Als je kijkt naar een baby die leert staan en lopen, valt op dat zo’n kleintje een eindeloos uithoudingsvermogen heeft. Iedere dag zakt het kindje tientallen keren door zijn beentjes of maakt het een zachte landing op zijn luier. En steeds opnieuw klautert dit kindje weer overeind totdat zijn beentjes en balans uiteindelijk sterk genoeg zijn en het kind heeft geleerd te lopen.
De ouders van dit kindje worden gewoonlijk ook nooit moe om hun kindje aan te moedigen, overeind te helpen en te applaudisseren.
Hoe anders is dat na een paar jaar…. helaas…
Stoplicht denken
Bovenstaand voorbeeld noem ik vaak tijdens de start van een coachingsgesprek met ouders. Ouders komen omdat hun kind een probleem heeft of omdat ze zelf even niet meer weten hoe ze het beste met het gedrag of de moeilijkheden van hun kind kunnen omgaan.
Ik leg ouders en kinderen uit dat ik volgens het principe van het stoplicht werk.
Wanneer een probleem te lang duurt, wordt je ongeduldig, misschien boos en het helder kunnen nadenken over een oplossing wordt moeilijker omdat er cirkeldenken ontstaat. Wil je dat het beter gaat dan zal je moeten weten waar je naar toe wilt of moet gaan als het stoplicht op groen springt. Als je weet wat je bestemming is, weet je ook of je linksaf, rechtsaf, vooruit of achteruit moet gaan. Het is dan alleen afhankelijk van je planning of je dan een toeristische route of een snelweg neemt.
Het op deze manier bedenken wat het kind of ouder moet leren, maakt de weg weer vrij voor het vinden van oplossingen.
Voor kinderen, maar zeker ook voor ouders, betekent de eindbestemming of richting vrijwel altijd dat er iets nieuws geleerd moet worden.
En iets nieuws leren gaat altijd met vallen en opstaan.
De problemen van kinderen
Kinderen met problemen doen vaak onhandige dingen waar het woordje ’te’ voor komt te staan: Te bang, te boos, te onhandig, te druk, te verlegen, te teruggetrokken, te faal angstig, te dom, te………
Als je ervan uit gaat dat ieder kind uiteindelijk het goede wil doen, maar nog vaak de mogelijkheden mist of zijn behoefte aan veiligheid, aandacht, structuur of autonomie niet goed kan vertalen, dan is het logisch dat er een probleem ontstaat.
En als coach hoef ik alleen maar te vragen wat het kind zou moeten leren zodat de problemen opgelost worden. Ik hoef ook alleen maar te vertalen en te vragen waar het kind eigenlijk behoefte aan heeft, maar daar nog geen woorden of vaardigheden voor heeft om dat te vertellen.
Via het stoplicht en het werkmodel van de kindercoach, zijn we in zeer korte tijd op het spoor van wat het kind zou mogen of moeten leren om zijn problemen op te kunnen lossen.
Het vergeten van ouders
Wanneer kinderen gedrag vertonen waar een ’te’ voorstaat dan reageren ouders vaak met ongeduld en ongeloof.
- Waarom doe je dit nu weer….
- Kan je nu nooit normaal doen….
- Hoe vaak moet ik zeggen dat…
- Zucht…..
Het rare doet zich ook voor dat ouders zodra het kind rechtop is gaan staan en is gaan lopen, hun verwachtingen van hun kind met datzelfde tempo ook mee laten lopen.
De meeste pedagogen hebben als belangrijkste taak om ouders te vertellen dat hun peuter, kleuter en jonge schoolkind de meeste zaken domweg nog niet kan en nog moet leren. Ouders denken soms van peuters dat die hen zitten uit te dagen of dingen met opzet doen. Jonge kinderen kunnen dit soort zaken helemaal nog niet omdat hun hersenen nog niet ontwikkeld zijn om veel te kunnen denken, laat staan om iets ingewikkelds te bedenken om iemand anders te plagen.
