Zo nu en dan wordt mijn mening gevraagd over ouders die gewikkeld zijn in een felle echtscheidingsstrijd.
Men vraagt zich af wat de gevolgen voor kinderen zijn.
Door mijn ervaring met het langdurig en intensief begeleiden van ex-gezinnen zijn mij een aantal zaken duidelijk geworden.
Wat is er aan de hand bij een (v)echtscheiding?
Wat ik zie bij veel ouders wiens huwelijk op de klippen loopt is een diepe pijn. Verwachtingen, behoeften, toekomstdromen en nog veel meer ligt aan diggelen.
Ouders, die terechtkomen in een felle strijd, zijn niet in staat de pijn die ze hebben opgelopen door het eindigen van het huwelijk te verwerken.
Nog minder zijn ze in staat het rouwproces wat ermee samenhangt te doorlopen.
Dit betekent dat het voor hen onmogelijk is een nieuwe zinvolle toekomst op te bouwen.
Zelfs als er nieuwe partners en kinderen zijn, staat de pijn en de strijd dagelijks op de een of andere wijze op het programma. Hierdoor heeft een nieuwe relatie geen enkele reële kans omdat de monsters en spoken uit het verleden dagelijks meespelen.
Wat betekent dit voor de kinderen?
Zo nu en dan wordt bij een echtscheidingsstrijd het kind verboden contact te hebben met de andere ouder. Soms leidt dit tot het Parentel Alienation Syndrome (PAS = ouderverstotingssyndroom) waarbij de andere ouder volledig uit beeld moet verdwijnen. Als er wel contact is, wordt de andere ouder voortdurend zwartgemaakt.
Een vertekend ouderbeeld is het gevolg. Het kind krijgt het beeld van een monster voorgeschoteld en wordt negatief beïnvloed over de andere ouder. Angst voor die bewuste ouder is vaak een gevolg. Een kans op contactherstel wordt daardoor steeds kleiner.
Vaak gaan kinderen bovendien zorgen voor de overblijvende ouder omdat deze zichzelf als slachtoffer neerzet. De ontwikkeling van het kind wordt hierdoor ernstig bedreigd.
Toekomstige relaties voor kinderen
Doordat kinderen uit gezinnen waar een echtscheidingsstrijd speelt geen veiligheid en vertrouwen in twee ouders leren, kan een blijvend wantrouwen in het vermogen tot het aangaan van relaties in de toekomst het gevolg zijn.
Het kind mist een belangrijke vertrouwensfiguur en kan zich niet meer volledig mens voelen doordat het afgesneden is van een deel van zichzelf. Namelijk dat deel wat van de helft van de andere ouder is. Dit mag niet gezien worden omdat het de overblijvende ouder herinnert aan de pijn. Het kind moet dus een belangrijk deel van zichzelf ontkennen. Dit wordt nog moeilijker als het veel op de ouder lijkt die uit beeld is.
Hoe kun je ouders helpen binnen een (v) echtscheiding
Het enige wat helpt binnen echtscheidingsstrijd is het gesprek met beide ouders aangaan, telkens en telkens weer. Begrip en steun voor de pijn van allebei ouders is van essentieel belang. Beide ouders, hebben vanuit hun eigen beleving en hun eigen achtergrond, gelijk.
Dit komt omdat ouders vaak zijn beschadigd door de ander op eenzelfde soort manier als waar ze als kind ook al schade hebben opgelopen. Dat betekent dat ze opnieuw de pijn voelen die ze als kind nog niet aan konden.
Het aangaan van een relatie geeft vaak onbewust het gevoel dat de ander alles goed, en in orde zal maken.
Het onderhouden van een relatie is echter meestal gewoon heel hard werken en de nodige deuken en butsen oplopen.
De pijn van ouders over de verbroken relatie en hun gedachten over relaties en pijn moeten om die redenen uiterst serieus worden genomen. Alleen dan kunnen ze hun leven oppakken.
Wat moeten ouders doen voor hun kinderen
Ouders hebben hun verantwoordelijkheid te nemen voor de toekomst van het kind. Ze moeten zich realiseren dat ze hun kind blijvend opzadelen met een gespleten ouderbeeld als ze hun kinderen weghouden van een ouder.
Ouders moeten zich vooral realiseren dat ze alle hoogtepunten in het leven van hun kind blijvend vernietigen door hun eigen strijd.
Er zal altijd in de herinnering een smet zijn voor kinderen op iedere (zwem) diploma uitreiking, huwelijk, geboorte en andere life-events als er een ouder wordt gemist door strijd.
Kinderen moeten hard werken voor de lieve vrede bij iedere verjaardag, kerst en andere hoogtijdagen. Er zal altijd een gemis zijn.
Kinderen zijn het waard om twee ouders te hebben. Ook als er een ouder is die niet goed voor het kind zorgt. Dan nog is het vader of moeder.
