Emotioneel incontinent?

Ik hoorde hem voor het eerst tijdens een opleidingsdag. Ik deed een coaching sessie met een deelnemer. Dan gebeurt het soms dat het raakt omdat het zo echt en zo universeel is. Want als er problemen met kinderen zijn, raakt dat ons allemaal.

En toen noemde die andere deelnemer zichzelf emotioneel incontinent omdat ze altijd moest huilen als het herkenbaar was en ontroerend. Toen ik goed rondkeek zag ik meer knikkende gezichten. Allen geraakt door hun medecursist.

Geraakt, omdat ze zo meeleefden en tegelijkertijd leerden hoe iets moeilijks zo snel kon kantelen naar iets wat hanteerbaar is. Dat het zo simpel kan zijn om van het zware naar het lichte te gaan. En dat noemde ze emotioneel incontinent. Iets wat ze ook altijd had bij films en series.

Hoezo emotioneel incontinent?

Ik vond het een prachtige uitdrukking voor ontroering en geraakt durven worden. En toch schaamden ze zich allemaal een beetje voor dit fenomeen. Maar hoe mooi is het dat je kunt laten zien dat je empathisch vermogen hebt en inlevingsvermogen?  Dat je meeleeft en kunt troosten?

Leeglopen op social media

Een andere vorm van emotionele incontinentie die ik kort daarna tegenkwam, noem ik leeglopen. Het liefst voor een groot publiek en via een video uitzending. Omdat het zo echt en authentiek lijkt. Influencers verdienen er goud geld aan en wij liggen smullend vastgekleefd aan onze telefoon.

Omdat het zo herkenbaar is en omdat we moe zijn van alle glitter en glamour. We willen ons inleven en zoeken bevestiging bij elkaar. Wie kan ons dat beter geven dan influencers en gelijkgestemde zielen waar we ons mee kunnen verbinden? Dat hun verhaal en hun tranen zo herkenbaar zijn, helpt natuurlijk mee.

De kriebels van leeglopers?

Toen ik er op ging letten, kreeg ik wat last van plaatsvervangende schaamte van de – ik-wil-het-even-live met-je-delen-video-verhalen- met tranen .Na de confrontatie met de zoveelste leegloper op facebook begon ik me agressief te voelen en heb mezelf tot de orde geroepen. Ik kreeg de neiging raar commentaar te geven en ik begon hardop mijn lief lastig te vallen met mijn eigen -ik-wil-het-even-met-je-delen-behoefte-. Dus ook een vorm van emotionele incontinentie als het ware.  :-)

Wat is er aan de hand met leeglopers?

Leeglopers hebben last van zogenaamde secundaire emoties. Ze kunnen de situatie niet goed meer aan en voelen zich slachtoffer van de omstandigheden. Doordat ze zich zo onmachtig voelen, gedragen ze zich als een peuter, kleuter of puber. Het lukt ze niet meer om adequaat met effectieve primaire emoties op situaties in het hier en nu te reageren. Ze zijn hun volwassen vermogen (even) kwijt om te dealen met wat er is. In een opwelling grijpen ze hun telefoon en delen hun onmacht met de hele wereld.

Het mooie is dat ieder mens deze gevoelens kent en zich dan als een kind gedraagt. Het is volstrekt logisch gedrag als wij een situatie niet meer in de hand hebben. De ene mens gaat huilen, de ander wordt boos of geeft iemand de schuld en weer iemand anders loopt al klagend leeg op facebook. :-)

Waarom zal leeglopen nooit helpen?

Omdat boosheid, jammeren, miepen, piepen en klagen niet echt helpt en meestal na een poosje alleen maar irritatie opwekt bij omstanders, zal het nooit een echte oplossing bieden. Door te blijven miepen zal je jezelf alleen maar verder in de ellende denken en voel je jezelf steeds meer slachtoffer. Immers om weer controle te krijgen over de omstandigheden moet je in actie komen.

Je moet jezelf als een natte hond even door elkaar schudden. Het water vliegt eruit en jij kunt jezelf herpakken.

Pas als je je primaire en echte emotie voelt, zal het beter gaan. Dit betekent dat je voor jezelf moet erkennen dat het erg is en dat (durven) voelen. Je kunt het ook heel goed met een dierbare bespreken. Dan zal je merken dat het lastige gevoel wegebt en dat je weer helder wordt. Als je helder bent, ben je in het hier en nu en kun je een oplossing bedenken voor je situatie.

Waar kies je voor?

Het (door) voelen van de echte pijn en het verdriet over je moeilijkheden is lastig en niet fijn. Voor veel mensen is het comfortabeler om slachtoffer te blijven. Want je leraar, corona, de belastingdienst, het systeem, je moeder, het huiswerk heeft het je aangedaan. Omdat zij schuldig zijn aan de situatie hoef jij niets te doen. Je mag blijven leeglopen en je beloning is steun én vele hartjes.

Het in stilte verwerken van je moeilijkheden je aangedaan door je leraar, corona, de belastingdienst, het systeem, je moeder en het teveel aan huiswerk is veel lastiger. Na je tranen en boosheid moet je aan de bak. Je zet op een rij wat je te doen staat en wat er WEL lukt. Hiermee verdien je weinig hartjes en steun van anderen omdat het onzichtbaar blijft. Maar de beloning is dat je door je veerkracht de controle hebt over je leven en over wie jij bent.

En de ander de plaatsvervangende schaamte bespaart :-)

Waar kies jij voor?

Wat leren we onze kinderen?

Voor mij is dit de meest interessante vraag. Wij zijn het grote voorbeeld voor onze kinderen. Zij leren vanaf hun geboorte hoe wij omgaan met onze emoties en tegenslagen. Wij doen het voor. En door onze antwoorden op hun pijntjes en verdrietjes leren we hen al hele jong of je mag miepen en piepen of dat je mag huilen, daarna mag schudden als een hond en oplossingen gaat vinden.

Wij doen het de hele dag voor.

• Leren we onze kinderen dat het heel erg oké is om emotioneel incontinent te zijn als je geraakt wordt?
• Dat je vanuit die geraaktheid de ander steunt en troost?
• Dat je door het woorden geven aan je verhaal een ander herkenning geeft en hen daarmee een dienst bewijst?

Of leren we hen leeglopen en de verantwoordelijkheid voor je gevoelens elders te dumpen?

• Geven we onze kinderen het voorbeeld om zelf in actie te komen nadat je hersteld bent?
• Of leren we hen dat anderen de ellende moet oplossen omdat het hun schuld is?

Aan jou de keus…… Leren we slachtofferschap of veerkracht?
En… gemakkelijk is het nooit…..

Meer artikelen:

Lees ook: Laten we stoppen met kinderen te repareren
Lees ook: Hoe kan onrecht een geschenk zijn voor kinderen?
Lees ook: Wie ruimt jouw rotzooi op?
Lees ook: Laat kinderen toch lekker in hun comfortzone
Bekijk ook: Waarom zijn problemen zo belangrijk?
Bekijk ook: Wat bezielt kinderen die blijven liegen?
Bekijk ook: Wat als je kind veel zeurt?