zijn allebei heel iets anders. Motivatie komt op zijn best van binnenuit en als die motivatie er is, zal heel vaak de discipline ook opgebracht kunnen worden om een taak te volbrengen. Dat hoeft echter niet automatisch zo te zijn. Iedere hobby en werk waar je gemotiveerd voor bent, heeft nu eenmaal vaak ook rotklusjes en daarvoor is soms echt discipline nodig om de motivatie en inspiratie brandend te houden.
Discipline is wel nodig om (terugkerende) taken te kunnen afmaken en daar hoef je dus helemaal niet gemotiveerd voor te zijn. Kijk maar eens naar het gemiddelde kind met huiswerk voor een vak wat niet fijn is. Daar heb je soms echt discipline voor nodig om een goed cijfer te kunnen halen terwijl de motivatie 0,0 is.
Het is dan soms meer helpend om met een kind gewoon tot de conclusie te komen dat er geen motivatie is en dat de taak toch moet gebeuren. Een kwestie van jammer… maar helaas.
Soms wil het echter door het leren van discipline ook nog wel eens motivatie ontstaan. Niet de motivatie van wat ben ik blij om deze taak te doen, maar de motivatie om te starten en de taak af te maken omdat het nu eenmaal zo is.
Zo leerde een puber mij onlangs het woord DERK: Doe Eerst de Rot Klussen en dat hielp haar heel veel met haar huiswerk.
Maarre… waar ik eigenlijk wel benieuwd naar ben…. Wat vind Jared er zelf van. Hoe weet hij dat hij gemotiveerd is en hoe start hij een taak en hoe lukt het hem om dit vol te houden. Wat zegt hij tegen zichzelf als hij gemotiveerd is, wil worden of moet worden. Dat is eigenlijk veel interessanter denk ik om Jared zelf verantwoordelijk te houden voor het afmaken van zijn taken. Met of zonder motivatie en met of zonder discipline. Ben benieuwd wat hij daar na verloop van tijd dan over denkt…..
En dan hoeven jullie de discussie niet meer te voeren :-)
Succes…
Mijn zoon van 10 doet erg zijn best op school, heeft wel extra uitleg nodig, maar accepteert dat wel.
Maar zodra het woord huiswerk genoemd wordt, laat staan dat het gemaakt moet worden,zakt de moed hem in zijn schoenen, en is er geen land met hem te bezeilen.
Hij is ongeïnteresseerd en heeft totaal geen concentratie/motivatie om n paar sommen te maken.
Hebben jullie een idee wat ik hieraan kan doen?
Dit klinkt als faalangst en mogelijk kun je hem helpen wat meer vertrouwen in zichzelf te krijgen….
Onze dochter van 14 zit in 3 HAVO en gooit er momenteel met de pet naar. Oorzaak: ze heeft een vriendje die het nog bonter maakt en helemaal niets meer uitvoert op school en wrs eind van het schooljaar naar het VMBO moet. En je raadt het al; dochterlief vindt de school nu ook niets meer want ze ziet het niet zitten dat ze straks allebei op een andere school zitten. Het liefst gaat ze ook naar het VMBO, als ze maar bij hem in de buurt is. Het is verder een beste jongen maar we vragen of nu wel af hoe we onze dochter weer gemotiveerd krijgen (Want op zich kan ze makkelijk de havo halen) Ook school heeft het geprobeerd maar ze weigert gewoon haar best te doen.
Pffffff………
Ik weet dat het een oude topic is maar toch nog een reactie.
Wat dacht u van een huisarest totdat de cijfers aantoonbaar verbeterd zijn.
Maar de grootste fout die je kan maken is om op een gegeven moment alsnog toe te geven.
Geen ruzies maar gewoon bij je standpunt blijven en er het niet meer over hebben.
Soms is geld ook een hele goede motivatie om tot prestaties te komen. Als je geen geld hebt dan zul je toch echt zelf aan de bak moeten. Soms is dat geen keuze en komt het op je weg. Bijvoorbeeld na een scheiding of bij verlies van baan door 1 ouder. En soms is het dichtdraaien van de geldkraan een hele goede. Leer je kind leven met schaarste. Als ouder heb je een voorbeeldfunctie. Anderen zoeken gewoon een rijke partner. Dat is ook een oplossing. ?
Zeker weten dat geld een krachtige motivator kan zijn. Al is dat niet voor iedereen op dezelfde manier. En jaaa, wij hebben als ouders de taak om ook met geld te leren omgaan..
Is er een boek voor pubers beschikbaar waar ze zelf mee aan de slag kunnen gaan. Mijn pubers is 13 jaar en wil wel, maar zegt dat het vaak niet lukt. Ik heb eens boekjes gezien waar tieners/pubers zelf mee aan de slag konden gaan. Een soort doe het zelf boek maar dan voor je onzekerheid, motivatiegebrek etc. Er staan dan ook tips in wat je kunt den als je een bepaald gevoel hebt.
Heeft iemand een idee welke boeken dat er zoals zijn voor pubers zelf? Dus niet voor mij als ouder, maar voor de kinderen zelf.
