Laten we stoppen met kinderen te repareren

Ligt het nu aan mij of zie ik het verkeerd?
Het komt me voor dat er steeds meer kinderen hulp nodig hebben en als ik naar de cijfers kijk, schiet ik spontaan in kramp.

Hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat zoveel kinderen hulp krijgen?
Wat is er aan de hand?

Wat is normaal voor kinderen?

Op facebook ben ik lid van verschillende groepen die te maken hebben met hulpverlening aan ouders en kinderen.
Wanneer ik daar door de tijdlijnen scroll, schrik ik me soms te pletter welke hulpvragen er voorbij komen.
Voor gewone dagelijkse ongemakken als eten, slapen, spelen en leren worden langdurige hulptrajecten ingezet en wordt met een kind van alles en nog wat gedaan om hem op het goede spoor te helpen.

Maar wat is het goede spoor?
Mogen kinderen nog druk, stil, eigenwijs, bang, chaotisch, clownesk, verlegen of dromerig zijn?
En vooral: mogen kinderen nog een beetje mislukken bij het leren doordat ze of te slim zijn of doordat ze lesstof of uitleg niet begrijpen?

Is het niet kind eigen om te proberen zijn zin te krijgen en daarvoor alle beschikbare middelen in te zetten zoals boosheid, gillen, dwars zijn, weigeren en niet te gaan slapen en eten als het moet?
Een kind moet toch juist zijn grenzen opzoeken, zijn eigen sores leren oplossen en van ons volwassen leren hoe dat moet?
Daarvoor geven wij als ouders, leraren en hulpverleners toch het voorbeeld?

Welke boodschap geven wij kinderen?

De belangrijkste vraag die ouders eerst gesteld zou moeten worden als zij hulp vragen voor hun kind, is de vraag of het kind er last van heeft.
Strikt genomen zou je kunnen zeggen dat kinderen onder de zeven jaar vrijwel nergens last van hebben en hun omgeving des te meer. Ik heb nog nooit een kind horen zeggen dat hij een probleem had, behalve als hij dit al vaak te horen had gekregen van zijn omgeving.  Je hoort dan aan het taalgebruik dat dit niet de last van het kind zelf is, maar van de volwassenen om hem heen.

Wanneer er problemen zijn met een kind en een kind heeft er geen last van, dan is dit probleem een soort van opvoedprobleem.
Als wij dan het kind ergens aanbieden ter reparatie zeggen we in de onderlaag tegen het kind dat het niet deugt!

Zou het niet eerlijker en rechtvaardiger zijn ten opzichte van het kind om eerst te onderzoeken wat nuttig voor het kind zou zijn om te kunnen zodat het gedrag verbetert?
En zou het ook fair zijn ten opzichte van het kind om erachter te komen wat de behoefte van het kind is in het probleem?
Wat wil het kind zo graag bereiken met het probleem wat de omgeving ervaart en waar het kind te weinig opties en mogelijkheden voor heeft?

Dan wordt de vraag niet: Dit kind moet geholpen worden, maar hoe kunnen we de ouders en opvoeders helpen om te leren dit kind te helpen?

Kind probleem of ouder probleem?

Uiteraard is het logisch dat als een kind moeilijk doet over welk gebied dan ook, we in eerste instantie geneigd zijn om het kind te helpen om ervoor te zorgen dat het probleem verdwijnt.
Echter als je even verder kijkt, kom je vaak tot een hele andere conclusie:

In gesprekken met ouders onderzoek ik altijd eerst met hen wat een kind zou kunnen/moeten of mogen leren zodat zijn problemen opgelost zijn. Ook onderzoeken we de behoefte en de goede bedoelingen van het kind die er op een verkeerde manier uitkomen.

Door deze zaken met ouders op een rij te zetten, ontstaat er heel veel ruimte.
Het kind is niet meer ‘de foute’, maar heeft inderdaad hulp nodig. Niet om gemaakt te worden, maar om zelf te leren hoe het gemakkelijker en beter kan.

Hoe het gemakkelijker en beter kan in een situatie is meer ontspannen en beter bereikbaar dan iets veranderen of beter maken aan een kind

Wanneer ouders inzien dat hun kind het gewoon moeilijk heeft en steeds mislukt in het doen wat anderen verwachten, kunnen we de stap maken naar wat ouders kunnen leren om hun kind te begeleiden naar gemakkelijker, beter en handiger.
Ouders krijgen dan de touwtjes in handen en binnen het gezin worden alle krachten gebundeld waardoor iedereen sterker wordt.

Een paar addertjes onder het gras

Er is maar één moeilijkheid…..
Wat er eerst nodig is, is dat  ouders erkennen en accepteren dat hun kind is wie hij is. Met alle uitdagingen die er zijn.
Dit kan een hele klus zijn vooral wanneer ouders grote moeite hebben met het gedrag van het kind en al zoveel geprobeerd hebben dat ze moe zijn. Soms is het ook nodig dat ouders hun verwachtingen van een happy family en instaproof gezin laten varen.

We mogen nooit onderschatten hoe moeilijk ouderschap kan zijn en ieder mens zou een andere ouder moeten ondersteunen als gezien wordt dat het moeilijk is!

