Mijn hele leven ben ik al gefascineerd door mensen die moeilijke omstandigheden overleven en vervolgens hun leven voortzetten alsof ze heel gelukkig zijn.
Hoe doen ze dat?
Hoe kan het dat de ene persoon snel klaagt en jammert en dat een ander op deze wereld rondloopt met lachrimpels en iedere tegenslag te boven komt?
Zijn mensen verschillend of zijn hun omstandigheden verschillend? En als de omstandigheden op een bepaald moment gelijk zijn zoals in een concentratiekamp, wat maakt dan dat de ene persoon een hele barak overeind houdt en een ander persoon snel sterft?
Heeft de ene mens geluk en de andere niet?
Veerkracht en weerbaarheid
In feite gaat het over veerkracht en weerbaarheid. Mensen die weerbaar zijn hebben zelfvertrouwen en een gezond gevoel voor hun eigen competenties. Dit betekent dat ze zich niet zo snel van de wijs laten brengen door anderen en hun eigen koers blijven varen.
Veerkracht betekent dat iemand flexibel kan zijn en als het ware steeds weer kan “uitdeuken”. Kinderen met veekracht zijn ook vaak weerbaar en hebben zelfvertrouwen. Datgene wat aandacht krijgt, groeit lijkt ook hier van toepassing. Ervaringen worden achteraf altijd gelabeld. Degene die een positieve draai weet te geven aan nare ervaringen, is beter af dan degene die zichzelf vooral als slachtoffer ervaart.
Persoonlijke kenmerken
Kennelijk hebben mensen die over veerkracht en weerbaarheid beschikken persoonlijke eigenschappen die het voor hen makkelijker maken om met moeilijke situaties om te gaan. Zowel ten tijde van de ervaring zelf als in de evaluatie achteraf. In de psychologie is een persoonlijkheidsmodel in gebruik wat 5 begrippen beschrijft. Het gaat om extraversie, vriendelijkheid, zorgvuldigheid, emotionele stabiliteit en openheid. Deze begrippen zijn te scoren en zijn grotendeels vastgelegd in het karakter. Door middel van testen kun je erachter komen hoe iemand scoort op deze zogenaamde ‘Big 5 test”.
Geen enkele score is goed of fout, het geeft alleen informatie. Informatie die van belang kan zijn voor de mate van het aangaan van ervaringen en het maken van keuzes. Zo heeft ieder kind zijn eigen schaal van kenmerken, maar ook ouders hebben hun eigen schaal van kenmerken en moeten hun kind opvoeden. Met name hierdoor ontstaan vaak spanningen binnen gezinnen. Er is voortdurend interactie tussen gezinsleden en de behoeften van ieder individu liggen vaak mijlenver uit elkaar. Hierdoor is het waarschijnlijk verklaarbaar waarom het ene kind een totaal ander beeld van een ouder kan hebben dan het andere kind.
Ontwikkeling van kinderen
Vanaf de geboorte overkomen ervaringen kinderen. Hun hersenen leggen alles vast. Als de interactie tussen ouders en kinderen goed en positief op gang komt, is er alle kans dat er een goede hechting ontstaat. En alweer, een goede hechting geeft meer kans op positieve ervaringen en daar krijgt een kind zelfvertrouwen van. Omgekeerd roepen sommige kinderen negatieve reacties op door negatief gedrag. Ook dit wordt als patroon in de hersenen vastgelegd en het kind kan hier niet zelf uitkomen, daarvoor heeft het volwassenen nodig.
Hoogvliegers en pechvogels
In dit mooie en informatieve boek van Liesbeth Groenhuijsen worden nog veel meer aspecten over veerkracht beschreven. Broertjes en zusjes, de rol van moeders en vaders, de betekenis van het uiterlijk en wat als kinderen over bijzondere talenten beschikken passeren de revue. De beschrijvingen worden afgewisseld met veel voorbeelden en ook vele beroemdheden vinden een plek in dit boek. Daarmee leest het afwisselend en blijft het interessant.
Uiteindelijk gaat het er gelukkig om hoe we ieder kind kunnen versterken in hun kracht. Aan persoonskenmerken, de familie waarin je wordt geboren en de veerkracht van ouders en hun responsiviteit ten tijde van je jongste jaren kun je niet veel veranderen. Wel kunnen we als volwassenen steeds opnieuw besluiten de kinderen die we tegenkomen te versterken en hen uitdagen tot veerkracht en weerbaarheid. Het boek van Liesbeth Groenhuijsen geeft daar vele voorbeelden van die we daarvoor kunnen inzetten en daarmee is het een waardevol boek voor alle opvoeders, professioneel of niet.
En bij mij blijft de fascinatie voor het verhaal van de twee broers. De één is miljonair geworden, de ander is zwaar aan lager wal geraakt. Op de vraag naar de oorzaak, zeggen ze allebei” Dat komt door mijn vader”.
Lees ook: De jongen die opgroeide als hond
Lees ook: Zonder buitenspelen meer risico op psychische problemen
Lees ook: Bezorgde ouders maken kinderen ongelukkig
Lees ook: Het doel van opvoeden
Lees ook: De hersenen van lerende kinderen
Tijdens de opleiding tot kindercoach wordt uitgebreid stil gestaan bij de “Big 5”, de ontwikkeling van kinderen en het belang van hechting. Het boek hoogvliegers en pechvogels staat op de literatuurlijst sinds het uitgekomen is.
Wil je op de hoogte blijven van nieuws en artikelen, vraag dan de nieuwsbrief aan.
Mocht je hulp nodig hebben voor je kinderen, neem dan gerust contact op met de praktijk voor kindercoaching.
Geef een reactie