Ontspoorde puber na echtscheiding

Een gescheiden moeder vroeg mij onlangs advies omdat haar dochter dreigde te ontsporen. Ze loog, bedroog en ging steeds meer haar eigen gang met vrienden die niet bepaald bekend stonden om hun sociaal aangepaste gedrag. Onlangs was ze zelfs een nacht weggebleven.

Deze moeder begreep er niets van. Haar dochter stond haar altijd zo na en er waren nooit problemen geweest. Net nu hun leven na de echtscheiding van ruim 2 jaar geleden weer vorm kreeg begon dit gesodemieter. Wat ook heel vervelend was, was het feit dat deze dochter niets wilde aannemen van de nieuwe vriend die sinds kort bij hen inwoonde.

Wat doet echtscheiding met kinderen

In de allereerste plaats tast een echtscheiding voor kinderen de basisveiligheid aan. De wereld die zo gewoon leek en in de ogen van een kind voor altijd is, staat opeens op losse schroeven. De meeste kinderen kunnen een hele poos niet meer op hun ouders vertrouwen. Ze kunnen of durven geen beroep meer te doen op ouders. Zeker niet als ze zien dat ouders het zelf moeilijk hebben.

Sterker nog: de meeste kinderen gaan voor hun ouders zorgen, zowel emotioneel als praktisch.

Natuurlijk verschilt een echtscheiding per situatie, maar altijd is er sprake van teleurstelling, verdriet en pijn bij minstens één van de ouders. Logisch en begrijpelijk. Vrijwel iedereen begint aan een relatie en krijgt kinderen met de wens dat het voor altijd zal zijn.

Voor kinderen is het een grote schok dat hun gezin niet voor altijd is. Ook wanneer er sprake is van veel ruzie, onenigheid en een moeilijke situatie, rekenen kinderen nog op hun thuis want dat is het enige wat ze kennen.
Een ander aspect is loyaliteit:

•  Van wie moet het kind nu meer gaan houden?
•  Is het mamma haar schuld omdat ze een andere vriend heeft?
•  Is het pappa zijn schuld omdat hij altijd werkt?
•  Maakte mamma meer ruzie dan pappa?

Wat gebeurt er na een aantal jaar

Vaak is het zo dat na een aantal jaar de situatie zich stabiliseert. Iedereen heeft een nieuw evenwicht gevonden en de meest gekwetste partij kan na een poos meestal ook zijn leven weer oppakken. Kinderen worden ouder en komen in de pubertijd.

Het zal flinke gevolgen hebben voor de gevoelens van het kind, als er een nieuwe partner is en (nog) weinig overleg en harmonie met de andere ouder.
Loyaliteitsgevoelens kunnen extra sterk worden naar de andere ouder. Een indicatie hiervoor zou kunnen zijn de mate van acceptatie van de nieuwe partner.

Zijn er moeilijkheden met een kind dan zou het helpend kunnen zijn om een aantal vragen te stellen:

•   Welke gevolgen had de echtscheiding werkelijk voor dit kind?
•   Is er respect, wordt er positief gesproken over de ex-partner?
•   Is er goed overleg mogelijk over opvoeddoelen en regels voor dit kind?
•   Heb je ooit nog wel eens gesproken over de situatie en de betekenis hiervan voor dit kind?
•   Weet je welke behoefte je kind heeft ten opzichte van de band met jou?
•   Weet je welke behoefte je kind heeft ten opzichte van de band met de andere ouder?
•   Heb je je kind ooit laten weten en kunnen bedanken voor zijn steun aan jou in de moeilijke tijd?

De boze puber

Een kind in een echtscheidingssituatie ontwikkelt regelmatig een hechte band met één ouder en dan meestal de ouder die het erg moeilijk heeft. Een kind wil een veilige wereld en kind kunnen zijn.
Als deze behoefte moet worden uitgesteld doordat er overleefd moet worden, zal deze behoefte vaak later zichtbaar worden. Alleen is deze behoefte dan minder herkenbaar want als puber ga je niet meer kinderachtig zitten doen, toch?
En als je het als puber wel doet krijg je commentaar van je omgeving, nietwaar?

Dus wat blijft er dan over?
Juist!, wangedrag:
Mamma, pappa zie mij….., hoor mij…… ,erken mij……., geef me de aandacht en het vertrouwen wat ik zo gemist heb toen ik voor jou moest zorgen………

Verzet en boosheid is voor een puber die worstelt met zijn identiteit, zijn toekomstbeeld en toekomstverwachtingen vaak gemakkelijker te hanteren dan (uitgestelde) eenzaamheid en verdriet.
Want dat hoort bij de kleintjes en de watjes, immers?

Wat te doen

•  Investeer in je kind in tijd en echte aandacht!
•  Bespreek de moeilijke tijd en benoem met nadruk de hulp van je kind aan jou en je ex-partner
•  Bedank je kind uitdrukkelijk voor deze hulp
•  Benoem wat deze hulp heeft betekend en welke positieve gevolgen het voor jou en jullie allemaal heeft
  gehad
•  Doe dit alleen als je het echt voelt en meent en het mag gerust herhaald worden in de toekomst
•  Stel je weer op als ouder en neem je ouder positie in!
•  Bespreek de nieuwe situatie met je kind en spreek verwachtingen naar elkaar uit.
•  Geef je kind vertrouwen en de verantwoordelijkheid die het al die jaren zo goed op zich nam
•  Haal de verloren gegane en gemiste kansen in, maar overdrijf niet
•  Blijf met respect en begrip praten over de ex-partner
•  Sluit eventueel met een soort ritueel de oude moeilijke periode af en vier de nieuwe tijd.

Vaak helpt het al om de afgelopen jaren op een rij te zetten en een soort balans met winst en verliesposten te maken. Inzicht in de situatie schept ruimte voor verandering.

Meer artikelen:

Lees ook: Je ouders missen na echtscheiding
Lees ook: De wensen en verlangens van kinderen na echtscheiding
Lees ook: Hoe is jouw kind loyaal
Lees ook: Halve kinderen na echtscheiding
Lees ook: Gedeelde vakantie
Lees ook: Kinderarbeid?
Lees ook: twee jaar na dato
Lees ook: Opvoedingscontract
Lees ook: Ouders denk aan je kinderen als je gaat scheiden
Lees ook: Ontspoorde puber na echtscheiding
Lees ook: De vechtscheiding en de gevolgen voor kinderen
Lees ook: Over tegoedbonnen
Lees ook: Kinderen voelen zich schuldig na echtscheiding