Wat er verder nodig is, is dat ouders voor zichzelf erkennen dat het moeilijk is en dat zij soms zelf vaardigheden nodig hebben die ze nog niet zo hebben ontwikkeld, zoals geduld, luisteren, begrip tonen, vragen in plaats van commanderen, samenwerken in plaats van straffen, aandacht geven terwijl je moe bent, duidelijk zijn en grenzen stellen, stoppen met geruststellen en uitdagen en nog veel meer.

Wat het meest nodig is…

En misschien… misschien is het wel het meest nodig dat wij ouders het uithouden en niets doen als ons kind het moeilijk heeft.

Dat we gewoon aanwezig zijn en samen filosoferen wat er goed gaat en wat er mis gaat en hoe K*T dat is.
Hoe waardeloos het is dat je zo je best doet en het lukt maar niet.
Dat je misschien als kind wel moet leren je te vervelen als het saai is en dat concentratie ook waardeloos is en soms even nodig en dat je als je druk doet het voordeel hebt dat je van alles tegelijk kan en als je verlegen bent, merk je meestal wel heel veel op waardoor je de bedriegers snel door hebt.

Gewoon… ja gewoon even niets doen.
Het kind steunen, ouders vertellen dat dit het leven is, dat alles een fase is en weer overgaat.
En vooral dat ze als ouders over een jaar of twintig hun leven weer terug hebben en in de tussentijd het uit moeten zien te houden met hun kind wat tegenvalt in het dagelijks gebruik.
Gewoon een beetje door modderen met zijn allen….

Zo vaak zeg ik tegen ouders…. “Maak er toch een bende van.. in plaats van zo je best te doen…”.

Weg met de kindercoaches….

En ja, dit klinkt wel heel raar voor iemand die beroepskrachten leert om kinderen en hun ouders coachend te begeleiden, maar ik denk echt dat we heel terughoudend moeten zijn om kinderen te snel naar hulpverlening te sturen.
Juist omdat we willen voorkomen dat we ze in de onderlaag een gevoel geven van niet oké te zijn en hen de onbewuste boodschap te geven dat ze gerepareerd moeten worden omdat ze falen in het goed genoeg zijn.

Daarnaast worden heel veel kinderen ook nog zonder ouders bij een kindercoach of therapeut neergezet waardoor er geen interactie kan zijn tussen ouder en kind en zij samen automatisch verantwoordelijk zijn voor het verbeteren van het ervaren leed.
Dat is toch niet te geloven? We peinzen er niet over om een kind alleen bij de dokter te stallen, maar de therapeut of coach mag helemaal los gaan op ons kind. Hoe raar is dat?

Wanneer een kind samen met een vreemde door middel van allerlei methodieken, spelletjes en tekeningen ‘beter’ moet worden, kunnen we ook nog wel eens een ongewenst neveneffect op ons bordje krijgen, namelijk dat het kind niet alleen gaat denken dat er iets mis is met hem, maar ook dat hij er alleen voor staat.
Ondanks het gevoel wat kinderen kunnen hebben dat ze geholpen zijn, wat gelukkig vrijwel altijd zo is, moeten we niet onderschatten hoe we ze in de steek laten door ouders buiten spel te houden!

Wat mij in het werken met kinderen en ouders altijd weer frappeert, is dat als we tot de conclusie komen dat het is wat het is en dat de situatie moeilijk is en er acceptatie komt, dat dit de weg opent voor mogelijkheden.
En de grootste wonderen doen zich voor wanneer ouders actief meedoen en de acceptatie voor het kind aan het kind laten weten en begrip tonen voor hoe moeilijk het voor het kind is en dat ze samen een uitweg vinden.

Mijn rol is juist dat te bewerkstelligen:

Dat ouders hun kind laten weten dat zij de kar trekken en hun kind uit de wind houden.

Hoe mooi zou het zijn als we als hulpverleners eerst met ouders aan het werk gaan en dan zo nodig samen het kind helpen in het gemakkelijker functioneren.
Zo houden we de kinderen heel en kunnen ze vol vertrouwen de toekomst tegemoet zien.
En misschien wel voordat we gaan helpen, we met ons allen leren het eerst eens een poosje uit te houden als het moeilijk is en te vertrouwen op onze veerkracht dat we het wel redden…..

Ennn…. Misschien hoeven we alleen te leren het verschil te herkennen tussen waar kinderen in nood zijn en echt hulp nodig hebben en daar waar het leven zelf wel helpt het op te lossen…

Ennn…. Laten we ook reëel zijn, zeg ik als voormalig jeugdbeschermer:  Uiteraard zijn er natuurlijk kinderen die liefst NU direct hulp moeten krijgen, maar wel graag samen met hun ouders…. als het even kan….

Meer artikelen:

Lees ook: Kinderen hebben geen problemen!!!
Lees ook: Een kindercoach is vooral een opvoedcoach
Lees ook: Word niet de vriendin van je dochter!!
Lees ook: Ouders moeten zich schuldig maken
Lees ook: Is het wijs om kinderen te coachen?
Lees ook: Hoe ga je om met tegenslag?
Lees ook: Waarom moet alles zo leuk zijn?
Lees ook: Hoe kan onrecht een geschenk zijn?
Bekijk ook: Welk type ouder ben jij?
Bekijk ook: Hoe kun je omgaan met bemoeizuchtige kinderen?
Bekijk ook: Tips om naar je kind te luisteren