Negatieve aandacht en wat het oplevert

Waarom je jengelende, klagende, dwarse en opstandige kind in jouw gezin eigenlijk gewoon schreeuwt ‘zie me dan!’

Gaat ie weer…..
Kun je eindelijk even lekker in je boek of tijdschrift duiken, begint je kind te gillen dat zijn broer hem pest.
Alsof ze het erom doen en ruiken dat jij even in je eigen wereldje duikt.

En de klassieker: jij wilt gezellig met je gezin eten, maar de meeste tijd zitten je kinderen elkaar in de haren, vinden ze het eten niet lekker en schreeuwen door elkaar heen.

Waarom moeten je kinderen toch altijd op een negatieve manier aandacht vragen?
Het lijkt wel alsof ze het met opzet doen en jouw rust willen verstoren.
En toch is het absoluut niet waar dat je kind jou wil pesten zoals sommige ouders tegen me zeggen.
Je kind pakt gewoon de verkeerde kaart in het spel van aandacht.
Niet meer, niet minder

Wat is negatieve aandacht?

Negatieve aandacht is aandacht vragen op een rode manier zoals ik dat noem.
Je kind heeft te weinig opties om op een andere manier te vragen waar het behoefte aan heeft en laat in zijn gedrag weten dat hij iets nodig heeft. Bijvoorbeeld gezien of gehoord worden, erbij willen horen, of zelf mogen weten hoe hij iets aanpakt.
Voor je kind maakt het niet uit of de aandacht positief of negatief is want aandacht is aandacht en daarmee word je gezien en gehoord al is het meestal niet op een manier die jullie liever willen.

Wat het oplevert is het gevoel ‘ik besta’ en dat is sterker dan wat dan ook want als het positief niet lukt dan maar negatief.

Wennen aan negatieve aandacht

Soms kan het kind al zo gewend zijn aan die negatieve aandacht dat positieve aandacht verwarrend wordt.
Ik noem dat weleens het “zwart schaap-syndroom” binnen het gezin.

In sommige gezinnen zijn er zwarte schapen en zij krijgen de schuld van alles wat mis gaat in een gezin.
De ene keer gaat het om een kind dat onbewust zelf kiest voor deze rol en de andere keer krijgt een kind, ook weer onbewust, alle negativiteit binnen een gezin naar zich toegeschoven als een soort zwart gat.

Je kind denkt dat hij alleen ‘in beeld’ is als hij negatief gedrag laat zien.
Zijn ervaring is dat als ik het goed doe, hoor ik nauwelijks iets, maar als ik het slecht doe dan is er wel een reactie.
Na verloop van tijd versterkt het patroon zich en wordt het een gewoonte.

Je kind wordt het probleemkind, het schaap met de zwarte vacht.
Gek genoeg voelt veilig voor iedereen op de eigen vreemde manier.

Het verdrietige is dat je kind zichzelf niet goed genoeg vindt en denkt dat anderen dat ook vinden.

Voor iedereen is de positie van het zwarte schaap helder.
Dit is het kind dat zorgt voor een vervelende sfeer en de andere kinderen zijn daardoor de lieverdjes.
Deze positie kan tot ver in de volwassenheid doorwerken en het verdrietige kan zijn dat het zelfbeeld van dit kind zich aanpast.

Welke redenen zijn er nog meer voor negatieve aandacht?

Even tussendoor: wist je dat ik een korte workshop heb gemaakt waarin alles over lastig gedrag op een rij staat en vooral hoe jij ermee omgaat?
Je kunt deze workshop nu volgen en direct beginnen.
Meld je hier aan………

In mijn ervaring zijn er nog een paar redenen voor negatief gedrag die allemaal op een ander level zitten.

Je kind heeft nog onvoldoende vaardigheden.

Vooral jonge kinderen hebben nog te weinig woorden om duidelijk te maken wat ze willen en hoe ze zich voelen.
Zij kunnen dan een kort lontje hebben wat natuurlijk ook weer boosheid bij jou oproept.
Of je kind kan ook zo enthousiast zijn dat hij zich in allerlei situaties begeeft die gevaarlijk en ongewenst kunnen zijn. Je kind weet dan nog niet wat hij kan doen om zich handiger te gedragen

Vaak spelen de zogenaamde executieve functies een rol en dan vooral zelfregulatie en emotieregulatie en impulscontrole waardoor je altijd achter de feiten aanloopt.

Doordat je kind zo onhandig reageert op situaties kun je samen in een vicieuze cirkel van boosheid terecht komen wat na verloop van tijd een gewoonte wordt tussen jou en je kind.
Je komt in een positie van ‘daar gaaaaan we weer’ en het is dan heel moeilijk om te beseffen dat je kind eigenlijk alleen maar vaardigheden mist.

