Kinderen hebben recht op een gezonde leefomgeving en wanneer ouders zijn verwikkeld in een strijd, is de wereld van hun kind niet langer veilig. Kinderen worden in die situatie verscheurd door loyaliteit voor hun beide ouders die geen plek meer kan krijgen. Ze worden veelal emotioneel uitgebuit door partij te moeten kiezen voor degene waar ze op dat moment zijn. Ze zijn regelmatig getuige van huiselijk geweld in de vorm van schreeuwen, bedreigingen, schelden en soms fysiek geweld.

Helaas lijkt het steeds vaker voor te komen: de vechtscheiding. Als hulpverlener kom ik het regelmatig tegen en heb daardoor enig zicht kunnen krijgen op wat helpend en niet helpend is. Wat in ieder geval heel duidelijk is, is de grote nood van alle partijen. Zowel de grote als de kleine mensen in deze situatie hebben het heel moeilijk en dat is wat altijd aandacht verdient door te onderzoeken hoe het beter kan gaan.

Het gemis en de gevolgen

Wij hebben allemaal te maken met gemis. We hebben ook allemaal op onze reis naar volwassenheid iets verloren zoals onschuld, vreugde of onbezonnenheid. Wat we missen of verloren hebben, willen we vaak krijgen van onze partner.
Helaas kan die ons dat niet geven omdat het er altijd net naast zal zitten. We doen echter wel onze uiterste best het te krijgen, maar zullen daar steeds opnieuw in teleurgesteld raken. Dit kan leiden tot boosheid op de partner.
Wanneer deze partners elkaar bovendien gaan bevechten omdat ze denken het gelijk aan hun kant te hebben, is het eind zoek.

Mensen die verkeren in een emotionele strijd na teleurstelling en boosheid zijn niet meer in staat elkaar te zien, te horen en te begrijpen. Verstandig en reëel nadenken lukt niet meer als je emotioneel verstrikt bent geraakt in een vicieuze cirkel van strijd. Alles zal op een negatieve manier worden geïnterpreteerd en ook omstanders als familie en vrienden worden vaak meegenomen in de strijd.

De juridische strijd

Wanneer bovendien de strijd tot in de rechtbank is gekomen, wordt een vreedzame oplossing van een echtscheiding geminimaliseerd. Juist in de rechtszaal is de waardigheid van vechtende ouders ver te zoeken zo heb ik al te vaak gemerkt tijdens mijn werk als voormalig jeugdbeschermer. Ouders gedragen zich als kleine kinderen die vechten om een knikker op het schoolplein. Het maakt niet uit of de ouders laag of universitair zijn opgeleid of al dan niet gerespecteerde banen hebben in het dagelijks leven. Respect voor elkaar en dito omgang met elkaar lijkt zelfs voor de tijd die een rechtszitting duurt niet mogelijk. Ook niet met een rechter voor hun neus. Het geeft alleen maar een inkijkje in wat er in het dagelijks leven regelmatig gebeurt tijdens de onderlinge omgang en communicatie. En dan gaat het om de pijn die men voelt om wat er door de ander is aangedaan. De pijn van de kinderen kan daarin helaas geen plek vinden.

Hoe gaat het met de kinderen?

Als er eenmaal sprake is van een vechtscheiding, zijn de kinderen zelden nog in beeld en gehoord worden ze helemaal niet meer door de ouders. Doordat ouders zo in strijd, en overtuigd, zijn van hun eigen gelijk zijn de kinderen al lang op de achtergrond geraakt. Immers, als je gaat voor je eigen overtuiging is het bewustzijn vernauwd en is het onmogelijk om nog de belangen van kinderen te onderscheiden.

Kinderen van vechtscheidende ouders zijn vaak bleke, stille en verdrietige kinderen met veel psychosomatische klachten of ze zijn juist agressief en boos naar buiten toe. In ieder geval zijn het geen kinderen die opgeruimd en in balans zijn en vaak worden ze door één van beide ouders gebruikt in de strijd tegen de ander.
Kinderen worden gedwongen om partij te kiezen of ze zorgen emotioneel gezien voor een ouder. Centraal staat in hun leven dat ze zich zorgen maken over hun ouders en vooral over de ouder die ze niet (mogen of kunnen) zien.
Zo komen ze uiteindelijk niet toe aan hun eigen ontwikkeling en wordt hun kinder- en pubertijd gestolen door vechtende ouders. Ze moeten altijd op hun hoede zijn om het zeer wankele evenwicht niet te verstoren en kunnen nooit vrijuit praten over wat er in het ene of andere huis wordt gezegd, gedaan en gedroomd. Continu moeten deze kinderen een deel van zichzelf geweld aandoen en mag dat deel niet volledig gezien worden. Ouders hebben bovendien zonder dat ze het zich beseffen maar halve kinderen.

