De ellende van opvoedadviezen

Veel ouders zijn aan het balanceren om alles wat aandacht nodig heeft in hun leven in evenwicht te houden. Meestal gaat dat goed totdat een kind meer aandacht gaat vragen door ongewenst gedrag, leerproblemen of bijvoorbeeld ziekte. Dan kieperen alle ballen uit de lucht en hebben veel ouders het gevoel dat ze machteloos langs de zijlijn staan.
Wat is wijsheid is dan de vraag.
Vooral voor de categorie ouders die  in de overlevingsstand komt en het gevoel heeft de regie kwijt te raken.

Iedereen is deskundig en google heeft het antwoord

Internet en de social media heeft onze wereld enorm vergroot en dat betekent dat er voor iedere vraag ergens een antwoord te vinden is. De diversiteit aan stromingen, visies, methodieken en meningen is de laatste tiental jaren zo verschrikkelijk gegroeid dat men door de bomen het bos niet meer ziet.

Is Triple-P met zijn onderliggende gedragsconditionering bij instanties nog het antwoord op opvoedproblemen, op internet en in de opvoedbladen is het inmiddels een groot taboe om belonen en straffen als opvoedmethodiek toe te passen.

Van ouders wordt gevraagd in contact met hun kind te zijn en vooral te kijken naar het kind en het kind te volgen in zijn behoefte.

Zo vind je na even googlen een scala aan antwoorden op de meest voorkomende opvoedvragen.
Maar helpt het ook?

De mythe van het gelukkige gezin

De ellende lijkt ook een beetje voort te komen uit de illusie dat ouderschap maakbaar is en dat libelle gezinnen de norm zijn. Vooral zo rond kerst en de vakantie zien we overal in de bladen gelukkige gezinnen rondom tafels en spelend met elkaar.

Als ouders dan tobben met een kind en zich zorgen maken, kunnen ze vaak niet meer terecht bij hun naaste omgeving. Immers, als je familie en vrienden allemaal modelkinderen hebben en je op facebook ziet hoe hun gelukkige gezinnen er ieder weekend op uittrekken, dan is het lastig met je eigen sores te komen.

In mijn praktijk spreek ik talloze huilende en wanhopige moeders en vaders die nergens terecht kunnen en niet durven praten met hun perfecte vrienden die alles zo goed op orde hebben. Ze voelen zich eenzaam en durven ook voor zichzelf niet te erkennen dat het ouderschap soms zo vreselijk tegenvalt en dat het bloed, zweet en tranen kost als kinderen niet vanzelf groeien en bloeien.

Wat is er mis met adviezen

Wanneer ouders wel de stoute schoenen aantrekken en rond gaan vragen wat hun kind zou kunnen helpen, ontmoeten ze vaak een breed scala aan goede raad. Via google komen talloze methodieken en visies binnen en ook school, andere ouders en vrienden hebben vele tips en adviezen.

De ellende en tekortkoming van adviezen is dat ze beginnen met het woordje IK.
Let maar eens op, de meeste mensen reageren als eerste op een probleem van iemand anders met de zinsnede: “Ik zou……..”

En juist daar zit hem de kneep. Want wat ik zou doen is waarschijnlijk voor jou niet zo passend. Omdat je een ander temperament hebt of omdat je kind net even anders reageert dan het kind van de adviesgever.
De adviesgever krijgt dan ook meestal als eerste het “Ja, maar…..” antwoord.

De ontvanger van het advies put zich uit in allerlei bezwaren waarop de adviesgever vaak een tandje bij zet om toch vooral te overtuigen waarom de ander het advies op zou moeten volgen. Met als logisch gevolg dat beiden met een kater achterblijven. De probleem inbrenger voelt zich niet begrepen en de adviesgever voelt zich niet gehoord.
Helaas is dit mechanisme ook van toepassing in de hulpverlening en vaak hoor je dan van de hulpverlener de klacht dat de ouder niet openstaat voor verandering.

Wat werkt wel…..

Ouders met een kind met een hulpvraag hebben het allereerst nodig inzicht te krijgen in hun situatie. Wat speelt er, wat zou voor hun eigen situatie in hun eigen gezin een goede oplossingsrichting zijn.

Maar vooral is het nodig dat ouders voelen en tot in al hun vezels weten dat ze de regie hebben en hoe ze de regie in hun gezin kunnen vormgeven.

Wat zijn de basiswaarden van hun opvoeding en wat zijn basisbehoeften van hun kinderen.

Dat zijn twee belangrijke uitgangspunten die als eerste nodig zijn om te realiseren. Deze basis in hun gezin geeft antwoorden voor het dagelijks handelen.

Voor kinderen is het zo dat als aan hun basisbehoeften zoals bijvoorbeeld veiligheid en aandacht is voldaan zij zich niet hoeven uit te sloven in negatief gedrag. Kinderen die zich gehoord, gezien en erkend weten hoeven geen tandje bij te zetten in negatief gedrag en als ze weten wat de regels zijn, kunnen de meeste kinderen zich vrij gemakkelijk voegen.

Dit betekent dus dat ieder probleem van kind en ouders individueel benaderd moet worden.

Wat is het belangrijkste wat ouders hun kind willen meegeven en hoe kunnen ouders de behoeften van hun kind herkennen en eraan tegemoet komen.

Als die vragen beantwoord zijn, is het heel simpel om te onderzoeken wat in deze unieke gezinssituatie passend is. Wat helpt dit kind, wat helpt deze ouder, wat werkt, welke competenties hebben ouder en kind tot hun beschikking. Wat mag een beetje meer en wat mag een beetje minder worden ingezet. Omdat steeds opnieuw de eigen situatie en de eigen verschillen in karakter van de gezinsleden het uitgangspunt vormen, komt er geen advies aan te pas.

Zo nodig kan de hulpverlener uitleg geven over hoe een kind zich ontwikkelt, gedrag vertalen naar behoeften en wat het op iedere leeftijd nodig heeft en vooral wat per leeftijd de ontwikkeltaken zijn. Ouders ontdekken gaandeweg waar hun eigen competenties liggen en wat ze kunnen doen om hun problemen de baas te worden.
En dat is grote winst want zoals blijkt gaat het de kinderen beter zodra het de ouders beter gaat.

Mogen ouders nog ouders zijn?

Laten we dus ervoor zorgen dat ouders gewoon weer ouders kunnen en mogen zijn. Ouders die het fout doen en ouders die het goed doen. En of het werkelijk goed of fout is, is meestal pas na een jaar of twintig duidelijk omdat het kind zelf dan pas kan reflecteren.

En laten we stoppen met de adviezen en eerst vragen aan ouders én kind wat er nodig is om het beter te laten gaan. Dat biedt meestal veel meer en veel sneller handvatten.
En misschien het allerbelangrijkste: Laten we toch luisteren naar elkaar en elkaar echt zien en erkennen in wie we zijn. Dat zou wel eens het allerbelangrijkste advies kunnen zijn. :-)

Lees ook: 11 tips voor ouders
Lees ook: De zeurende moederclub
Lees ook: We tobben wat af met de kinderen
Lees ook: Hoe wil je als ouder worden herinnerd?
Lees ook: Spreek jij de taal van je kind?
Lees ook: Ouderschap is voor de toekomst
Lees ook: Het probleem oplossen waar het hoort 
Lees ook: Je luistert niet naar me