Is het wijs om kinderen te coachen?

Ik maak me zorgen en dat al langere tijd.
Steeds meer en vaker krijg ik te horen over hulpvragen waarvan ik denk: ‘alsjeblieft ouders, pak dit zelf op.
Geef je kind het goede voorbeeld hoe je problemen kunt oplossen en besteed het niet uit’.
Want daarmee zeg je onbewust en ongewild ook:
‘Wij kunnen het niet zelf en iemand moet ons helpen’.

Aangeleerde hulpeloosheid

Het lijkt wel een trend.
Wanneer we twijfelen en het niet weten, zoeken we hulp.
Op zich een hele goede en verstandige impuls die wijs kan zijn.
Als ik echter hoor van kinderen die maanden, een jaar en soms zelfs al 3 of 5 jaar wekelijks naar een coach of therapeut gaan, grijpt het me bij de keel.

Want welke boodschap geven we deze kinderen.
Hoe kan een kind dat iedere week naar een therapeut of coach moet zelfredzaam, verantwoordelijk en weerbaar worden?
Dat is toch ten diepste het bevestigen van faalangst en jezelf als minderwaardig en onvolledig zien?

Of zie ik het zo verkeerd?

Het stond ook in dagblad Trouw, deze paar zinnen:
– Niet het gebrek aan zorg, maar het teveel aan vraag is het huidige probleem van de ggz.
– Het probleem ligt niet bij de instellingen, maar bij de afgenomen weerbaarheid van Nederland .
– Mensen vragen al snel: moet je niet naar een psycholoog? Maar het kan best een half jaartje tegen zitten. Het leven is niet altijd alleen maar fantastisch.”

Vertrouwen leren en weerbaar worden

Je kunt je afvragen hoe je sterk wordt als mens.
Ik ben altijd gefascineerd geweest door mensen die vreselijke tegenslagen hadden in hun leven en toch vol optimisme en veerkracht zich door het leven slaan.

Hoe doen ze dat?

Karaktereigenschappen lijken daarin wel een rol te spelen, maar wat vooral ook opvalt uit dit soort levensverhalen zijn overtuigingen en waarden die ze hebben meegekregen van huis uit.
Niet alleen egoïsme, maar ook je kunnen verplaatsen in de ellende van anderen en hulpvaardigheid en altruïsme.
Uit vele onderzoeken blijkt dat we blij worden als we van betekenis zijn voor anderen.
In onze hersenen is dat bij onderzoek zelfs aantoonbaar.

Mogelijk is het versterkend als je ruimte hebt voor iemand anders en je niet alleen hoeft te focussen op je eigen ellende.
En als je van betekenis bent voor iemand anders krijg je vertrouwen in jezelf en in wie je bent.
Je leert tegelijkertijd dat je in staat bent voor jezelf te zorgen en wellicht je ellende kunt overstijgen.
Dat zorgt voor veerkracht en weerbaarheid.

En als het tegenzit?

Als het tegenzit en het leven je bij de keel grijpt of als je niet meer weet hoe je verder moet, is het wijs om hulp te vragen.
Er is alleen misschien wel een groot verschil tussen hulp vragen en hulp vragen.
Want waar zijn de ooms en tantes, de oma’s en opa’s de buren en de ouders van vriendjes?
Zijn we verleerd om naar elkaar om te kijken en elkaar een steuntje in de rug te geven?
Zijn we het verleerd in dit facebook tijdperk om te erkennen dat het dagelijks leven soms gewoon echt tegenvalt?
Zijn we de zingeving in de ratrace misschien een beetje kwijtgeraakt?
En zijn we afgedwaald van de wetenschap dat helpen eigenlijk meestal gewoon ER ZIJN betekent?
Simpelweg een luisterend oor, een arm om de schouder, een erkenning van de ellende en een ‘kop op’ als afsluiter?
Gewoon een beetje troost en vertrouwen schenken?

Het is mijn stellige overtuiging en heilig geloof dat ieder mens uiteindelijk aankan wat het leven op zijn bordje geeft.
Juist kinderen zie ik zo ontzettend krachtig zijn, soms in alle ellende.

De coachindustrie

En het raakt mij als er dan een puber komt die zegt dat er al zo eindeloos veel gepraat is met coaches en therapeuten en dat er zelden aandacht is gegeven aan de veerkracht.
Aan wat de ellende je voor goeds heeft gebracht en hoe het je gelukt is om je hoofd boven water te houden.
En helaas, ik zie en hoor dat vooral de ellende herhaald mag worden, maar dat stilstaan bij wat er is, de erkenning voor de kracht en uiteindelijk de blik voorwaarts nog vaak bij kinderen weggehouden wordt.

En ja, het is aantrekkelijk en absoluut met de allerbeste bedoelingen dat er een heel nieuw werkveld voor het helpen van kinderen klaar staat.
Vaak zie je dat de motivatie is om kinderen te helpen de diepe wens dat kinderen niet mag overkomen wat men zelf heeft meegemaakt.
En dat kan een valse hulp zijn om jezelf te helpen via de kinderen.

Ouders hebben er veel voor over dat hun kinderen pijnvrij opgroeien.
En denken dan dat ze goed af zijn met langdurige trajecten die kinderen en hun ouders de boodschap geven dat ze het zelf niet kunnen.

Of ben ik nu te somber?

It takes a village to raise a child

Misschien, heel misschien moeten wij als coaches en hulpverleners ouders helpen om hun kinderen te helpen.
Hen weer laten inzien dat zij er zijn om hun kind weerbaar en krachtig te leren zijn. Liefst met behulp van de nabije omgeving.
En dat we de hulpeloosheid te lijf gaan met de vraag hoe je ooit hebt leren lopen, zwemmen en fietsen.
Als je niet eindeloos weer was opgestaan en het opnieuw had geprobeerd, dan lag je nu nog steeds hulpeloos te spartelen.
Dat is een goede les om mee te beginnen als je niet weet hoe je verder moet.
Gewoon weer opstaan en opnieuw beginnen……
En als er teveel ellende is en schade dreigt, schakel je zo snel mogelijk goede hulp in, bij wie dan ook!
En niets is dan beter of slechter, als de weerbaarheid maar de aandacht krijgt.
Punt….

Deze blog werd gepubliceerd in de weekendbijlage van het Friesch Dagblad op 20 oktober 2018.

Wanneer je deze tekst, of gedeeltes daarvan, wilt gebruiken vraag dan even toestemming.
De link mag gedeeld worden op social media.

Lees alles over het weerbaarheidsspel,

Lees ook: Wie ruimt jouw rotzooi op? 
Lees ook: Wanneer houden we eens op met dat alles leuk moet zijn?
Lees ook: 11 missers bij kindercoaching
Lees ook: Eerst luisteren en dan gehoord worden
Lees ook: Ouderschap is leiderschap
Bekijk ook: Wat als faalangst niet bestaat?
Bekijk ook: Hoe krijgt een puber zijn leven weer op orde?
Bekijk ook: Door problemen ontdek je je talenten