Wat kan helpen

Naar mijn ervaring is de enige weg om uit een vechtscheiding te komen dat ouders emotioneel volwassen worden en hun verantwoordelijkheid gaan nemen voor zichzelf en hun kinderen. Het is mijn ervaring dat dit de enige weg is zodat kinderen weer in beeld komen, gehoord worden en terecht kunnen bij hun ouders als die de verantwoordelijkheid op zich nemen voor het aangedane leed.
De kortste weg is dat ouders zich écht gaan verplaatsen in hun kinderen. Dat ze voelen, luisteren en zien hoe hun kinderen lijden door hun strijd en het gedrag wat eruit voortkomt. Dat ze dwars door de loyaliteit van hun kinderen heen kijken en beseffen hoe hun kinderen zich inhouden om hén te beschermen in plaats van andersom.
Het zich verplaatsen in de kinderen zal altijd leiden tot een gedragsverandering bij ouders omdat het onverdraaglijk is voor ouders dat hun kinderen door hen lijden.

Echter, het is niet genoeg en zal geen stand kunnen houden als ouders bij hun standpunten blijven over gelijk/ongelijk en de ander verantwoordelijk houden voor hun ongeluk. Ook zullen ze moeten leren en verwerken dat ze mogelijk alleen staan in het opvoeden van de kinderen.

Kinderen zijn het beste af bij beide ouders

Inmiddels is ruimschoots bewezen dat kinderen het beste af zijn bij de ouder die hen de andere ouder gunt.
Gelukkig zijn ouders niet hetzelfde en dat maakt dat hun kinderen kunnen genieten en groeien van de verschillen tussen ouders. Als ouders kunnen bedenken en bekijken wat hun ex-partner voor hun kind kan betekenen en hoe hij/zij van waarde kan zijn, dan kunnen kinderen emotioneel, lichamelijk en psychisch gezond opgroeien.

Volwassen verantwoordelijkheid betekent dat je zelf afrekent met je gemis en tekort en dit leert accepteren zonder het te verwachten van een partner of een kind. Zo blijft alleen het geven over en juist door te geven kan er weer ontvangen worden. Wanneer alleen wordt genomen, raakt de ander uitgeput en blijft er niets meer over om te kunnen geven. Bovendien maakt geven en het nemen van de verantwoordelijkheid voor het welzijn van de kinderen de ouders uiteindelijk sterk en krachtig. Want hoe trots kun je zijn op het begeleiden naar volwassenheid van je kinderen!

En wellicht een mooie gedachte: Hoe mooi is het als kinderen een voorbeeld hebben aan ouders die zorg dragen voor hun eigen behoeften en dat zij op eenzelfde manier leren volwassen te worden.

Lees ook: Je ouders missen na echtscheiding
Lees ook: De wensen en verlangens van kinderen na echtscheiding
Lees ook: Hoe is jouw kind loyaal
Lees ook: Halve kinderen na echtscheiding
Lees ook: Gedeelde vakantie
Lees ook: Kinderarbeid?
Lees ook: twee jaar na dato
Lees ook: Opvoedingscontract
Lees ook: Ouders denk aan je kinderen als je gaat scheiden
Lees ook: Ontspoorde puber na echtscheiding
Lees ook: Over tegoedbonnen
Lees ook: Kinderen voelen zich schuldig na echtscheiding

Ken je Ik leer leren al?


Je las een blogartikel van Centrum Tea Adema…

…maar kijk gerust ook eens naar de andere informatie op onze website:

Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen en video’s vol tips en inzichten?

Like dan onze Facebook-pagina of schrijf je in voor onze 2-wekelijkse nieuwsbrief. Allebei mag ook. ;-)