Er is geen kind dat spontaan zelf naar een kindercoach zou gaan. Een kind ervaart niet snel een probleem. Wel kan een kind iets moeilijk vinden, maar dat is iets anders. Dit gegeven betekent dus dat ouders een probleem ervaren waardoor ze deze vorm van hulp inschakelen. Die problemen kunnen met van alles te maken hebben, maar meestal zit er een component bij van gedrag of van leren. De ontwikkeling van kinderen is namelijk helemaal gericht op iets leren. Als er zich dan iets voordoet wat als ongewenst wordt ervaren, zou je kunnen zeggen dat het kind iets heeft te leren.
Wat gebeurt er bij problemen van kinderen?
Meestal zijn het eerst de ouders die een probleem ervaren bij hun kind, maar ook school kent grenzen van wat ze kunnen bieden aan een kind. En als iemand een probleem ervaart, wil het dat opgelost zien.
Er treedt dan vaak een automatisme in werking: Het probleem moet weg, vernietigd, afgeleerd, mag niet meer voorkomen en het moet vooral ophouden te bestaan. Dit wordt vaak aan het kind meegedeeld, maar er wordt vergeten bij te vermelden HOE het kind dit moet doen en vergeten te vragen WAT het kind zelf wil.
Strikt genomen treedt er nu een traject in werking waarbij het kind geholpen wordt iets niet meer te doen. Aan de reden waarom een kind iets doet en wat het ‘probleem’ een kind oplevert wordt voorbijgegaan.
Het resultaat is meestal niet bijster helpend voor de toekomst en terugval in het oude probleem is al snel te verwachten. Het boemerang effect is groot want dat wat je hier onderdrukt, komt vaak elders weer boven.
Wat doet de kindercoach?
Een kindercoach pakt het anders aan. Het probleem heeft een goede reden en bestaansrecht anders zou het er niet zijn. Immers als er geen reden voor angst is, hoeft een kind zich ook niet angstig te gedragen. Als een kind leerproblemen heeft, is er iets waardoor het kind nog niet goed doorheeft wat er is te doen. (NB: medisch aantoonbare feiten even buiten beschouwing gelaten.)
Als je meer van hetzelfde doet door het kind meer te laten oefenen met leren, het gedrag gaat verbieden of je laat de beelden vernietigen die passen bij de angst, dan houd je geen rekening met de onderliggende behoefte of voordelen van het probleem die er zijn.
De kindercoach gaat dus eerst akkoord met alles wat er is en stelt de vraag: Wat moet er in de plaats komen van de uiterlijke kenmerken van dit probleem. Hoe kan een kind hetzelfde gewenste effect hebben op het niveau van de behoefte of het voordeel van het probleem.
Als je op deze manier denkt, kun je starten met dat wat er is: Onderzoek wat de opbrengst is en zorg dat er iets positievers voor in de plaats komt.
- Woede-aanvallen? Boosheid is geweldig, want het zorgt ervoor dat je voor je zelf kunt opkomen. Hoe kan je ervoor zorgen dat je gehoord wordt?
- Monsters, muren, weglopen, dwanghandelingen, huilen, alles veroorzaakt door angst? Wees blij, angst zorgt ervoor dat je jezelf leert beschermen. Hoe kan je dat doen waardoor je je sterker voelt en vooruit durft te gaan? Hoe kan je de muren zo bouwen, dat ze je voldoende beschermen en toch contact laten maken? Hoe kan je de monsters en nare beelden bedanken zodat ze willen wijzigen in meer bruikbare beelden?
- Fouten bij lezen, schrijven en rekenen? Laat eerst eens zien wat je al wél kan en dan stapje voor stapje ontdekken wat er nog bij kan.
Op deze manier gaat de kindercoach er vanuit dat alle gedrag en problemen een goede bedoeling hebben en dat ze er daarom mogen zijn. Het kind blijft heel en hoeft niets af te leren, te vernietigen, ergens mee op te houden of iets te laten. Er komt gewoon iets nieuws bij en dat kun je oefenen om te leren. Zo voegt de kindercoach iets toe in plaats van iets weg te halen.
Welke boodschap geef je een kind?
Als er een probleem is wat met school of een instantie heeft te maken, doen ouders regelmatig een beroep op de kindercoach om hierbij te ondersteunen. (En niet alleen ouders want er is veel overleg tussen professionals over kinderen waar ouders niet eens iets van af weten!)
Als ouders een beroep doen op een kindercoach om te overleggen met derden gebeuren er twee ongewenste zaken:
Allereerst is een kindercoach vaak niet ingeschreven in het register voor privacy wetgeving. Dit betekent dat de kindercoach die overleg pleegt met anderen deze wet overtreedt, ook al geven ouders toestemming.
Veel erger echter, is dat een kindercoach de taak van de ouders overneemt. In feite zegt een ouder dan tegen zijn kind: “Wij kunnen het niet en daarom laten we jouw welzijn aan een ander over“. Dit maakt iedereen zwak en machteloos. De mening van de professionals gaat overheersen en zij nemen een superieure positie in.
Vele malen mooier is het om samen met de ouders het kind centraal te stellen en een dergelijk gesprek voor te bereiden. Samen ontdekken wat het kind nodig heeft, hoe ouders hun kind met moeilijkheden kunnen ondersteunen en wat ze zelf kunnen doen in relatie tot derden.
Het effect is hetzelfde als bij de kinderen: Ouders met het hoofd omhoog en rechte schouders. Zij gaan het opnemen voor hun kind en leren wat het probleem betekent voor het kind en hun en wat ervoor in de plaats kan komen.
Want stel je maar eens voor welk gevoel er bij een kind achterblijft als zijn ouders krachtig voor het kind zijn opgekomen. Dat is toch veel mooier en sterker dan dat ze vertellen dat de kindercoach het wel zal regelen?
En zo bedenkt een kindercoach in iedere situatie opnieuw: Wat verzwakt, wat maakt sterk en wat kan er worden toegevoegd opdat iedereen rondom het kind sterker wordt en deze kracht door het kind benut kan worden?
Aan deze basisopleiding tot kindercoach deden mee: Annemieke, Ans, Colinda, Delphine, Diana, Dorien, Elise, Gertie, Harriet, Ilse, Ingrid, Jolanda, Loek, Marion, Nicolette, Petra, Ricarda, Rosemieke, Sandy, Simone. Anny staat ook op de foto. Dank jullie voor de aandacht, de leergierigheid én voor het plezier wat we hadden. Ik wens dat de kinderen jullie zullen weten te vinden. Ze zullen het goed hebben!
Lees ook: De kindercoach driehoek
Lees ook: De kindercoach is een stoplichtdenker
Lees ook: Het kind helpen of de ouders helpen?
Lees ook: Het onzichtbare voordeel van het probleem
Lees ook: De taal in het land van de kindercoach
Lees ook: De inhoud van de opleiding tot kindercoach
Wil je ook leren kinderen te begeleiden en de basisopleiding tot kindercoach of een bij of nascholing volgen, lees dan verder op de site voor de opleiding tot kindercoach.
De illustratie is van Aly Westerhuis
