Wanhopig worden ze er vaak van, de ouders van kinderen die ruzie maken. Ze willen dat het stopt en dat kinderen lief met elkaar omgaan.
Als ik dan deze ouders feliciteer met hun ruziënde kinderen, kijken ze me soms aan of ze het in Keulen horen donderen en vallen helemaal stil.
Wat ouders willen
Ouders hebben thuis behoefte aan rust en harmonie. Na een dag hard werken is het laatste waar je op zit te wachten een hoop herrie in huis. Ouders willen bovendien graag dat hun kinderen lief zijn voor elkaar en rekening houden met hen en met de andere gezinsleden. Ook vinden ouders het fijn als hun kind rustig en tevreden is en zichzelf kan vermaken. Zie daar het ideale gezinnetje, wat helaas niet bestaat, dan wel alleen op top momenten voorkomt.
Bovendien verwachten ouders vaak dat kinderen automatisch leren omgaan met grenzen en emoties als boosheid en angst en alle gedrag wat daaruit voortkomt.
Redenen voor ruzie
Los van de bijna normale speelgoed perikelen kan ook jaloezie of een gevoel van tekortkomen een rol spelen bij een kind. Het kind vindt iets niet eerlijk zoals bijvoorbeeld de tijd om naar bed te gaan of de grootte van een stuk taart en vindt het moeilijk om met die verschillen om te gaan.
Spanningen op school, verveling, geen eigen vriendjes hebben of een moeilijk temperament kan ook aanleiding zijn tot voortdurend ge-kissebis.
Wat leren kinderen van ruzie
Laten we wel wezen: Waar kun je beter leren ruzie maken dan thuis waar je in principe veilig bent, waar er van je gehouden wordt en waar je niet weggestuurd wordt om wie je bent en waar je als kind altijd naar kunt terugkeren. Op school en bij vriendjes kun je er nooit zeker van zijn of er de volgende dag weer een nieuwe start kan zijn. Thuis weet je zeker dat de ander niet voorgoed wegloopt wat wel kan gebeuren bij vrienden.
Thuis is dus de allerbeste plek om ruzie te zoeken, te krijgen en weer op te lossen!
Ruzie is meestal een verschil in belangen. Door het uit te vechten, krijgen kinderen allemaal kansen om te leren om te gaan met die tegengestelde belangen.
Waarom is ruzie maken zo zinvol en leerzaam:
- Je leert voor jezelf opkomen
- Je leert je grenzen kennen en handhaven
- Je leert je boosheid op een gezonde manier uiten
- Je leert rekening houden met een ander
- Je leert onderhandelen
- Je leert verschillende strategieën om je zin te krijgen
- Je leert omgaan met teleurstelling en verlies
- Je leert hoe fijn het kan zijn om een ander iets te gunnen en te geven
- Je leert onderkennen dat iemand verdriet kan hebben over iets
- Je leert gepast reageren op overwinningen die een verlies zijn voor de ander
- Je leert stoppen als een ander beschadigd raakt
- Je bouwt een band om met een belangrijke ander. Immers je maakt alleen ruzie met iemand of over iets wat de moeite waard is. Zonder daarvoor wetenschappelijke bewijzen te hebben, ben ik ervan overtuigd geraakt dat de band tussen broers en zussen die veel ruzie hebben gemaakt als kind, heel veel sterker is dan van broers en zussen die weinig conflicten hadden !
De sociale vaardigheden die kinderen leren van ruziemaken, zijn dus kwaliteiten die je in je leven heel erg goed van pas komen. Ouders moeten dat helemaal nooit willen stoppen.
Sterker nog, ouders doen er goed aan het proces van ruzie maken te begeleiden zodat de lessen geleerd kunnen worden.
Ruzie hanteren
Afhankelijk van de leeftijd zal een ruzie anders verlopen. Jonge kinderen zijn meestal nog niet in staat om hun gevoelens te uiten met woorden waardoor lichamelijk geweld meer voorkomt. Het mooiste is dat kinderen zelf hun ruzie oplossen. Zo nodig kan een ouder naar beide standpunten luisteren, voor beide begrip tonen en de verwachting uitspreken dat ze er zelf uitkomen. Uiteindelijk gebeurt dit ook meestal.
De beste tip die ik daarom heb voor met name moeders van ruziënde kinderen is om op de wc te gaan zitten en te wachten tot de storm overgaat.
