Wanhopig zijn ze vaak… ouders van pubers. Want pubers gaan steeds meer hun eigen weg en vinden de mening en de regels van ouders maar waardeloos. Bovendien zijn ze niet gemotiveerd voor hun schoolwerk. En ze laten ook nog eens hun rotzooi slingeren en hun kamer is een puinzooi. Vaak eten ze ook nog de koelkast en de koektrommel leeg en gezonde maaltijden willen ze niet eten. Geld verdwijnt in een bodemloze put en een beetje zorg voor hun spullen is er ook al niet.
Wil je een redelijk gesprek voeren dan lopen ze of stampend weg of in het gunstigste geval rollen ze met hun ogen. En wanneer je denkt dat je duidelijke afspraken hebt gemaakt, hebben zij geen idee en hebben acuut geheugen verlies.
Wat moeten ouders met hun pubers?
De meeste van bovenstaande verschijnselen zijn ouders van pubers bij tijd en wijle zeer bekend en ze worden er vaak niet blij van. Ze vragen zich af wat de beste aanpak is voor hun puber en hebben vaak al van alles geprobeerd. Heel vaak is de relatie verstoord en wordt er veel ruzie gemaakt en is er veel onbegrip onderling.
Ouders ervaren dat ze hun grip kwijt zijn op hun puber en kennen het kind wat vaak zo meegaand en gezellig was niet meer terug. Ze hebben er een wrokkig en nurks wezen voor teruggekregen in huis.
Als oplossing wordt vaak geopperd om hun puber dan maar los te laten.
Wat bedoelen ouders met loslaten?
Met het loslaten van hun puber bedoelen veel ouders eigenlijk het opgeven van hun puber. Zich er maar niet meer mee bemoeien lijkt dan de beste weg en alleen als het echt gillend uit de hand loopt, willen ze dan ingrijpen.
Ouders hebben het idee dat dit de oplossing is en dat hun puber dan zelf maar moet ervaren dat er grenzen zijn. Ze accepteren dan de gevolgen dat het op school of op straat mis gaat en laten hun kind zijn gang gaan. Ze accepteren spijbelen, blowen, omgang met vrienden en te laat thuis komen omdat ze de ervaring hebben dat er geen land met hun puber te bezeilen is.
En ondertussen wordt de boosheid en de onmacht groter.
Loslaten is niet opgeven
Zoals ouders het voelen en verwoorden bedoelen ze met loslaten dat ze hun kind opgeven. Hij of zij moet het zelf maar weten en als ouders trekken ze hun handen ervan af.
Dit is vaak een soort van beslissing uit wanhoop omdat ze de grip kwijt zijn en niet weten hoe het verder moet. Wanneer ze hun puber op deze manier loslaten door het op te geven, verliezen ze meestal hun puber.
En dat wil niemand! Ook de puber niet, al gedraagt hij zich vaak wel zo.
Hoe kun je een puber wel loslaten?
Gerald Patterson formuleerde een aantal pedagogische handvatten om pubers te begeleiden. Van ouders vraagt dit betrokkenheid, positieve aandacht en in de gaten hebben waar je kind mee bezig is en wat belangrijk voor hem is.
Dit is tegengesteld aan loslaten door opgeven en hierdoor moet je juist de band met je kind stevig aanhalen, maar op een andere manier dan mogelijk de gewoonte was.
Patterson heeft het om te beginnen over duidelijke en reële grenzen stellen. Pubers moeten weten wat er van hen wordt verwacht en waar ze zich aan hebben te houden. Van ouders wordt gevraagd hier consequent mee om te gaan om daarmee betrouwbaar te zijn voor de puber. Ouders nemen de leiding en het is handig om maar een paar belangrijke regels af te spreken en daar ook samen een verbond over te hebben.
De regels die er zijn mogen uitdagen tot het nemen van verantwoordelijkheid en vertrouwen. Het lijkt logisch om ruzie te maken over de inhoud van regels, maar handiger is het om pubers te leren de regel zelf ter discussie te stellen met argumenten.
In de gaten houden in betrokkenheid
Ouders moeten weten hoe en met wie hun puber zijn tijd besteedt. De valkuil is om hier controle voor in te zetten, maar dat gaat absoluut niet werken. Juist hier is het nodig om belangstelling te hebben voor de wereld van de puber. Wanneer een puber voelt dat er respect en aanvaarding is voor zijn wereld, laat hij zich veel gemakkelijker bijsturen als het uit de hand dreigt te lopen.
Dit betekent dat ouders leren zo nu en dan hun tong af te bijten en meekijken naar gamen, doorvragen over de aard van vriendschappen en het uithouden bij flauwiteiten onderling.
Oprechte interesse en écht de mening willen weten hoe de puber over bepaalde zaken denkt, helpen de betrokkenheid en het respect te verhogen. Hiervoor kunnen ouders hun pubers bevragen hoe ze denken over incidenten met anderen bijvoorbeeld op het gebied van school, comazuipen of omgaan met sexting. Er kunnen interessante gesprekken ontstaan wanneer ouders de, soms ongepolijste, mening aanhoren van hun puber en erover in gesprek gaan.
