Mijn hele leven was Sinterklaas iets wat altijd gelijk was. Gewoon zo’n traditie die vast gebeiteld is. Een traditie die hoort bij de tijd van het jaar. Na Sint Maarten komt hij met zijn Pieten in het land en begint het feest met schoen zetten en eindigt het met pakjesavond als hoogtepunt.
Tussen begin en eind is het de afgelopen jaren steeds drukker geworden. Want het moet natuurlijk wel overal en met iedereen gevierd. Dit betekent dat kinderen en ouders in de week voor 5 december hun agenda strak moeten plannen. Sommige kinderen moeten wel acht keer hun opwachting maken om cadeaus in ontvangst te nemen: Bij papa, bij mama, werk van papa, werk van mama. Opa en oma van de ene kant, van de andere kant en vaak grootouders van de nieuwe partners van papa en mama. En dan natuurlijk op school, de sport en de buurten.
Je zou er moe van worden.
En toch, al die jaren bleef de inhoud en de vorm hetzelfde.
Zwarte Piet
Toen een paar jaar geleden zwarte Piet ter discussie kwam, brak er groot rumoer uit wat uiteindelijk resulteerde in de wegblokkade met Blokkeer Friezen. Sindsdien loopt bij velen de bloeddruk op als het over de Pietendiscussie gaat. Alles om Sinterklaas te houden zoals we het gewend zijn.
Uit naam van de kinderen willen we vasthouden aan dat wat we kennen. De vraag is of het de kinderen wat uitmaakt welke kleur de helper van Sinterklaas heeft. Jonge kinderen voor wie Sinterklaas helemaal echt is en geen verklede meneer, accepteren iedereen in de rol van Zwarte Piet. Oudere kinderen die hun geloof voorbij zijn, proberen de Sint en Piet te ontmaskeren en willen weten wie er achter de vermomming schuilgaat. Ook hen maakt de kleur niet uit.
Over veranderen
Wat is dat toch met ons mensen dat wij op tilt gaan als dingen waar we aan gehecht zijn veranderen? Hoe kan het dat we geneigd zijn om met hand en tand te verdedigen wat we belangrijk vinden?
Tradities geven ons een gevoel van veiligheid en geborgenheid. Dat zijn basisbehoeften die ieder mens heeft. Wanneer er getornd wordt aan onze basisbehoeften, komt wie je bent en waar je op kunt rekenen op losse schroeven te staan. Je moet je opnieuw verhouden tot wat er is. Wanneer belangrijke elementen van het Sinterklaasfeest veranderen, moet je ook een soort afscheid nemen van je herinneringen en wennen aan iets nieuws.
Het bijzondere aan de Pietendiscussie is dat een deel van de mensen zich bedreigt voelt door medelanders die laten weten dat het beeld van Zwarte Piet en alles wat daarmee samenhangt, hen pijn doet. Beide partijen voelen het als een aanval op wat ze belangrijk vinden.
Luisteren naar elkaar en zich verdiepen in elkaars argumenten, gevoelens en achtergronden is vanaf het begin van de Pietendiscussie op de achtergrond geraakt. En dat is jammer.
Met de hakken in het zand, is het moeilijk vooruitkomen.
Gered door corona?
Nu iedereen massaal stilstaat en hoe dan ook anders moet omgaan met het Sinterklaasfeest, lijkt er ruimte te komen. Alle bijeenkomsten zijn gecanceld en voor kinderen zou dit wel eens de meest rustige Sinterklaas van hun leven kunnen zijn. Geen drie vieringen op één dag, maar waarschijnlijk toch wel de cadeautjes incasseren. Geen overprikkelde kinderen meer, maar gewoon rustig naar 5 december toeleven.
Hoe heerlijk is dat?
Daarnaast lijkt de discussie over Zwarte Piet ook een beetje in rustig vaarwater te komen. Nu er geen voor en tegen demonstraties zijn en de bloeddruk redelijk normaal blijft, komt ook daar ruimte. Zowaar hoor je mensen luisteren naar elkaars argumenten en gevoelens. Hier en daar komt zelfs uit onverwachte hoek al een voorzichtig ‘Ja’ om te veranderen.
Veranderen of vernieuwen?
Misschien door de rust en inkeer waartoe we nu gedwongen zijn, komt ook de creativiteit los. Hoe mooi is het dat er allerlei ideeën opborrelen over een totaal nieuw concept van Zwarte Piet? Een moderne gadget versie van de helper van de goede Sint?
Zullen we dit jaar gebruiken voor de vernieuwing van de Sinterklaastraditie? We creëren een nieuwe hulpkracht, moderniseren wat mij betreft de Sint zelf ook een beetje strakker en voor de kinderen zorgen we voor minder gejaag en gevlieg door maximaal drie vieringen per jaar toe te staan.
Voor jonge kinderen maakt het helemaal niets uit hoe Sint en Piet eruit zien. Zij geloven alles wat ze zien. Voor oudere kinderen kan het een gedenkwaardig moment zijn om de geboorte van een vernieuwde stoere Sint en Piet mee te maken.
Jaaaa, laten we vernieuwen…..
Meer artikelen:
Lees ook: Mag je liegen over Sinterklaas?
Lees ook: Wat als er iets ergs gebeurt met onze kinderen?
Lees ook: Een beetje tijd voor kinderen alsjeblieft….
Lees ook: Het belang van luisteren
Lees ook: Iedereen heeft zijn eigen verhaal
Bekijk ook: Hoe help je kinderen de Sinterklaas tijd door?
Beluister ook: Het radio 2 interview van 2019
Geef een reactie