Waarom je NOOIT moet zeggen: ‘Dat kan jij wel’

Heb je je ooit gerealiseerd hoe zinloos het is als iemand tegen je zegt dat jij het wel zal kunnen?
Want zeg eens eerlijk, geloof jij het als iemand tegen je zegt: ‘Jij kan dit wel”?
Wedden dat je direct met een vette ‘Ja-maar’ op de proppen komt?

Op zich is het helemaal niet erg als er enige weerstand komt op een opmerking van iemand die in jou gelooft, terwijl jij het nog niet gelooft.
Ware het niet dat het dan daar vaak nog erger misgaat omdat de ander de neiging krijgen om je te gaan overtuigen.

En iemand overtuigen is al helemaal een zinloze zaak. Het gebeurt namelijk zelden dat iemand het met je eens gaat zijn. Worden jullie het wel eens dan is er vaak veel tijd overheen gegaan en ben je het oorspronkelijke verhaal vaak ook nog eens vergeten.

Mijn kind heeft weinig zelfvertrouwen

Het voorgaande is precies wat er gebeurt bij kinderen met weinig zelfvertrouwen. Als iets spannend is voor een kind, geeft dit kind een signaal af.
Meestal opmerkingen in de trant van “Ik kan het niet of ik snap het niet” en nog veel vaker “ze vinden me niet leuk, ik doe het toch fout, ze willen niet met me spelen of botweg een NEE”.

Wat wij dan doen, is er tegenin gaan en allerlei argumenten verzinnen waarom het kind iets wel zou moeten doen. Om te beginnen luisteren we al niet heel goed omdat een kind natuurlijk nooit gaat zeggen dat het iets niet durft en te weinig vertrouwen heeft. In de plaats daarvan komen er dan allemaal smoesjes en argumenten waar wij tegenin gaan.

Met uiteindelijk meestal de dodelijke opmerking: “Jij kan het wel”.

Herkenbaar?

Wat gebeurt er bij een kind met weinig zelfvertrouwen?

Een kind wat het (nog) spannend vind om iets te doen waar het nog geen of juist negatieve ervaringen mee heeft, zal vaak niet staan te springen om de nieuwe uitdaging aan te gaan. Zeker de kinderen die van nature wat risicomijdend en behoudend zijn, trekken zichzelf gemakkelijker terug bij nieuwe ervaringen.

Die terugtrekkende beweging betekent meestal dat er enige vorm van angst is.
En omdat niemand als een angsthaas gezien wil worden, ga je iets verzinnen om je angst te camoufleren en weg te blijven van de ervaring. Je verzint redenen en argumenten die wel of niet geldend zijn.

En stel je voor dat je ouder of juf dan zegt dat je het best wel kunt en vaak ook nog in de overtreffende trap dat je het heus ook wel leuk gaat vinden. Het is toch meer dan volstrekt logisch dat een kind daar niet in trapt?
Zelfs wij volwassenen  gaan daar meestal echt niet in mee.

Wat er bij kinderen gebeurt is dat ze nog een tandje bij zetten. Immers hun angst en weigering worden niet serieus genomen dus het piepen, miepen, argumenteren en desnoods huilen en schreeuwen wordt een tandje erger.  En als de ouder of de leraar met nog meer argumenten komt, wordt het lawaai nog groter en meer.
Ik noem dat “deze vuist op deze vuist”.  En gebeurt dit regelmatig bij lastige situaties dan heb je zo maar een patroon.

Wat wil een kind met weinig zelfvertrouwen eigenlijk?

Als je nu eens even aan jezelf denkt als jij iets niet goed durft en iemand zegt dat jij het wel kunt. Wat wil je dan werkelijk?

Juist! Serieus genomen worden.

En dat doe je beslist niet als je zegt dat de ander het wel kan.

Sterker nog dat is een botte ontkenning van iemand zijn angst.

Hoe neem je een kind serieus die iets niet durft, kan of wil?

Wanneer een kind lawaai maakt als hij iets moet doen zoals bijvoorbeeld een spreekbeurt houden, een boodschapje halen, een excuus maken, een ruzie goed maken, een taart bakken een toren bouwen, een moeilijke rekensom maken of wat dan ook, dan moeten we dit kind niet vertellen dat het dit wel kan.

Wat werkelijk helpend is voor dit kind is iemand die erkenning geeft voor hoe moeilijk het juist is.
Dus niet: “je kan het wel en je vindt het wel leuk straks”, maar juist “ach ja, dat is ook lastig en best een beetje eng’.

Het verschil voor het kind is dat er echt naar hem geluisterd wordt en dat de ander ziet hoe lastig het gewoon is.
Vervolgens kun je vragen gaan stellen om te ontdekken dat de situatie misschien helemaal niet ze griezelig is.

Het gaat dan om vragen als: “Hoe is het je de vorige keer gelukt?, heb je het al geprobeerd en wat ging er goed?, Wat zou je nu kunnen zeggen of doen?

Het gaat dan om informatie uit het verleden, die garanties geven voor de toekomst.
Net andersom dan bij de banken dus. :-)

Het gevolg van deze vragen is dat de ander moet gaan nadenken en kan bedenken dat iets best wel mee kan vallen en ook kan bedenken hoe de moeilijke situatie aan te pakken. Hierdoor groeit het zelfvertrouwen waardoor jij na afloop heel goed kunt zeggen:”Zie je wel, je kon het wel”.
En doe het kind dan even een plezier door precies in te peperen hoe het is gelukt zodat dit alvast ingebakken zit voor de volgende keer.

Nog een tip voor meer zelfvertrouwen leren

En tot slot nog een tip: Heb je toch alweer geroepen: “Je kan het wel”, dan is er geen man overboord. Mijn stelregel is dat je best drie keer mag geruststellen. Werkt het dan echter nog niet, dan is het wijs om over te gaan tot het recept van erkenning geven en vragen stellen en dan uiteraard voorzichtig een duwtje geven en aanmoedigen om het lastige te gaan doen.
Voordeel is dat je dan niet in een discussie verzeild raakt en in weinig tijd het kind op de rit hebt.
Enne… laten we toch ophouden met elkaar en vooral kinderen te vertellen dat iets een makkie is terwijl het voor die ander gewoon een ellendige situatie is……

Wil je kinderen en hun ouders helpen bij hun angst en faalangst?
Volg dan de online opleiding: Kinderen helpen bij angst en faalangst
Je leert alles over angst, de oorzaken, de technieken die werken zodat kinderen en hun ouders weer alle vrijheid in hun leven ervaren.

Deze blog werd gepubliceerd in de weekendbijlage van het Friesch Dagblad op 12 oktober 2019.

Spreekt deze blog je aan? Ik vind het een compliment als je deze deelt. Wanneer je deze tekst of gedeeltes daarvan wilt gebruiken, vraag dan even toestemming.

Meer artikelen:

Lees ook: Waarom zijn belonen en straffen waardeloze machtsmiddelen?
Lees ook: Een beetje tijd voor kinderen alstublieft….
Lees ook: Moeten we blij zijn met Magister?
Lees ook: Gehoorzaamheid is niet wenselijk
Bekijk ook: Hoe omgaan met sociaal wenselijk gedrag?
Bekijk ook: Hoe help je angstige kinderen aan zelfvertrouwen?
Bekijk ook: De bewegingen voor boos, bang en verdriet