Uitdagen
Geef de puber vertrouwen en daag ‘m uit om met oplossingen te komen voor dat wat fout gaat. Geef ook regelmatig een compliment over hoe een puber een probleem heeft opgelost en over zijn ideeën om iets te doen.
Dit betekent dus dat ouders hun puber stimuleren om zelf hun problemen met leerkrachten en baantjes op te lossen zodat de puber zelf belt, mailt of afspreekt. Hoogstens geven ouders wat tips en hun goedkeuring vooraf of achteraf, maar de puber mag alles zelf oplossen. De ouder is het vangnet, dan wel te trampoline waar de puber op mag vallen en weer omhoog mag stuiteren voor een nieuwe poging al dan niet met een goede landing.
Hoe laat je je puber wel los?
Het loslaten van een puber betekent dus eigenlijk dat je de band op een andere manier gaat smeden. Je gaat als het ware naast je puber staan en geeft zeer duidelijke richtlijnen en blijft stevig in gesprek op een zo volwassen mogelijke manier.
Het loslaten van pubers door hen op te geven is geen optie. Wat werkelijk helpt is de puber uit te dagen de volwassen band aan te gaan vanuit een andere manier leiding geven aan het proces van volwassen worden.
En, het is een proces van vertrouwen geven en bewijzen dat je vertrouwen waard bent. Ouders hebben de taak eerst vertrouwen te geven en pubers mogen bewijzen dat ze het aankunnen. Maar pubers mogen ook fouten maken en de boel verknallen. Dan is het aan ouders om weer opnieuw vertrouwen te geven door betrouwbaar te zijn in het stellen van hun grenzen, betrokkenheid te tonen en te weten hoe het echt met hun puber gaat.
Je krijgt er met een puber een mini volwassene bij die de ene dag als een kind is en de volgende dag als een echte volwassene uit de hoek komt. En hoe mooi is dat?
Ik ben heel benieuwd hoe jij erover denkt… Je mag reageren onder deze blog.
Deze blog is gepubliceerd in de weekendbijlage van het Friesch Dagblad van 26 januari 2019.
Spreekt deze blog je aan? Ik vind het een compliment als je deze deelt. Wanneer je deze tekst of gedeeltes daarvan wilt gebruiken, vraag dan even toestemming.
Meer artikelen:
Lees ook: Puberteit: Drama of genieten?
Lees ook: Over gameverslaving
Lees ook: Je wilt toch geen slijmbal zijn?
Lees ook: Wie flexibel is, krijgt meer
Bekijk ook: Executieve functies: De succesfactoren voor pubers
Bekijk ook: Heb jij ook een drama queen in huis?
Bekijk ook: Motivatie en leerproblemen, hoe ga je daar mee om?
De illustratie is van Aly Westerhuis
Loslaten……. hoe moeilijk is dat soms! Ik denk zelf dat wij het vrij aardig doen, mijn man en ik. Maar soms….. weet je het gewoon even niet. Dan zoek je een hulplijn. Want je puber bevragen is niet altijd makkelijk. Wij proberen het wel, vaak lukt het maar sommige onderwerpen zijn simpelweg lastiger. Schaamte speelt dan een rol. Of ongemak.
Wat ik lastig vind is dat onze zoon van 14 anti- roken is ( zegt hij) maar ik vond laatst per ongeluk een ‘vaper’ in zijn jaszak. Had ik nog nooit van gehoord maar het is dus een e- sigaret. Ik schrok er van. Had geen idee dat hij dit wel eens interessant kon vinden. Maar wel dus. Mijn reactie was eerst schrik, toen waarom hij dit doet, vervolgens vaper afgepakt.
Doe ik daar goed aan denk je vervolgens. Ik heb nog 2x geprobeerd om het gesprek met hem aan te gaan maar na de reacties dat het niet slecht voor je is en dat hij het maar 1x gedaan heeft komt er niks meer uit. Hij zegt het ook erg raar te vinden om zoiets te bespreken.
En nu? Doorgaan met praten? Stoppen (dus zwijgen)? Vaper teruggeven (we vertrouwen hem) en zo hopen dat hij hem teruggeeft aan de rechtmatige eigenaar? (Hij is van vriend zegt ie) Of niet teruggeven en stellig blijven? ( Maar afpakken helpt ook niet toch? Dan kijkt ie gewoon de volgende keer wel 3x uit)
Kortom; ik begrijp altijd wel wat er geschreven staat, het is soms lastig uit te voeren maar soms…… wil ik gewoon een antwoord op wat ik nu het best kan doen…..
Bestaan er hulplijnen voor zoiets?
Dag Els,
Ach jaaa…. die puberdingen.
