Rust, reinheid en regelmaat hebben nog niets aan waarde ingeboet in de huidige tijd van opvoeden. Wel zou je kunnen concluderen dat de inhoud van die drie woorden aan een behoorlijke verandering onderhevig is geweest tijdens de laatste decennia. En gelukkig maar want een jaren 50 opvoeding met z’n dogma’s zouden we niet meer kunnen pruimen. We kijken nu meer naar het individuele kind en kunnen de drie R’s meer op ieder kind afzonderlijk afstemmen, al naar gelang de behoefte van het kind.
Wat betekent een veilige hechting?
Een kind kent de eerste 7 jaar maar één waarheid en dat is die van jou. Als een kind zelfvertrouwen en een goed gevoel van eigen waarde wil ontwikkelen dan is het nodig een veilige hechting te hebben met zijn ouders. Inmiddels weten we steeds beter hoe belangrijk een goede hechting is voor een (psychisch) gezonde ontwikkeling voor het kind. Maar wanneer is er eigenlijk sprake van een goede hechting?
In grote lijnen zou je kunnen zeggen dat het kind kan rekenen op zoveel mogelijk een vaste verzorger(s). Het jonge kind leert dat deze weggaat en terugkomt. Daarnaast leert hij de vaste gewoontes van deze verzorger kennen. Het is van groot belang dat deze vaste persoon de signalen van het kind goed leert herkennen en daar liefdevol en gepast op reageert. Dit wordt sensitiviteit en responsiviteit genoemd. Kinderen leren daardoor vertrouwen. Als ze zich niet fijn voelen weten ze dat ze op de verzorger(s) kunnen rekenen voor het vervullen van hun behoeftes.
Kinderen die bloot staan aan steeds wisselende omstandigheden en steeds wisselend gedrag van volwassenen op hun noden, ontwikkelen vaak op latere leeftijd psychische problemen doordat het hun ontbrak aan een veilige hechting.
Waarom hebben kinderen grenzen nodig?
Soms krijg ik de vraag van ouders voorgelegd waarom kinderen grenzen nodig hebben. Dat is toch helemaal niet gezellig en vrijheid voor een kind is toch veel fijner?
Het is een misverstand om te denken dat kinderen zelf wel kunnen uitmaken wat kan en niet. Grenzen geven kinderen een gevoel van veiligheid. De grote wereld buiten het gezin kan best spannend en eng zijn waardoor het heel prettig en veilig kan voelen als je weet waar je aan toe bent. Zonder duidelijke grenzen is het altijd maar afwachten wanneer er iets komt opdoemen en dit legt een veel te grote druk op kinderen, zeker op jonge kinderen.
Als je als ouder helder en voorspelbaar bent, weet een kind waar het aan toe is. Het hoeft je niet uit te dagen, hoeft de grenzen niet te verkennen en hoeft geen grote mond te geven of dwingend gedrag te vertonen om zijn zin te krijgen.
Hoe kun je betrouwbaar zijn voor je kind?
Dit is eigenlijk heel simpel: Zeg wat je doet en doe wat je zegt! Dit geldt voor alles!
Het is mij in de loop der jaren opgevallen dat de kinderen die zich gelukkig voelen en zich vrij bewegen, weten waar ze aan toe zijn. Ze kennen de sociale codes, weten hoe het hoort en zijn zelf betrouwbaar voor hun vriendjes.
Meestal hebben deze kinderen een goede basisveiligheid. Ze hoeven zich niet af te vragen of pappa of mamma wel thuis is of komt, weten goed te benoemen wat de regels zijn, wanneer deze worden overschreden en ze weten precies welk gedrag ze van hun ouders kunnen verwachten als reactie op hun eigen doen en laten. En dat is precies waar een kind behoefte aan heeft: veiligheid en betrouwbaarheid in woord en gebaar.
Vermoeiend…..
Ja en nee. Als jij betrouwbaarheid en veiligheid hoog in je waardenlijstje hebt staan zal het geen enkele moeite kosten dit aan je kinderen mee te geven.
Wel vermoeiend kan zijn wanneer kinderen de neiging hebben je steeds uit te testen of kinderen die steeds je grenzen overschrijden. En die kinderen heb je nu eenmaal (breek me de….. niet open….)
In dat geval kun je onderscheid maken in verschillende manieren van betrouwbaarheid. De allerbelangrijkste is dat je kind tot in iedere vezel weet dat jij er écht bent in geval van nood omdat hij dit keer op keer heeft ervaren.
De betrouwbaarheid en consequentheid van je gedrag is bij testende kinderen een fors grotere uitdaging. Jonge kinderen kun je korte en duidelijke instructies geven.
Met oudere kinderen kun je meer in overleg gaan passend bij de leeftijd en de verantwoordelijkheid die ze aankunnen. In dat geval kun je de stelregel aanhouden dat je er een gewoonte van maakt om eerlijk te zijn over je beweegredenen en je motivatie voor (eventueel) gewijzigde regels of gedrag. Hierin ben je dan betrouwbaar op een diepere laag, namelijk die van jou als mens en ouder die zich ontwikkelt als ouder. En jouw kind weet precies wanneer je oprecht bent, sterker.., hij weet dat vaak beter dan jijzelf :-)
Als je een baken kunt zijn in donkere tijden en je houd je aan “walk your talk”, dan geef je je kinderen een groot gevoel van veiligheid, vertrouwen en een goed gevoel over zichzelf mee. En dat is van onschatbare waarde.
Lees ook: Tip 1: Je kind is uniek
Lees ook: Tip 2: Je kind is… en je kind doet…
Lees ook: Tip 3: Goedbedoeld gedrag van kinderen
Lees ook: Tip 3A: Wangedrag van kinderen?
Lees ook: Tip 4:Roze wolk of achter het behang
Lees ook: Tip 5: Complimenten voor je kind
Lees ook: Tip 6: Leer wat je nu nog niet kunt
Lees ook: Tip 7: Wees 100% betrouwbaar voor je kind
Lees ook: Tip 8: Negeer negatief gedrag en waardeer positief gedrag
Lees ook: Tip 9: Stop met vergelijken
Lees ook: Tip 10: Zorg voor structuur
Wil je een aantal keer per jaar artikelen ontvangen? Vraag de nieuwsbrief aan van de praktijk voor kindercoaching en de opleiding tot kindercoach.
Geef een reactie