Je kind is overprikkeld

De klassieker die vele ouders kennen en die hen altijd weer verrast.
Jij denkt dat het gezellig is om van de ene activiteit naar de andere te bewegen, maar het emmertje van je kind is vol.

Ontelbaar zijn de ouders en kinderen die ik heb gecoacht waarbij het kind op school een lieverdje is en zodra Mama in beeld komt verandert in een monster.
En wat te denken van de huidige strong willed kinderen?

Al deze kinderen zien nog maar één optie en dat is heel hard lawaai maken om hun nood duidelijk te maken.

Jij als ouder hebt te weinig handvatten.

Helaas, hoe graag je zou willen, je krijgt de gebruiksaanwijzing er niet bij met de geboorte van je kind.
Je wilt als ouder graag je kind begrijpen, maar als hij steeds boos en lelijk doet en niet wil luisteren en zich aanpassen, kan het een zware dobber worden.

Wat ik vaak zie gebeuren is dat ouders alle zeilen bij zetten om hun kind in de juiste richting te krijgen en dat ook dit een herhaling van zetten blijkt te zijn.
De ene ouder doet streng en de andere ouder probeert te sussen.
Of dat je vandaag straf geeft en morgen een beloning.

En hoe logisch, je bent als ouder geen ontwikkelingspsycholoog die heeft geleerd wat bij elke leeftijdsfase hoort en geen pedagoog die heeft geleerd hoe je lastig gedrag aanpakt.

Waarbij ik uit eigen ervaring en van vele leraren en hulpverleners weet dat als je kind je voor uitdagingen stelt, je ter plekke alle lessen bent vergeten.

Ze zeggen niet voor niks dat bij de loodgieter thuis lekkage is.

Een testje: hoe vaak geef jij negatieve aandacht?

De enige manier om inzicht te krijgen is meten = weten.
Ik geef ouders vaak de tip om samen een aantal dagen door te nemen in hoe het ging en vooral wat er goed ging.
Zo sta je niet alleen even stil bij hoe het gaat, maar ook bij wat je doet en vooral wanneer het beter gaat!

Dus noteer eens een aantal dagen voor jezelf of samen:

• Hoeveel keer heb je zinnetjes naar je  kind geroepen als ‘niet doen!’, ‘waarom doe je dat weer?’, ‘genoeg!’, ‘houd op’ en hoe vaak zei je ‘goed gedaan’, ‘dat was lief van je’, ach…. het is ook moeilijk hè?’
• Schrijf op wat je kind doet na de negatieve woorden. Leert je kind er iets van en past hij zich aan of kiest hij voor de andere route, van meer negatief gedrag?
  Schrijf ook op wat de reactie was op jouw erkenning van je kind en je meeleven en zachte aanwijzingen. Durft je kind zich over te geven of kiest hij voor nog meer negatief gedrag om te voelen dat hij toch ‘de slechte’ is in huis?
• Vraag jezelf ook af wanneer de laatste keer was dat je kind vroeg om hulp op een rustige manier, en hoe jij daar op  reageerde?

Als je merkt dat je toch wel heel vaak zelf ook negatief reageert en het moeilijk vindt om je kind erkenning te geven voor zijn moeilijke gevoelens dan kan het tijd zijn voor actie.

Het kan je helpen om voor een poosje deze observaties te doen en op te schrijven om te ontdekken hoe jullie negatieve cirkel al een gewoonte is geworden en wat je kunt doen wat helpt om die gewoonte te doorbreken.
Noteer daarvoor vooral wat er werkt en helpt.

Wat kun je doen aan negatief gedrag van je kind?

Het goede nieuws is dat als kinderen ouder worden, meer vaardigheden krijgen en leren van andere kinderen dat negatief gedrag kan uitdoven.

Helaas…. jij zult als ouder ook stevig aan de bak moeten in veel gevallen want zonder jou gaat je kind het niet leren.
Daarbij is het fantastische nieuws dat jij dus veel in eigen hand hebt hoe je kind kan leren om te gaan met zijn negatieve gevoelens en dit op een meer en handiger manier kan uiten.

