Ook al probeer je als ouders, soms tot het uiterste, je kind weg te houden van problemen en moeilijkheden, toch kunnen je niet voorkomen dat je kind wordt geconfronteerd met nare gebeurtenissen.
Regelmatig vragen ouders zich af hoe ze het beste kunnen omgaan met slecht nieuws.
Want hoe gaat je kind reageren en hoe voorkom je als ouders dat je kind verdrietig en boos wordt ? En hoe moet je voorkomen dat je kind een trauma oploopt van slecht nieuws?
Wat is slecht nieuws voor een kind
In de categorie slecht nieuws vallen voor een kind de gebeurtenissen die direct impact hebben op de dagelijkse gang van zaken en die een hoge angstfactor hebben. Te denken valt aan een echtscheiding, verhuizing, overlijden en ernstige ziekte van ouders, broers en zussen en andere dierbaren waarmee dagelijks contact is, zakken voor een (zwem) diploma, zitten blijven of een klas overdoen en de dood van bijvoorbeeld een huisdier.
Wat speelt een rol bij kinderen over slecht nieuws
Over het algemeen geldt, hoe jonger het kind hoe lastiger het is om in te schatten hoe een kind het slechte nieuws zal opvatten en hoe het ermee zal omgaan.
Kinderen gaan heel anders om met emoties, verdriet en boosheid dan volwassenen. Dit betekent dat ouders vaak al met hun eigen gevoel starten met het gesprek.
De mix van de mening en gevoelens van de ouders, de inschatting die ze maken van hoe het kind het nieuws zal opvatten en zal reageren maakt uit hoe ze het gesprek met het kind ingaan. Als ouders het met de gebeurtenis zelf moeilijk hebben en dit ook van het kind verwachten, wordt het een ander gesprek dan wanneer ouders de gebeurtenis zelf neutraal ervaren.
Hoe vertel je slecht nieuws aan kinderen
Het is voor iedereen en zeker voor kinderen verstandig om direct en open het slechte nieuws te vertellen. Een aantal tips kan wellicht helpen.
- Vertel duidelijk en zo kort mogelijk wat er aan de hand is.
- Wees open en eerlijk.
- Geef kort wat uitleg en een toelichting.
- Zorg direct daarna dat het kind kan reageren.
- Geef ruimte aan emoties van verdriet, angst en boosheid.
- Benoem de emotie en geef daarmee woorden aan het gevoel.
- Sta toe en laat het kind de emotie uiten.
- Accepteer de emoties en gevoelens en neem het kind hierin serieus.
- Stop zo nodig het gesprek als de eerste emoties zijn geuit en kom er later op terug.
- Geef zoveel of zo weinig informatie als voor het kind hanteerbaar is.
- Bedenk samen wat er gedaan kan worden.
- Benoem wat voor moois er wel is.
- Maak een lijst met goede herinneringen en maak hier eventueel een tekening van.
- Bedenk of er ook voordelen aan de situatie zitten en maak hier een lijstje van.
- Kom zo nu en dan terug op het onderwerp als je merkt dat het je kind bezighoudt.
- Maak een doosje voor rode (niet helpende) en groene (helpende) gedachten.
- Let op signalen of het goed blijft gaan met het kind.
- Vertel het kind regelmatig hoe knap je het vind dat het kind het redt.
- Deel complimenten uit voor de kracht van het kind, juist als het even moeilijk is!
En vooral: Geef steeds opnieuw erkenning voor hoe moeilijk het is. en opnieuw… en opnieuw .. en opnieuw… Pas als je kind het gevoel heeft serieus genomen te zijn, kan het de situatie accepteren en de volgende stap van verwerking aan!
Wat moet je niet doen
Er zijn een paar zaken waarvoor je moet oppassen. Het volgende gedrag kun je beter achterwege laten:
- Geruststellen terwijl je weet dat er toch een probleem is.
- Bagatelliseren en zeggen dat het meevalt terwijl je ziet dat het kind verdrietig is.
- Zeggen dat een ander kind in een ander land het veel moeilijker heeft.
- Ontkennen dat het vervelend, erg of verdrietig is.
- Eindeloos blijven doorpraten of veel terugkomen op het onderwerp.
Omdat ikzelf toch ook wel van het geruststellen ben :-), hierbij wellicht een troostende gedachte:
Ook al is het heel moeilijk om te dealen met nare gebeurtenissen, een kind wordt sterk door de confrontatie met slecht nieuws en de gevolgen daarvan aan te gaan. Als het alleen maar feest is wordt een kind daar niet meer weerbaar van.
Tenslotte krijg je van tegenwind sterkere spieren, dan van alleen maar voor de wind.
Lees ook: Bezorgde ouders maken kind ongelukkig
Lees ook: Waarom opvoeden niet leuk is
Lees ook: Zijn er nog gewone kinderen?
Lees ook: Opvoeden; Schipperen tussen je principes
Lees ook: Dwingende kinderen en slappe moeders
Lees ook: Help, mijn kind heeft een eigen wil
Lees ook: Wie is probleemeigenaar
Lees ook: Koffie met patat
Lees ook: Moeilijke pubers bestaan niet
Ken je Ik leer leren al?
Het stoplicht en de poster met het werkmodel van de kindercoach koop je bij Ninico
Wil je leren hoe je ouders en kinderen kunt helpen? Kijk dan op de website van de opleiding tot kindercoach
Mocht je hulp nodig hebben voor je kinderen, neem dan gerust contact op met de praktijk voor kindercoaching.
Wil je op de hoogte blijven, download dan het gratis eboek
Tips om slechtnieuws te brengen naar kinderen? Ik gebruik bijna identieke tips tijdens mijn training personeelsgeprekken in het onderdeel “slecht nieuw gesprekken”. Ik gebruik dan wel het woord “persoon” ipv het woord “kind”. Voor “slecht nieuws boodschap” kan je beter voorzichtiger zijn dan te brutaal. Wat er bij de “don’t” niet staat en wel vrij gebruikelijk is is het gesprek zo draaien dat de betrokkene het slechte nieuws zelf ontdekt en het zelf zegt: “Ik word zeker ontslagen?”.
Zeer nuttig artikel, voor alle leeftijden.
Dag Eva,
Dank je voor je reactie. En bij personeelsgesprekken gebruik je inderdaad dezelfde soort tips. In mijn ” vorige” leven als manager had ik hier ook mee te maken. En toch blijft een slecht nieuws gesprek altijd moeilijk omdat je vaak zo goed voelt wat het voor de ander betekent. En bij kinderen komt daar dan nog de dimensie bij dat je als ouders zo heel graag je kind het slechte nieuws had willen besparen.
En ja, je hebt gelijk het zelf laten ontdekken van het slechte nieuws kan heel wreed zijn. Een echte don’t wat mij betreft. Dank je voor de aanvulling.