Waarom stoppen pubers niet met schoppen?

Het was weer raak de afgelopen tijd. Filmpjes met trappende pubers en een klassenassistent die een puber letterlijk in zijn nekvel greep en daarop ontslagen werd.

Wat is er toch aan de hand met pubers dat ze niet alleen excessief geweld gebruiken, maar het ook nog filmen? En dat we er massaal naar kijken en tssss roepen en verontwaardigd reageren, maar geen antwoord hebben op pubergedrag wat buitensporig is.

Ontwikkeling van kinderen

Kinderen ontwikkelen zich binnen een paar jaar van behoeftig wezen tot een zelfstandig en sociaal wezen. Zij leren dat er een verschil is tussen ik en jij. Het eigen lichaam is de grens tussen mij en de ander en ik en de omgeving.

Vanaf de peuterleeftijd ontwikkelt zich ook het geweten en gevoelens van empathie.
Vanaf een jaar of 9 kun je van kinderen verwachten dat ze weten hoe het hoort en dat ze weten wat mag en wat niet mag in relatie tot een ander en de omgeving.
Kinderen kunnen dan goed invoelen hoe iets voor een ander is en wat je eigen gedrag kan oproepen bij een ander. Daarnaast kunnen ze begripvol en empathisch reageren als iemand iets ergs overkomt.

Tijdens de puberteit zijn de hersenen zodanig in ontwikkeling dat pubers risico’s anders inschatten en meer impulsief reageren. Echter, hun geweten is nog verder ontwikkeld en ook hebben ze al meer ervaring met invoelingsvermogen en begripvol reageren.

Opvoedvisie over geweld en omgaan met elkaar

Iedere ouder wil zijn kind goed opvoeden en wil geen puber hebben die de boel op stelten zet. We leren onze kinderen lief te zijn voor elkaar en zich netjes te gedragen.
Geweld willen we niet en ook moet het woordgebruik een beetje netjes zijn.
We willen graag de vriend van onze kinderen zijn en behandelen onze kinderen als gelijken.
Vooral op school willen we voorkomen dat kinderen gekrenkt en geplaagd worden en al snel staan ouders bij de juf of meester wanneer hun kind door andere kinderen uitgedaagd wordt.

Over stoeien en schelden

Stoei partijtjes worden vaak snel in de kiem gesmoord en lelijk taalgebruik moet uitgebannen vinden we.
Wanneer kinderen al jong niet mogen stoeien en elkaar de maat nemen met uitdagend gedrag, is er ook geen kans om weerbaar te leren worden en grenzen te leren.
Door te stoeien en elkaar uit te dagen door elkaar lelijke woorden toe te roepen, leren kinderen met hun lijf grenzen kennen. Ze zien en merken zelf ook dat duwen en schoppen pijn kan doen en dat schelden kwetsend kan zijn.

Wanneer kinderen nog jong zijn, kunnen we ze begeleiden en sturen doordat we aanwezig zijn en toezicht houden. Kinderen leren dan letterlijk hun grenzen kennen en kunnen ervaren waar en wanneer het pijn doet.

Als je puber bent en je staat onder druk van de groep en je hebt geen idee wat grenzen zijn, wat pijn doet en wat nog wel en niet kan, dan heb je wellicht onder invloed van de groep geen idee wat er gebeurt als iemand geschopt wordt.
Dan is er niemand die kan voelen dat het echt heel fout is wat er gebeurt.
Dan is er niemand van de pubers die op de rem trapt en ‘kappen nou’ roept.

Als je puber bent en de gelijke van je ouders en je bent het niet eens met je leraar dan kun je al snel vervallen in het tot de orde roepen van je leraar.
Immers dat mag thuis ook?

Omgaan met puber gedrag

Pubers hebben als belangrijkste taak hun eigen identiteit op te bouwen, autonomie te leren en zelf verantwoordelijk te leren zijn voor hun handelen.
Die ontwikkeling gaat in horten en stoten bij veel pubers.
Wat ouders, mentoren en leraren mogen doen is de puber ondersteunen bij deze ontwikkeling en daartoe moeten ze de puber uitdagen.

Juist wanneer pubers uit de bocht vliegen, moeten we ze stevig omarmen en hen uitdagen tot zelf nadenken: Wat is er gebeurd en vind je het in orde wat je eigen rol is geweest?
Op die manier kunnen we pubers helpen om hun mening te vormen en hen de kans geven hun gedrag te veranderen.

Uiteraard zal de puber het meestal niet met ons eens zijn. Zeker niet wanneer er ontoelaatbare zaken zijn gebeurd. De gemiddelde mens en de meeste pubers zullen dan de schuld buiten zichzelf neerleggen.

Macht of gezag?

De valkuil is om met machtsmiddelen pubers in het gareel te houden. Helaas, dat werkt niet meer in deze tijd. We moeten als volwassenen veel meer dan vroeger het gezag op persoonlijke titel verdienen in plaats van op functie of positie.

Wanneer pubers ons uitdagen moeten we hen juist met respect en vertrouwen benaderen en het vertrouwen geven zodat ze het ook kunnen leren verdienen.

Als we werken met pubers is het juist van groot belang om hen grenzen en vertrouwen te geven. Zij zullen de grenzen alleen respecteren als we naar hen luisteren en hen serieus nemen.

Negatief gedrag begeleiden

Juist waar pubers ontoelaatbaar gedrag laten zien, is het belangrijk scherp te zijn. Er is altijd een reden voor negatief gedrag en wij hebben de taak om hen te helpen zich beter te uiten en hen meer helpend gedrag te laten leren.

