Kinderen die zich empathisch gedragen en iets voor anderen over hebben, zijn vaak socialer in de groep en hebben meer vriendjes en worden ook aardiger gevonden door anderen.
Er zijn van die gedragingen die de wereld net een beetje mooier maken.
Een peuter die zijn knuffel aanbiedt aan een verdrietig vriendje.
Een kleuter die zijn stoepkrijt deelt zonder dat daar een sticker, een compliment of een hele applausronde tegenover staat.
Dat noemen we pro-sociaal gedrag: iets doen voor een ander zonder dat jij er direct beter van wordt.
Als we het in potjes konden verkopen, zou elke school en elke ouder het graag op voorraad hebben.
Want pro-sociaal gedrag is de smeerolie van elke groep.
Zonder dit gedrag loopt het vast, schuren relaties en wordt samenwerken ploeteren.
Met die smeerolie?
Dan beweegt een groep makkelijker, ontstaat er meer plezier én bouwen kinderen sneller vriendschappen op.
Wat is pro-sociaal gedrag precies?
Heel eenvoudig: het is het tegenovergestelde van asociaal gedrag.
Waar asociaal gedrag draait om “mijn behoefte gaat voor,” draait pro-sociaal gedrag om “ik zie jou ook.”
En dat kan in kleine dingen zitten:
- helpen zonder dat je er iets voor terugkrijgt
- troosten zonder te vragen wat eruit te halen valt
- delen, ook al had je je eigen spullen liever voor jezelf gehouden
Kinderen die dit gedrag laten zien, worden door leeftijdsgenoten vaker opgepikt als fijne speelmaatjes want het zijn de kinderen met wie anderen willen spelen, simpelweg omdat het prettig voelt.
Waarom is pro-sociaal gedrag zo belangrijk?
Omdat het twee werelden verbindt:
de binnenwereld van het kind (impulscontrole, empathie) en de sociale wereld buiten het kind (vriendschap, samenwerken, gezien worden).
Pro-sociaal gedrag:
- vergroot groepsacceptatie
- laat vriendschappen sneller ontstaan
- maakt kinderen sterker in sociale situaties
- vermindert conflicten
- creëert een prettige sfeer waar iedereen van profiteert
Kort gezegd: kinderen die pro-sociaal gedrag laten zien, functioneren beter in een groep.
Niet omdat ze perfect zijn, maar omdat ze verbondenheid creëren.
Kleine kinderen kunnen dit al als ze het al eens ervaren hebben
Veel ouders onderschatten hoe jong dit begint.
Zelfs peuters van twee jaar kunnen al troosten, helpen of delen.
Niet omdat ze een hoog moreel besef hebben, maar omdat ze nadoen wat ze zien én voelen wat ze zelf hebben ervaren.
Een peuter die ooit getroost werd, troost makkelijker anderen.
Een kind dat merkt dat delen normaal en veilig is, zal sneller delen.
Kinderen kopiëren gedrag dat voor hen werkt.
Daarom is “praat er eens over” minder belangrijk dan “doe het voor.”
Ouders zijn het belangrijkste voorbeeld voor pro-sociaal gedrag
Pro-sociaal gedrag wordt niet aangeleerd via instructies, regels of een preek.
Het komt voort uit ervaring en voorbeeld.
Kinderen leren pro-sociaal gedrag door:
- te zien hoe ouders elkaar helpen
- te merken dat gevoelens serieus worden genomen
- kleine gebaren van zorg en aandacht te ervaren
- de veiligheid te voelen om fouten te maken en het opnieuw te proberen
Een kind dat dagelijks ziet hoe zijn ouders vriendelijk, empathisch en vrijgevig zijn, ontwikkelt dit zelf ook.
Niet omdat het moet.
Maar omdat het logisch voelt.
Wat betekent dit voor ouders en professionals?
- Doe zelf het gedrag dat je wilt zien.
Kinderen kopiëren liever dan dat ze luisteren. - Maak pro-sociaal gedrag zichtbaar.
Benoem wat je ziet: “Wat lief dat je hem helpt. Dat maakt het spelen fijner.” - Laat je kind ervaren hoe fijn het is om geholpen te worden.
Geholpen kinderen helpen makkelijker. - Stimuleer impulscontrole.
Eerst denken, dan doen. Kinderen leren dat in kleine, dagelijkse momenten. - Bied ruimte voor emoties.
Een kind dat weet dat emoties welkom zijn, kan ook de emoties van anderen zien.
Tot slot: pro-sociaal gedrag begint thuis
Pro-sociaal gedrag is geen trucje.
Geen stickerlijst.
Geen beloningssysteem.
Het is de manier waarop kinderen leren:
“We horen bij elkaar. We zien elkaar. We helpen elkaar.”
En als kinderen dat vroeg voelen, nemen ze het overal mee naartoe — naar school, naar sport, naar vriendschappen.
Pro-sociaal gedrag is geen doel op zich.
Het is een fundament.
Bekijk de video over pr-sociaal gedrag.
.
Wil je weten hoe ik werk met ouders en kinderen, of wil je meer lezen over de training Ik leer leren? Kijk of ik iets voor je kan betekenen om met kinderen en hun ouders te werken op mijn website van de opleiding tot kindercoach en opvoedcoach
Ben je ouder?
Help je piekerende en gestreste kind verder.
Meld je nu aan voor de workshop ‘Stresskipjes en piekeraars’ en je helpt je kind direct zich beter te voelen.
Geef een reactie