Je kon er natuurlijk op wachten. Wanneer iets onder druk komt, zoekt het een uitweg. Ik noem dat altijd: “dat wat je hier wegduwt of wegdrukt, komt ergens anders weer boven ploppen.
Altijd,
hoe dan ook,
een keer”.
En nu is het dus dyslexie. In de krant konden we lezen dat ruim een kwart van de kinderen een diagnose dyslexie krijgt.
Tsja het kan verkeren.
Waarom een diagnose
Een diagnose geeft duidelijkheid. Tenminste, aan professionals en ouders krijgen gewoon het etiket aangeleverd. Ik kan me herinneren dat we jaren geleden een rapport kregen over zoonlief. De diagnose was zeer ernstige dyslexie.
We mochten een gesprek.
Gelukkig had ik een pedagogische en psychologische achtergrond zodat ik het vuistdikke rapport over mijn zoon kon lezen. Manlief haakte af na anderhalve pagina en van het gesprek werd hij niet veel wijzer.
Iets wat ik van veel ouders in de praktijk herken. Ik krijg het rapport om te lezen en ouders begrijpen soms niet veel meer dan dat de diagnose is vastgesteld.
Dus de rapportage geeft duidelijkheid aan kind, ouders en professionals en dat is mooi.
Na de diagnose
Bij mijn zoon ben ik eerst maar eens begonnen met het aanbieden van mijn excuses en het uitspreken van mijn bewondering. De rapportage was dermate dramatisch dat ik niet anders kon dan hem complimenteren met het feit dat hij toch nog had leren lezen en schrijven. En de excuses waren voor al die keren dat ik hem had opgejaagd, uitgefoeterd, bevolen en veroordeeld tot het maken van huiswerk. We wisten het nu, na al die pagina’s zeker: hij kon er niets aan doen, hij was als het ware spellings- en schrijfgehandicapt.
En een handicap is iets wat vast staat, daar kun je verder vrij weinig meer aan doen dan er zo goed mogelijk mee leren leven.
Dus ja… en toen…
Dat is het punt van actie waar ouders na de diagnose regelmatig op vastlopen. Dan begint de weg naar verbetering en herstel. De eerste en meest lastige stap is het gesprek met kindlief. Veel ouders slaan deze over en gaan op volle kracht vooruit om een oplossing te zoeken. Soms wil kindlief daar echter niet aan meewerken. Zoonlief bijvoorbeeld had er geen enkel belang bij om er iets aan te doen. Hoe ik ook gromde, welke voordelen ik benoemde, hoe ik ook sneaky aan tafel hem meenam in slimme leerstrategieën, het was alles vergeefse moeite.
Hij mocht een dikke, vette D op al zijn proefwerken zetten, kreeg faciliteiten, aandacht en punten zonder zich veel te hoeven inspannen omdat bij alle vakken de spelling maar werd overgeslagen.
Ook in mijn praktijk kwam ik ze tegen, de wanhopige ouders die een afspraak wilden voor hun kind met dyslexie, maar met een kind dat helemaal geen trek had aan het verrichten van inspanningen voor iets waarmee ze zich al lang hadden verzoend. (en wat vaak mooie voordelen opleverde)
Helpen of niet helpen
Natuurlijk is het goed, en laat dat vooral duidelijk zijn, dat er aandacht is voor dyslexie en alle andere problemen waar kinderen last van hebben bij het leren. Ik zou alle volwassenen die ooit voor domkoppen zijn versleten door een niet onderkende dyslexie, niet graag te eten willen geven. Het leed wat dat heeft veroorzaakt en een levenslang stempel heeft gedrukt, is bij velen niet gering.
Maaarrrrr….. Als een kind een handicap heeft in welke vorm dan ook, is het nodig voor vooruitgang dat er erkenning, acceptatie en perspectief komt. Meest belangrijk daarbij is kind en ouders zich deze fasen bewust te laten worden en hen hun eigen oplossing te gunnen. En dat kan heel goed zijn dat een kind daarin sneller zijn “gebrek” accepteert dan een ouder en hier een weg in vindt. Voor ouders en leerkrachten is het altijd zoeken naar de weg die het kind voor zijn ontwikkeling moet blijven volgen. Stopt de ontwikkeling dan is ingrijpen, al dan niet zachtzinnig, vereist. Dat is het enige criterium dat geldt. Doet een kind het verder prima, dan kan dat wel eens verstandiger zijn hem niet met de haren naar een therapie te slepen. Gooit het kind de kont tegen de krib, dan kan daar veel kracht in zitten op het gebied van autonomie ontwikkeling en de moeite waard zijn om daarmee aan de slag te gaan.
Het gevaar van een modeverschijnsel
Nu we inmiddels al weer een paar jaar door de minister en het VMBO-syndroom tot presteren worden aangezet, zoekt het fenomeen tragere ontwikkeling een uitweg. Niet ieder kind is in zijn ontwikkeling al toe aan het moordende toetstempo. Misschien omdat de thuissituatie, de sociaal-emotionele ontwikkeling of de creatieve linkerhersenhelft ontwikkeling even wat meer aandacht vraagt. Dan kan het dus zomaar gebeuren dat de grafische lijn voor de cognitieve ontwikkeling enige grilligheid vertoont. En omdat we tegenwoordig alleen maar geloven wat we zien, willen we een diagnose. Voor scholen heeft het als voordeel dat er een excuus is voor de lage score’s, ouders begrijpen waarom hun kind lage cijfers haalt en het kind, hoera!, kan lekker zijn eigen ontwikkelweg volgen.
Alleen …… dat etiket zit wel tot je dood op je voorhoofd……
Dus ja, persoonlijk voel ik toch meer voor het goed observeren en kijken naar wat een kind nodig heeft om te kunnen leren. Aansluiten bij het leermoment en onderzoeken van hiaten in de ontwikkeling in plaats van hijgend achter toetsmomenten aanrennen en daardoor veel essentiële leerstof missen.
En laat ik dit zeggen. Bij veel kinderen in mijn praktijk herken ik niet de signalen van dyslexie, maar wel een hulpvraag op het gebied van bewegen en leren. En dat is iets heel anders.
Zoonlief heeft na jaren de les geleerd dat hij soms toch echt had moeten werken voor resultaat. Het heeft even geduurd, maar hij ziet steeds duidelijker welke nadelen de diagnose dyslexie hem hebben gebracht. Nadelen die eerder voordelen waren……
Maar ondanks en dankzij alles is hij prachtig en goed terecht gekomen en een kerel geworden die zijn eigen weg gaat.
Het plopt altijd op, dat wat je wegdrukt…….
Lees ook: Dyslexie behandeling: de bomen en het bos
Lees ook: Hoe leren leren met dyslexie en adhd
Lees ook: Diagnose dyslexie wat nu?
Lees ook: Waarom netheid kan leiden tot dyslexie
Lees ook: Leren lezen in groep 3
Heb je behoefte aan ondersteuning van je kind met leerproblemen, kijk dan of de praktijk voor kindercoaching iets voor je kan betekenen.
Wil je op de hoogte blijven, vraag dan de nieuwsbrief aan.
Wil je ook leren kinderen te begeleiden en de basisopleiding tot kindercoach of een bij of nascholing volgen, lees dan verder op de site voor de opleiding tot kindercoach.
De illustratie is van Bianca Snip