Daarna kunnen ze vragen wat er aan de hand was en indien nodig de kinderen vragen hoe ze het hebben opgelost. Het benoemen van datgene wat kinderen van de ruzie hebben geleerd, kan heel helpend zijn voor iedereen en geeft tegelijkertijd erkenning voor de kemphanen zodat niemand zich uiteindelijk een verliezer hoeft te voelen.
Wanneer ouders dus de leiding nemen over de ruzie, voelen ze zich ook geen machteloze en wanhopige toeschouwer die wil dat de ruzie stopt.
Dit artikel werd gepubliceerd in de weekendbijlage van het Friesch Dagblad op 4 juni 2016.
Wanneer je deze tekst, of gedeeltes daarvan, wilt gebruiken vraag dan even toestemming.
De link mag gedeeld worden op social media.
Bekijk het filmpje: Omgaan met vervelend gedrag
Bekijk het filmpje: Zo help je kinderen weerbaar te worden
Lees ook: Van pesten, naar weerbaarheid, naar zelfvertrouwen
Lees ook: Ruimte voor jongens
Lees ook: Laat je niet kwetsen
Ik moest aan deze post denken vorige week. De kinderen (7,5 en 11) waren 10 minuten alleen thuis. Ik deed de deur open, de jongste kwam aangelopen en begon hartverscheurend te huilen. Bleek dat hij de badkamerdeur had geopend waar oudste zich aan het omkleden was. Hij wéét dat ze dan heel boos wordt (zijn vingers zaten eerder al eens tussen de deur toen ze die kwaad dichtgooide), maar toch is de drang om niet alleen te zijn voor hem groter. Toen ik aan oudste vroeg hoe ze het had opgelost, zei ze: “niet hé mama, er is gewoon geen oplossing, hij moet zich gewoon aan de afspraak houden!” Ook bij andere ruzies draait het altijd zo uit, zodat ik blijf scheidsrechteren. Oudste is hoogbegaafd en leert als een ‘giraf’, de jongste is eerder een ‘aap’. Toen ik oudste aansprak over de dierstijlen en vroeg haar eens in de leefwereld van de aap de verplaatsen, antwoordde ze dat een giraf een dier is en dat dus niet kan :-) Ze vertrekt altijd van logica en consequentie, broer is daarentegen een vat vol emoties. Zich aan afspraken houden is voor hem nog moeilijk. Boeiende combinatie voor deze mama :-) Is het leeftijdsverschil niet wat groot om te verwachten dat ze er zelf uit geraken? De oudste is mentaal mijlen voorop tov de jongste en trekt dus meestal aan het langste eind (en heeft meestal ook gewoon gelijk omdat ze houdt van regels, maar gelijk hebben en gelijk krijgen zijn twee verschillende dingen :-))
Tsja… j beschrijft inderdaad de bijna standaard situatie binnen gezinnen. Om te voorkomen dat steeds hetzelfde scenario zich afspeelt, moet je inderdaad om tafel gaan op een rustig moment. Je dochter mag leren haar empathie in te zetten en leren vergroten door zich te verplaatsen in haar kleine broertje wat heel bang is en hulp en steun bij haar zoekt. Uiteraard pas nadat zij zelf voldoende erkenning heeft gekregen dar broertjes niet in de badkamer mogen komen( of in hun kamer) zonder toestemming.
En het kleine manneke moet leren zichzelf gerust te stellen als hij bang is.
Als je samen bespreekt wat ieder kind moet leren en je doet een beroep op hun hulpvaardigheid naar elkaar toe, kun je dit soort situaties vooraf bespreken en hen allebei vragen wat ze kunnen denken, zeggen en doe als er zich iets voordoet. Leer je dochter haar broertje erkenning en troost geven als hij bang is en leer hem grenzen te accepteren en respecteren van zijn zus.
En voor jezelf: Leer duidelijk te zijn in wat je van hen verwacht en bespreek van te voren wat zij kunnen leren denken, zeggen en doen in dit soort situaties.
En gaat het toch mis, wat vaak gebeurt want zo gaat het nu eenmaal in een gezin waar zoveel verschillende belangen en emoties zijn :-), dan bespreek je daarna wat ze moeten leren en welke reactie van alle partijen beter was geweest. Je gaat niet scheidsrechteren en ook niet boos zijn. Nee het is een jammer, maar helaas, weer mislukt incident geweest en met ons allen gaan we ontdekken wat we kunnen leren voor de volgende keer.
Geniet ervan… :-)