Versla de spoken en monsters

Onze eigen kinderen hadden geen last van spoken. Slechts eenmaal heeft dochterlief mij een hartverzakking bezorgd door blote mannen die over de kast sprongen. Deze verschenen haar in een droom waardoor ze een ijselijk gegil produceerde.

In de praktijk kom ik ze echter des te vaker tegen. Kinderen die last hebben van spoken of monsters. En dan gaat het niet over kleuters die zo nu en dan wakker worden van een nare droom. Want voor een kleuter hoort dat een beetje bij de leeftijd. Zo nu en dan een spook of monster in een droom of onder het bed is volstrekt normaal.

Waar wordt een spook een nachtmerrie

Wanneer een kind boven de 7 jaar structureel last heeft van angst voor spoken of monsters, wordt het toch wel tijd om daar iets aan te gaan doen. Een kind hoort zijn monsters te verslaan rond de kleuterleeftijd waardoor hij er later geen last meer van heeft.

Angst hoort erbij in het leven en zowel kleine als grote mensen hebben er regelmatig last van. Dit is gezond want angst beschermt ons te voorkomen dat we gekke dingen doen en zorgt ervoor dat we in spannende situaties op onze hoede zijn. Heel gezond.

Op het moment dat een kind wordt belemmerd in zijn functioneren, wordt angst een struikelblok. Het kind durft bijvoorbeeld niet meer te gaan slapen waardoor mama in de buurt moet blijven. Sommige kinderen slapen zelfs jarenlang bij ouders in bed omdat ze bang zijn. Een kind kan ook aan huis gebonden worden door een angst. Slapen bij vriendjes, opa en oma en schoolreisjes is er niet meer bij.

Daarnaast kan een kind angst hebben voor iets, iemand anders of dieren. Dan treedt een nog opvallender vermijding op, doordat het kind bijvoorbeeld een andere weg naar school of huis neemt.

Weer een andere vorm van angst is dat sommige kinderen bang zijn besmet te raken of allerlei handelingen gaan uitvoeren die veel tijd nemen.

Het spook angst wordt een nachtmerrie als het dagelijks leven en daardoor de  ontwikkeling van het kind negatief wordt beïnvloed. Een signaal om hulp te gaan zoeken.

Wat te doen bij angsten

In feite is de aanpak van angsten er op gericht om deze te minimaliseren of te laten verdwijnen. Hierdoor kan het kind weer functioneren en doen wat het moet doen. Angst zorgt voor een reactie van vluchten of bevriezen. (Als het vechten wordt is het vaak minder herkenbaar als angst en meer als boosheid)

De beweging die er bij angst gemaakt moet worden is dus eigenlijk een beweging vóóruit zodat de verstarring en de vluchtneiging wordt bedwongen. Of zoals een moeder het voor haar dochter een keer mooi verwoordde: “Je moet de angst recht in de bek kijken”.

Dit betekent dus in de praktijk voor kindercoaching, het kind de confrontatie laten aangaan met de spoken en monsters die het zich in het hoofd heeft gehaald. En de meeste kinderen durven hun spook of monster best te tekenen.

En weet je wat nu zo opvallend leuk is? De monsters die ik heb laten tekenen kijken altijd vriendelijk. Hoe angstaanjagende ledematen, haren, klauwen, voeten, tanden, oren en ogen er ook altijd zijn, de mond is meestal een glimlach. Dat is dus een goed begin om het monster “in de bek’ te kijken en van daaruit een metamorfose te tekenen.

Als het kind al wat ouder is laat je het monster in gedachten wijzigen. Je vraagt gewoon ” Vertel: hoe ziet het monster eruit, beschrijf het eens voor me, waar wordt ik echt bang van als ik jouw monster op bezoek krijg?”

Ook dan laat je het monster in gedachten tanden afzagen, haren verven, ballonnen blazen, bloemen van ogen maken, hartjes van klauwen en zwemvliezen van harige enge poten. Dan duurt het nooit lang voordat de glimlach op het gezicht ontstaat en is het monster vrijwel altijd voorgoed verslagen. Ennnnn…. echt waar…. in een mum van tijd……

Andere angsten

De angsten, die zich vertalen in letterlijke spoken en monsters, heb je dus in een mum van tijd verslagen. Angsten die meer te maken hebben met vermijding zijn evenwel met boerenlogica ook redelijk goed aan te pakken. Heel vaak hoef je er maar een simpele rekensom aan te wijden: “Hoe vaak ben je in je leven van je fiets gevallen en zal je nog vallen”?

Ook hier kan je eerst naar de ervaring met en over fietsen kijken en deze veranderen, maar de rekensom van hoeveel dagen tot het 10e  jaar je bent gevallen en nog zal vallen tot je dood gaat op je 80e leveren mooie getallen op. Als je dan verder gaat met het redeneren in het proces van denken, voelen, doen, dan kom je al een heel eind. Zeker als je ook nog de vertaalmachine erbij haalt.

En nachtmerries? Ga de dieven achterna, tover jezelf als ridder en overwinnaar en je bent als kind zo maar de held in je eigen dromen. Dan kan geen nachtmerrie je blijven plagen.

Lees ook: De kindercoach als vertaalmachine
Lees ook: Naakte mannen over de kast
Lees ook: Hoe ga je om met anderen die je kwetsen
Lees ook: De helling van angst
Lees ook: Emoties, wat moet je ermee?

De illustratie is van Kitty Bakker