Dank voor je reactie.
Mogelijk bedoel je een boek als dit?
https://ikleerleren.nl/werkboek-bestellen
Je zoon zou ook bij één van de trainers een training Ik leer leren kunnen volgen.
Kijk maar eens op de website.
hallo, wat doe je met een puber van 14 in 3 havo die slecht staat door een half jaar weinig tot niets te doen, wel over wil maar geen zin heeft om met school bezig te zijn.
Ze slaat alle hulp af. Ze weet niet waar ze goed in is en wij eerlijk gezegd ook niet. Ze weet niet wat ze hierna wil doen, dus tja hoe motiveer je haar.
of….. kijken of ze nog over gaat of gewoon blijven zitten.
Pubers van die leeftijd doen vaak onverschillig omdat ze heel vaak niet weten hoe ze het moeten aanpakken om het tij te keren.
Meestal helpt het om op een rij te zetten van waar er iets moet gebeuren en hoe dat het slimste aangepakt kan worden.
Ook hangt het er vanaf hoe graag een puber in de eigen klas wil blijven. Wanneer die wil er wel is, is het goed om te onderzoeken op welke manier de lage cijfers opgepakt kunnen worden en samen een plan maken. De ingang is waar de cijfers goed zijn en hoe dit gelukt is en dan een bruggetje maken naar de vakken die moeizaam gaan.
En jaaa… voor een 14 jarige is de toekomst nog heel ver weg en telt alleen de volgende week. :-)
Mijn zoon heeft moeite met leren, hij krijgt op school veel extra hulp. Toch is hij niet van plan om mee te doen. En is hij vaak boos. Geeft vaak anderen de schuld en weet zelf altijd alles beter. Hoe kunnen we hem motiveren om toch mee te doen in de klas….
Dag Jannie,
Ai….dat is erg lastig voor je zoon en jullie. Kennelijk zit je zoon iets dwars waar hij geen woorden voor heeft en speelt er veel onmacht bij hem
Als je anderen vaak de schuld geeft, voel je je vaak het slachtoffer en is het nodig dat je inzicht krijgt in wat er mis is en vaak heb je daar iemand voor nodig.
Meer doen van hetzelfde frustreert dan alleen maar en dan haak je af als kind.
Het klinkt alsof je zoon mag leren zich te uiten en te leren vertellen wat hem dwars zit en de vaardigheden leren om zijn taken goed te doen.
Welke vaardigheden dat zijn, kunnen jullie in overleg met school vaststellen als je kijkt naar daar waar hij vastloopt.
Goedemiddag,
Onze zoon van bijna 15, zit nu in Havo 3.. hij doet niets meer voor school. Zodra hij uit school komt, of voor de tv, of gamen, of achter zijn telefoon.. als we hem aansporen om te gaan leren doet hij het gewoon niet, komen er felle discussies… haalt alleen nog maar onvoldoendes… hebben telefoon al afgepakt en soms voor aantal dagen de ps4 afgepakt.. niets helpt en willen niet blijven inzetten op straffen…heeft bijbaantje, maar soms niet voor te porren, gaat uiteindelijk wel en als hij zijn geld heeft verdiend aan eind van de maand gaat alles op aan de Mcdonalds of Jumbo.. hij heeft nu zelf zijn bankpasje ingeleverd, omdat sparen zo niet lukt…
Om moedeloos van te worden…
Oefff…. dat is heel verdrietig voor alle partijen en ik raad u aan om hulp te vinden zodat u hem kunt helpen en met u allen weer in een betere sfeer komt.
Goedemiddag,
Mijn zoon zit in groep 2 en word in augustus 6 jaar.
Hij doet het goed qua cijfers en letters en zijn verdere ontwikkeling.
Alleen geeft de juf nu aan dat hij weinig intrinsieke motivatie heeft. Als dat niet verbetert dan zou hij een jaar langer moeten kleuteren. Ik vraag mij af of hij deze motivatie niet automatisch gaat krijgen in groep drie. Kan ik zijn intrinsieke motivatie ook helpen verhogen?
Ai, dan ben je pas 6 en krijgt al een probleem… :-)
Het lijkt me wijs om met school te overleggen waar ze het precies over hebben. Ik kan me niet voorstellen dat een kind van 6 geen intrinsieke motivatie heeft voor spelen, bewegen en ontdekken. Dan zou het mogelijk ziek zijn of er iets ernstigs aan de hand kunnen zijn omdat dit natuurlijke behoeften zijn.
Misschien bedoelt zijn juf dat hij liever niet zich inzet voor bepaalde opdrachten en dat hij bijvoorbeeld kan leren om zich in te zetten of door te zetten als iets niet leuk is of leren toch een taakje te doen als het moeilijk is..
Dusss…. ga in gesprek over waar je het precies over hebt in plaats van ‘diagnoses’ te stellen waar het kind geen uitweg heeft… Als je weet wat er precies aan de hand is, kun je daar een leerplan voor maken…