Over wensen en verlangens

Kinderen hebben wensen.
Gelukkig maar want dat is een sterke motivatie om vooruit te komen.
Voor ouders zijn wensen en verlangens van kinderen nog wel eens lastig om mee om te gaan.
Kinderen hebben over het algemeen ook veel doorzettingsvermogen. Als kinderen hun wensen en verlangens blijven verkondigen terwijl ouders hen weigeren tegemoet te komen, dan wil er nog wel eens een conflict ontstaan.

Verlangens en behoeften

Verlangens kenmerken zich door iets graag willen. Behoeften zijn gebaseerd op iets nodig hebben. Dat is een belangrijk verschil en soms worden we door de verlangens van kinderen op het verkeerde been gezet.

Verlangens zijn vergelijkbaar met wensen. Kinderen wensen soms vaak en veel. Die wensen kunnen verschillen van het willen hebben van een stuk speelgoed, tot het bezoeken van Euro Disney, tot het weer bij elkaar komen van gescheiden ouders.

Behoeften hebben veel minder van doen met wensen. Behoeften waaraan voldaan is, zorgen ervoor dat we kunnen functioneren. De behoefte aan veiligheid en aandacht is voor kinderen heel basaal, evenals de behoefte aan erbij horen.
De behoefte aan erbij horen kan aanleiding zijn voor wensen en verlangens in materiële en immateriële zin.

In materiële zin kan het gaan om het in bezit krijgen van de nieuwste iPhone, spijkerbroek of merkkleding. In immateriële zin horen we bijvoorbeeld kinderen van gescheiden ouders verlangen naar het weer bij elkaar wonen van het gezin.

De verlangens van kinderen

Kinderen laten ons hun verlangens weten in de vorm van vragen en/of eisen:

• Mag ik spelen met Ivo?
• Ik wil die bestuurbare auto
• Iedereen in de klas heeft een iPhone
• Als ik niet meega, mag ik nooit meer naar een feestje
• Mama, asjeblieeeeffffft….?
• Papa, toe-oe-oe…

De reactie van ouders op deze wensen en verlangens is vaak een NEE, al dan niet een krachtig NEE. Soms raken ouders en kinderen in een langdurig onderhandelingsspel over de wensen.

Ouders proberen het kind te overtuigen van de onmogelijkheid of onwenselijkheid van het verlangen. Het kind weert zich krachtig met argumenten van het tegendeel. De uitkomst is vrijwel altijd voor beide partijen onbevredigend omdat de ouder op een bepaald moment zijn macht moet aanwenden en het kind teleurgesteld is.

Kinderen hebben over het algemeen meer uithoudingsvermogen dan ouders en weten meestal meer tandjes bij te zetten. Hoe mooi is dat :-) , immers daarmee kan een kind het ver brengen!

Helaas, als een kind zich niet gehoord of gezien voelt in zijn wensen, dan krijgt “het tandje bij” regelmatig een lichtelijk nare lading in de zin van dreinen, klagen, miepen en piepen.

Over het algemeen verdragen ouders het slecht als een kind jammerend zijn zin wil doordrijven en gaat alle aandacht naar het toontje van het kind. Als dat een tijdje doorgaat en het wordt een gewoonte om zo op elkaar te reageren, gaat dat ten koste van de sfeer in huis. Bovendien leert een kind geen verantwoordelijkheid te nemen voor zijn wensen en verlangens.

Wat helpt

Een kind wat jammert, dreint, miept en piept voelt zich meestal niet gezien en gehoord. Ouders reageren hier vaak geërgerd of heftig op. Vergeten is al snel de aanleiding. En de aanleiding was meestal een wens. Het verdere “gesprek” gaat dan over het gedrag wat het gevolg is van het doorzetten van het kind omtrent zijn wens.

Wat kan helpen is dat ouders laten weten dat ze de wens hebben gehoord. Je kunt eventueel herhalen wat je hoort: “Je wilt graag bij Ivo spelen” en daarna zeg je “dat begrijp ik”. Het kind weet dan in ieder geval dat het gehoord is en hoeft niet meer door te dreinen.

Daarna kun je je kind uitleggen waarom zijn wens niet vervuld kan worden. Als je de redenen en eventueel nadelen uitlegt, heeft een kind hier vaak wel begrip voor.

Zo nodig geef je aan wat er WEL is of welke gedrag je WEL graag zou zien en benoem je daar de voordelen van.
Veel kinderen kunnen nu wel verder, maar er zijn natuurlijk kinderen die niet tevreden zijn met de uitkomst en zij zullen doorgaan. Meestal geven kinderen dan blijk van hun teleurstelling door te zeggen dat ze de suggestie van de ouders niet willen of dat dit stom is.

Dit is opnieuw een kantelmoment waarin een kind terug kan vallen in het jammeren en miepen en piepen. Als de ouder echter rustig en kalm laat weten dat hij dit zich heel goed kan voorstellen en dat het ook beslist niet leuk is dat je kind als enige geen iPhone heeft, wordt het toch voor veel kinderen al gemakkelijker om zijn wens te parkeren.

De echte diehards :-) die doorgaan met hun wens uiten, kun je vragen daarmee te stoppen. Je kunt nogmaals aangeven dat je het gehoord hebt, dat je het begrijpt en ook de teleurstelling snapt en het kind daarna vragen voor dit moment te stoppen met de wens. Je kunt er een verzoek aan toevoegen.

Je vraagt dan of het kind voor jou wil stoppen en iets anders wil gaan omdat je nu samen nog geen oplossing hebt gevonden. Met name door dat laatste geef je een andere wending en een gedragsalternatief. Je sluit dan positief af. Belangrijk is opnieuw dat het kind weet wat er WEL van hem verwacht wordt.

Diepe wensen

Dan zijn er nog de diepe wensen die vooral kinderen van gescheiden ouders hebben, namelijk dat papa en mama weer met het kind een gezin gaan vormen.

Vrijwel alle volwassenen roepen gelijk “Dat kan niet”.

Hoe mooi is het echter als je het kind vraagt om deze wens eens te onderzoeken. Want stel je voor dat dit zo zou zijn. Hoe zou je leven er dan uitzien? Wat zou je doen? Wat zou papa doen en wat zou mama doen?

Keer op keer is het mijn ervaring dat het voor kinderen heel heilzaam is dit te onderzoeken. Je kunt er op rekenen dat kinderen op een zeker moment verzuchten dat deze wens onmogelijk is omdat ……. en soms komt een kind er zelfs achter dat deze wens zelfs onwenselijk is omdat er dan ook veel voordelen van de situatie wegvallen. En dan komt een kind er pas na jaren achter dat de situatie helemaal goed is zoals deze is. Want de wens is dan niet langer nodig om de behoefte van erbij horen te vervullen.

Tijdens de basisopleiding tot kindercoach hebben we regelmatig stilgestaan bij behoeften en wensen en verlangens van kinderen in verschillende situaties. Een kindercoach kan veel betekenen voor ouders en kinderen op dit gebied.

Lees ook: Het mag niet van de buurvrouw
Lees ook: Gun een kind zijn ellende
Lees ook: Je kind afsnauwen
Lees ook: Einstein ouders
Lees ook: Straffen of verantwoordelijkheid nemen
lees ook:  De zeurende moederclub