Pubers geven zich niet zomaar gewonnen en hebben al jaren geoefend in hun gedrag en hebben er een gewoonte van gemaakt om hun onvrede en gevoelens van onzekerheid, angst en boosheid op een nare manier te uiten.
Wij krijgen te maken met dat nare gedrag en willen dat corrigeren. De kans is echter zeer groot dat de betreffende puber geen betere manier heeft geleerd om zijn ongenoegen te uiten dan hij doet.

Dit betekent dat we juist bij negatief gedrag altijd een laagje verder moeten kijken en de puber moeten helpen zich positiever op te stellen.

Wanneer ze je raken

Maaaaaarrrrr………. Pubers dagen uit en kennen je zwakke plek en vanuit hun eigen zich niet oké voelen, zullen ze naadloos en haarfijn weten op welke knoppen ze bij jou moeten drukken.
Dit doen ze bij elkaar, bij hun ouders, mentoren en leraren. Niet om de ander bewust pijn te doen, maar vanuit een impuls.

Dit betekent dat de ander geraakt wordt en vanuit dat gevoel zal reageren volgens het eigen patroon wat geleerd is als je bang, boos of verdrietig bent. Met andere woorden: De eigen onmacht

En zie daar, de oorlog tussen de kleine en de grote of tussen pubers onderling. De machtsstrijd die nu ontstaat zal een verliezer en een winnaar hebben.

Wat is wijsheid?

Wanneer we geraakt worden door een puber doordat deze ons letterlijk en figuurlijk van alles naar ons hoofd smijt, is het onze plicht om te reageren vanuit onze positie. Wij zijn de volwassene en de grote en de puber heeft recht op een respectvolle benadering.
Ook als hij over de grens gaat.

Uiteraard betekent dit niet dat je niet boos mag zijn, je gekwetst mag voelen en dat het de puber geoorloofd is alles maar te doen wat in zijn puberhersenen kortsluiting maakt.
Zeer zeker niet.

Het betekent dat de puber zich later zal moeten verantwoorden en de consequenties van zijn gedrag moet aanvaarden. Niet door hoge straffen, maar wel door samen in orde te maken wat er stuk is gegaan.
En wij hebben de taak de puber daarin te begeleiden. Dat kan door eerst begrip te hebben voor de aanleiding voor het gedrag bij de puber en daarna te helpen om begrip te hebben voor zijn omgeving en hem te helpen in dit soort situaties ander gedrag te leren.
Zelf moeten we groots kunnen zijn met excuses waardoor we voorbeeldgedrag laten zien.

En niemand zegt dat het gemakkelijk is.

Vooral de moeilijkste pubers hebben recht op onze leiding en begeleiding. Vrijwel nooit willen ze ons moedwillig kwetsen en pijn doen, maar ze kennen geen andere optie om hun ongenoegen te laten blijken.
En ook en vooral de medeleerlingen, mentoren, klassenassistenten en leraren hebben onze steun nodig om hun gezagspositie op een eerlijke manier uit te voeren.
Dat betekent vooral steun van ouders en directie van een school want ook hier geldt: De grote steunt de kleine…

Gewetensvraag

We willen veiligheid voor alle kinderen en veroordelen hard en scherp de daders die elkaar molesteren en de klassenassistent die een leerling hard aanpakt geven we massaal steunbetuigingen.

En als we eens eerlijk zelfonderzoek doen, hoe beantwoorden we dan de gewetensvragen?

Als we het goed vinden dat leraren kinderen met geweld aanpakken, willen we ons kind dan naar een dergelijke school sturen?

Zou het kunnen dat ons kind zich ook kan aansluiten bij de filmers in plaats van de geweldenaren te stoppen?

Zou het kunnen dat door onze visie over vermijding van pijn en conflicten waardoor onze kinderen minder weerbaar zijn, minder grenzen voelen en geen gezag meer hebben voor meerderen, kinderen niet meer kunnen stoppen met schoppen en treiteren omdat ze die natuurlijke grenzen niet of minder goed geleerd hebben?
En dat we daarom allemaal op onze eigen manier ook een beetje schuldig zijn aan de excessen van pubers onderling en gedoe met leraren?

Met elkaar maken we een veilig klimaat.
Laten we daarom eerst zelf ook even onderzoeken wat wijsheid is en vooral bedenken wat we zelf onze kinderen meegeven en hoe snel wij zelf ook van de ene naar de andere kant kunnen komen.

En laten we vooral onze verantwoordelijkheid nemen voor het welzijn van alle kinderen en met name zachtheid geven aan moeilijke pubers.

Ik ben heel benieuwd hoe jij erover denkt… Je mag hieronder reageren.

Spreekt deze blog je aan? Ik vind het een compliment als je deze deelt. Wanneer je deze tekst of gedeeltes daarvan wilt gebruiken, vraag dan even toestemming.

Wil je weten hoe ik werk met ouders en kinderen, of wil je meer lezen over de training Ik leer leren? Like dan nu mijn facebookpagina om iedere dag te lezen en kijken over alles wat met kinderen heeft te maken. Kijk of ik iets voor je kan betekenen om met kinderen en hun ouders te werken op mijn website van de opleiding tot kindercoach en opvoedcoach

Meer artikelen:

Lees ook: Puberteit: Drama of genieten?
Lees ook: Kun je pubers loslaten?
Lees ook: Waarom zijn belonen en straffen waardeloze machtsmiddelen?
Lees ook: Wie ruimt jouw rotzooi op?
Bekijk ook: Kun je afspraken maken met boze kinderen?
Bekijk ook:  Hoe benader je negatief gedrag op een positieve manier?
Bekijk ook: Hoe leer je tegen je verlies te kunnen?

De illustratie is van Bianca Snip