In dergelijke omstandigheden is het kind naarmate het ouder wordt prima in staat om zelf keuzes te maken voor al dan geen contact.
Daarmee voorkom je situaties dat kinderen ver in de volwassenheid erachter komen dat de ontbrekende ouder een heel andere persoon blijkt te zijn dan het monster waarmee het in gedachten volwassen is geworden.
Uit onderzoek is gebleken dat kinderen het beste af zijn met de ouder die hen het meest de andere ouder gunt.
Bovendien blijkt dat de ouder die in staat is de strijd op te geven er uiteindelijk voor zorgt dat de kinderen zich vrij kunnen voelen.
Dat lijkt mij een uitermate goede reden voor respect tussen ouders na een echtscheiding. En mocht het zo zijn dat respect ver te zoeken is. Ouders en familie: zoek hulp, doe het voor de toekomst van je kinderen. Zij zijn het waard zodat de volgende generatie niet dezelfde pijn en ellende hoeft te beleven.
Lees ook: Schuld bij echtscheiding
Lees ook: Twee jaar na dato….
Lees ook: Loyaliteitsconflict na echtscheiding
Lees ook: Ontspoorde puber na echtscheiding
Lees ook: Tegoedbon voor ouders en kinderen
Ken je Ik leer leren al?
Het stoplicht en de poster met het werkmodel van de kindercoach koop je bij Ninico
Wil je leren hoe je ouders en kinderen kunt helpen? Kijk dan op de website van de opleiding tot kindercoach
Mocht je hulp nodig hebben voor je kinderen, neem dan gerust contact op met de praktijk voor kindercoaching.
Wil je op de hoogte blijven, download dan het gratis eboek
Helaas is het voor mij als mediator niet altijd mogelijk om een vechtscheiding te voorkomen.
Als ouders bij mij komen voor de begeleiding van hun scheidingsproces en ze zitten de eerste keer bij mij aan tafel, geef ik altijd aan dat ik naar de beide ouders toe onpartijdig ben, maar dat ik wel partijdig ben voor de kinderen. Dat begrijpen ze en vinden ze meestal ook wel goed. Helaas vergeten ouders weleens in hun strijd dat er ook nog kinderen zijn. Daar herinner ik ze zo nu en dan even aan.
Heel vaak gaat het proces aan tafel bij mij wel goed. Ik heb al een paar keer gemerkt dat het na de scheiding pas echt fout gaat. Er zijn goede afspraken gemaakt, maar die worden dan, bewust of onbewust, niet nagekomen. De communicatie is dan ineens een stuk minder en dan begint de ellende, vooral voor de kinderen: er wordt geen (kinder)alimentatie meer betaald of dat geld wordt ineens aan heel andere zaken uitgegeven dan waarvoor het was bedoeld waardoor er geen geld is om kleding te kopen voor de kinderen, kinderen worden te vroeg gehaald en/of te laat teruggebracht, enz. Ouders blijken dan ineens “heel kleine kinderen” te zijn geworden en kunnen elkaar vreselijk pesten (misschien moet je het wel treiteren noemen). Ik nodig ze altijd uit om opnieuw te komen praten, maar meestal willen ze dat niet meer (kosten?). Helaas. Soms zegt een van beide ouders al, dat ze contact met een advocaat hebben opgenomen. Dan probeer ik ze daar nog van te weerhouden en nogmaals mediation in te zetten (al dan niet bij mij, dat vind ik van ondergeschikt belang).
Hoe kunnen we (kan ik) dit voorkomen? Nog kritischer zijn op de gemaakte afspraken? Het zijn hun afspraken en niet de mijne. Nog meer de “en wat, als” vragen stellen? Ik probeer met de ouders naar de toekomst te kijken en dan vooral naar de situatie als er nieuwe partners in beeld komen. Hoe willen ze daar mee omgaan? Het blijkt in de praktijk altijd anders te lopen dan ze bij mij zeggen dat het zal lopen.
Het blijft vreselijk lastig, maar ik blijf mijn best doen en sta altijd open voor suggesties om het beter te doen.
Dank voor deze mooie toevoeging.
Ouders moeten het inderdaad ten diepste zelf willen om over hun schaduw heen te stappen en hun pijn opzij te zetten voor de relatie met hun kinderen.
Zodat hun kinderen beide ouders kunnen meenemen naar de diploma uitreikingen, de bruiloft en de geboorte van kleinkinderen.
Zodat de volgende generatie een referentiekader heeft van ouders die voor hun kinderen zorgen in plaats van kinderen die voor hun ouders zorgen….
Wij kunnen ouders alleen maar voortdurende de gewetensvragen blijven stellen wie ze willen zijn voor hun kinderen en hoe hun kinderen later zullen terugdenken aan deze fase van hun leven.