Want dat is wat je toch wil voor je kind en voor jezelf?
Ik geef je een paar aanwijzingen die je kunnen helpen:

Maak van positieve aandacht een punt en een gewoonte

• Op een dag merkte ik de kracht van het bedanken van onze kinderen. Gewoon voor het even doen van een klusje, voor dat ze deden wat ik vroeg en het opruimen van hun kamer.
  Wat een verschil maakte dat en het koste geen moeite.
  Doe dit op momenten van gewoon contact bijvoorbeeld tijdens de autorit, bij het tandenpoetsen, op de bank.
  Je hebt in feite geen reden nodig om vriendelijk te zijn.
  En het mooi wat er na verloop van tijd gebeurde is dat we tot op de dag van vandaag deze gewoonte gebruiken.
• Geef woorden aan wat er niet goed gaat en doe dat in neutrale feiten.
  ‘Je jas ligt op de grond, hang je hem even op?’ en zeg weer hoe fijn het is als ze het doen.
• Respecteer de behoefte van je kind om gezien te worden, ook als het uit de bocht vliegt.

Versterk de vaardigheden van je kind zodat het niet kiest voor negatief gedrag

• Wees duidelijk in wat je wilt en verwacht ook dat dit gebeurt.
• Geef vertrouwen dat je kind zich voegt en zich aan jullie afspraken houdt.
  (uiteraard is dit niet van de ene op de andere dag geregeld en mogen jullie oefen met reële en eerlijke afspraken)
• Leer je kind woorden hebben voor sociale en emotionele situaties en ondertitel wat er gebeurt zoals ‘dat is niet fijn voor jou en ik denk dat X ook heel erg schrok.’
  Op deze manier kan je kind leren herkennen wat er gebeurt en welke gevoelens voor hemzelf en voor de andere belangrijk zijn.
• Geef een keuzes waar je kind behoefte heeft aan autonomie en duidelijkheid door bijvoorbeeld te zeggen ‘wil je je kamer opruimen voor het avondeten of na  het avondeten?’
  Mogen kiezen geeft je kind de controle over een situatie en houdt je kind heel waardoor hij zich niet opstandig hoeft te gedragen.

Stop met jezelf verdedigen, overtuigen en gelijk willen hebben

Je bent de ouder en niet even oud als je kind.
Dit betekent dat het niet nodig is dat jij je kind probeert te overtuigen van je standpunten, je gelijk of jezelf moet verdedigen.
Zo nodig ga je in discussie, waarbij jij je standpunten rustig en gedecideerd benoemt waarna je kind het recht heeft om boos te zijn.

Jij hebt besloten wat goed is voor je kind en als die boos is op je beleid, begrijp je dat en geef je erkenning hoe moeilijk het is.

Als jouw kind schreeuwt ‘Het is jouw schuld!’, val dan niet in de valkuil van de strijd aangaan.
Erken het gevoel van boosheid en het niet gehoord zijn en bedenk daarna hoe je samen tot een oplossing komt.
En vooral, blij kalm, hoe moeilijk het ook is …..
Stap uit de loopgraven.

Anders kijken naar negatief gedrag

Vaak labelen we een kind als moeilijk of lastig terwijl je kind het eigenlijk alleen maar nodig heeft dat je anders kijkt.
In mijn artikel over “gemakkelijk of moeilijk” kind stelde ik:

We vinden kinderen die zich gemakkelijker aanpassen aan wat wij willen en kinderen die niet teveel de hakken in het zand zetten vaak gemakkelijker in het ‘dagelijkse gebruik’.
Vaak labelen we deze kinderen ook meer positief en ze krijgen veel meer positieve aandacht van ons.

Kinderen die wat meer ‘moeilijk doen in het dagelijks gebruik’ door dwars te liggen, vaker Nee te zeggen en precies het omgekeerde doen dan we hebben afgesproken, ervaren we sneller als lastig en moeilijk.
Deze kinderen noemen we dan ook vaak ‘lastig of moeilijk’ naar elkaar. Zowel ouders onderling als leerkrachten en pedagogisch medewerkers.
Deze kinderen krijgen ook meer negatieve respons en krijgen ook van ons meer negatieve aandacht.
Dus niet alleen vragen ze negatieve aandacht, ze krijgen het ook terug!

In feite zou je het ook anders kunnen stellen:
Kinderen met moeilijk gedrag tonen ons iets waar wij iets mee moeten.

Deze kinderen doen niet alleen ‘moeilijk’, ze hebben het vooral moeilijk om de redenen die ik hierboven allemaal heb genoemd.
En dat is niet eens alles want er zijn nog honderdduizend meer redenen waarom je kind minder gemakkelijk is in de omgang.
Want wat voor mij lastig is, kan voor jou een makkie zijn en andersom.

Uiteindelijk zou je kunnen stellen dat je kind dat je uitdaagt met zijn gedrag, in feite een signaal afgeeft.
Niet alleen dat dit kind het zelf moeilijk heeft, maar ook dat hij niet weet hoe hij dingen kan bereiken op een meer handige manier.