Je kunt het hebben over elkaar vertrouwen en grenzen stellen. Steeds opnieuw uitleggen wat je grens is en opschuiven als hij het vertrouwen waard is.
Dat is voor jullie als ouders de komende jaren de uitdaging. Steeds mee-ontwikkelen, luisteren, begrijpen, ook begrijpen hoe klem ze soms zitten en uitdagen om hun mening te vormen en steeds opnieuw worstelen met vertrouwen in elkaar.
Probeer ervan te genieten en de kwaliteiten te zien van je zoon….
En… niet uitbesteden aan de hulpverlening als je het zelf kan. geniet van de discussies en wil niet perse je gelijk, tenzij er gevaar is… Veiligheid gaat altijd voor…
Mooi stuk en herkenbaar! Het voelt als laveren tussen de oudertaken die je noemt, afwisselend het één dan wel het ander inzetten. En voor mij blijft het belangrijkste om door alle ‘gedoe’ heen in contact / relatie te blijven en gelukkig lukt dat vaak..;)
Ja, wat prachtig verwoord Noortje!
mooi artikel. sluit zo mooi aan bij een gesprek wat ik vandaag had met een puber meisje. en ja alleen al luisteren naar het waaom ze dingen doet en het erkennen en horen werkte al in dit gesprek.
Het is voor ouders een hele opgave maar anders kijken helpt soms wel om de angel uit iets te halen. Ik hoop dat het deze ouders gaat lukken en het meisje zich verder kan ontwikkelen in haar eetgedrag.
Bedankt!
Herkenbaar verhaal. Wanneer doe je het goed als ouder? Denk dat de reactie van je kind de beste graadmeter is. En volhouden! Vooral het grenzen blijven aangeven is lastig en vermoeiend maar zo belangrijk. Mij ex en ik hebben helaas een hele andere opvatting over loslaten.
Vraagje… wanneer is de pubertijd over?;-)
Dat is mooi gezegd over de graadmeter. En pubers kunnen het heel goed aan als er een verschillende opvatting en aanpak is. Zelfs peuters kunnen dat zolang wij er open over zijn en ons eigen gezag pakken. En dat is iets anders dan macht…….
En ja, wanneer is het over…. Je merkt steeds vaker een andere reactie, meer volwassen en dat wordt steeds meer.. ook afhankelijk van je eigen houding en het uitlokken van volwassen gedrag.. :-)
Geniet ervan !
“Het gaat niet om loslaten, maar om anders vasthouden” Deze uitspraak leerde ik van Marianne Langemeijer, bij wie ik de training voor individuele opvoedopstellingen volgde.
Laatst zei ik dit tegen een ouder die steunde en zuchtte over haar 12 jarige puberzoon.
Ze klaarde meteen op en straalde. “Ja dat is het!” Bingo!
Het zelfde lees ik uit jouw blog, Thea. Heel mooi verwoord!
Ik voeg er aan toe dat het voor ouders behulpzaam kan zijn om hun eigen plek te onderzoeken.
Hoe sta je tegenover of naast je kind, waarom raakt het je zo wat hij/zij doet of zegt, hoe heb je zelf vertrouwen geleerd van je ouders ( of juist niet)
Een individuele opvoedopstelling kan heel veel inzicht geven en ruimte maken zodat de liefde weer kan stromen. Want daar gaat het toch om!
Mooi dat stuk
Over loslaten. Herkenbaar ook.
Zo herkenbaar. ik heb gemerkt dat als mijn puber dochter van 14 de grenzen overschrijd, ik niet meer het “waarom’ woord gebruik maar “hoe komt”…..en ik merk dat ik haar aan het denken zet en er een niet fijn gesprek plaats vind, want ze vind gesprekken stom. Het maak niks uit: er komt wel een gesprek.
Ze wordt eerst boos en loopt naar haar kamer, maar de boosheid blijft niet lang. ze komt terug om tegen me te zeggen dat ze boos op mij is. Hoe komt dat ze boos op mij is! Omdat ze bezorgde ouders stom vindt. Dan…. hebben we een fijn gesprek en gaat ze inzien dat zei iets stoms had gedaan.
Het vergt heel veel geduld en liefde.
Wat een prachtige manier heb je gevonden met je dochter. Dank je wel voor het delen!
Hoe kun je een kind ‘loslaten” als ouder? Mijn inziens onmogelijk
Je bent immers ouder tot in lengte van dagen, de bloedband is en blijft altijd aanwezig.
Dus niet loslaten in de zin van ‘je zoekt het maar uit’ maar erkennen dat je kind zijn eigen pad moet bewandelen, en dat je kind leert vallen, misschien met enkele blauwe plekken en kneuzingen… maar leert ook weer op te staan. Wij als ouders staan liefdevol langs de zijkant, kijken toe, moedigen aan, motiveren én indien nodig fungeren we als het welbekende opvangnetje. Dus nee, loslaten, een onmogelijke opgave.
www .mediationverbindt nl