Wat jonge kinderen wél heel goed kunnen is lichamen lezen en leren van reacties. En omdat jonge kinderen lerend zijn en leren eindeloos herhalen is, lijkt het soms alsof kinderen uitdagen. Ze zijn dan echter alleen maar aan het testen of ze een zelfde reactie krijgen. En een reactie is in kindertaal ‘aandacht’.
Ergens in die tijd tussen peuter en puber leren ouders het af om gedrag en vaardigheden aan te moedigen en te applaudisseren. Alhoewel overigens de meeste ouders wel de schoolse taken aanmoedigen, maar in het geheel van wat een kind moet leren is dit eigenlijk pure armoede. Want een kind kan alleen heel goed op school presteren als het verder alle voorwaardelijke (sociaal en emotionele) vaardigheden heeft geleerd.
En het is ongelooflijk jammer dat ouders het aanmoedigen hebben afgeleerd en daar (hoge) verwachtingen voor in de plaat hebben gekregen want juist de peuter, de kleuter en het jonge basisschool kind hebben veel aanmoediging nodig om iedere dag alle nieuwe zaken aan te gaan.
Waarom moeten volwassenen blijven aanmoedigen
Een kind leert in feite alle basisvaardigheden tot zijn zevende levensjaar en moet daarna al die vaardigheden iedere dag verder gaan ontwikkelen.
Je zou kunnen zeggen dat een kind van 7 voor het eerst heeft gevoeld hoe het is om te staan en de eerste stapjes te zetten, maar daarna begint pas het grote vallen en opstaan.
En tegen de tijd dat het kind praat, verwachten veel ouders dat het kind weet. Maar dit weten is nog zo onderontwikkeld en om het te laten rijpen is er veel, heel veel oefening nodig. En applaus en ondersteuning.
En dan…..
Wanneer ouders herkennen dat hun applaus is verstomd en we hebben gezamenlijk ontdekt welke vaardigheden hun kind verder zou mogen ontwikkelen, dan kunnen we heel gemakkelijk aan de slag.
We bespreken welke behoefte en goede, maar mogelijk mislukte, bedoelingen het kind heeft met het ’te’ gedrag. Als we daar inzicht in krijgen, geeft dit ouders veel opluchting, maar soms ook verdriet om het mogelijk verkeerd geïnterpreteerde gedrag.
Het mooiste deel is echter de ontdekkingsreis van oplossing naar het doel. Hier komen de versterkende factoren aan bod. Wat kan het kind allemaal al, wanneer gaat het goed, hoe kunnen ouders hun kind nog beter helpen, hoe kunnen ze hun applaus vertalen in woorden en daden en hoe kunnen ze hun kind weer zien, horen en erkenning geven.
En ik?
Ik hoef alleen maar ‘applaus’ te geven en ouders en kinderen aan te moedigen door op te merken welke prachtige eigenschappen en talenten er zijn en samen te ontdekken en te oefenen om deze talenten en mooie eigenschappen nog beter tot zijn recht te laten komen.
En het allermooiste is dat ouders hun bemoediging weer vinden waardoor hun kind weer de moed vindt om veel te vallen en weer op te staan voor de nieuw te leren vaardigheid. Waarbij de prettige bijkomstigheid altijd is dat het woordje ’te’ voor een hele poos verdwijnt….
Lees ook: Ouders moeten aanwezig zijn tijdens therapie en coaching
Lees ook: Alles gaat een keer voorbij
Lees ook: Onrust in de klas
Lees ook: Hoe fijn is een perfecte ouder?
Lees ook: Ieder kind uniek of toch maar liever niet
Lees ook: We tobben wat af met de kinderen
Lees ook: Als je achter je kinderen staat
Lees ook: Hoe wil je als ouder worden herinnerd
Ken je Ik leer leren al?
Het stoplicht en de poster met het werkmodel van de kindercoach koop je bij Ninico
Wil je leren hoe je ouders en kinderen kunt helpen? Kijk dan op de website van de opleiding tot kindercoach
Mocht je hulp nodig hebben voor je kinderen, neem dan gerust contact op met de praktijk voor kindercoaching.
Wil je op de hoogte blijven, download dan het gratis eboek
De illustratie is van Aly Westerhuis
Geef een reactie