Bovendien geeft hij ook jezelf een krachtig signaal dat je misschien iets hebt te leren in de omgang met je kind die zo in de knoop zit met wat er van hem verwacht wordt en dat hij niet in staat is dat te geven.

Hoe mooi is het dat wij dankzij dit kind, zelf iets bij kunnen leren

Dusss…. aan de bak met negatief gedrag

Negatieve aandacht vraagt om erkenning en actie.

Allereerst kun je de boodschap decoderen van waar je kind ten diepste behoefte aan heeft en hoe hij dat uit op een negatieve manier in plaats van een meer positieve manier.

Het ontdekken van de behoefte in lastig en moeilijk gedrag maakt een wereld van verschil zo heb ik honderden keren steeds opnieuw gemerkt.

Het is nog best moeilijk om de boodschap te filteren uit het negatieve gedrag vooral omdat het meestal tegen jou gericht is.
Dat vraagt er om dat je jezelf even aan de kant kan zetten en dus niet beledigd bent of je dat je verwijten voelt.

Mocht je toch een verwijt voelen, bedenk dan dat je kind je zwakke plek heel goed kent en niet met opzet op je knopjes drukt om je te spiegelen wat jij zelf ook kunt leren.

Ik heb gemerkt dat het veel ouders helpt als ze kunnen denken dat hun kind het moeilijk heeft en de situatie niet de baas is.
Hoe mooi is het dan als ouder dat jij je kind DOOR die lastige situatie heen kunt helpen door te ondertitelen, door hem te steunen en je eigen kwetsingen even te parkeren.

Je zult zien dat als jij als de leider en de ouder je kind meeneemt in hoe hij net even anders kan reageren door hem eerst woorden te geven hoe lastig de situatie is en hem dan als het ware onder de arm te nemen naar een volgende stap.

Gewoon in alle rust, weten wat je wilt en werkelijk te zien en ervaren waar je kind het zo lastig mee heeft.
Als dat lukt, merk je ook dat je eigen kwetsingen door je kind als sneeuw voor de zon verdwijnen en dat er alleen maar liefde en warmte voor je kind overblijven, ook al is die nog steeds niet rustig.
Jij bent degene die hem helpt!

Op deze manier, heb je ook alle kans om je kind de benodigde vaardigheden te leren.
Vanuit jouw rust leert je kind zelf ook rust en daarmee de zogenaamde emotieregulatie, zelfregulatie en impulsbeheersing door woorden te leren voor boosheid en op andere manieren aangeven wat er zo dwars zit en triggert.

Je kind leert dan door jouw voorbeeld en jij helpt stap voor stap hoe het ook anders kan.
En ja, dat gaat niet van de ene op de andere dag en vraagt veel oefening, maar het is echt de moeite waard waardoor je samen een ijzersterke band opbouwt. waarin ruimte is voor boosheid en dwarsheid zonder dat het de overhand neemt.

En praktisch te doen?

Als je morgen wilt beginnen en één ding wilt doen, begin dan met het moment waarop je normaal gesproken zou reageren met frustratie, stop dan even en benoem iets goeds, geef contact of stel een keuze.

Zie het als mini opdracht aan jezelf en doe het gewoon 7 dagen met bewust 3 minuten extra contactmomenten per dag waarin je iets ondertitelt en erkenning of een compliment geeft.
Kijk wat er verandert.

Want jouw kind wil niet dat ‘moeilijke’ kind zijn.
Hij wil weten dat hij ertoe doet en er mag zijn.
En hij wil zeker geen strijd, maar weet NOG niet hoe het anders kan.

Jij doet er eveneens toe!
Voor hem!

Wil je leren van mijn ervaring met kinderen die moeilijk doen en hun ouders?

Als professional neem ik je mee in het door mij ontwikkelde werkmodel waarin ik je stap voor stap meeneem in het duiden van gedrag en hoe je ermee om kunt gaan. Tegelijkertijd praten jullie over behoeftes die ertoe doen en wat de nooduitgang is waardoor ouders en kinderen altijd met opgeheven hoofd verder kunnen.
Dat is een belofte die ik waarmaak!
Bekijk de Masterclass werken met het werkmodel en begin vandaag nog.
Je kunt je nu hier aanmelden.

Meer lezen en bekijken:

Aandacht is aandacht
De gebruiksaanwijzing van je kind
Is je kind ‘gemakkelijk of moeilijk’ in het gebruik?
Wil je geluk of gelijk?

Strongwilled kinderen en hoe je daarmee leert omgaan
Executieve functies nader bekeken
Opvoeden als je verschillend bent
Je gaatjes kind