Het gras is bij de buren altijd groener en dat geldt voor veel meer onderwerpen dan alleen gras. Zo hebben veel ouders de neiging te denken dat de kinderen van een ander beter presteren, zich beter gedragen of behulpzamer zijn.
Overigens zijn er ook ouders die vinden dat hun eigen gras het meest groen is. Dan zou het zijn dat je in de krant leest dat een adjunct-directeur uren in de politiecel zit, omdat zoonlief weigerde gehoor te geven aan een gezagsvraag. Het zou heel goed mogelijk kunnen zijn dat deze ouders denken dat zoonlief geen aandeel heeft in dit verhaal.
Hoe weten wij wat goed is
De filosoof Martin Buber zei dat wij pas mens kunnen worden door de ander. Dit betekent dat wij anderen nodig hebben om ons tot mens te kunnen ontwikkelen. Waarden, normen en de behoefte van mensen om te helpen, onderscheidt ons van dieren. Daarin lijkt het alsof we worden gedreven door iets wat groter is dan onze eigen wilskracht. Het is een universele behoefte.
Vanuit de leertheorie heeft Bandura gezegd dat wij leren door observeren. Dit betekent dat een kind zich onder andere ontwikkelt door het nadoen van anderen. Een gegeven wat binnen gezinnen heel zichtbaar is in uiterlijk gedrag, wat wordt gestuurd door gezamenlijke normen, waarden en overtuigingen.
Normen, waarden en overtuigingen zijn dus belangrijke onderliggende en vaak onzichtbare gegevens voor gedrag wat we als buitenstaander zien. En over datgene wat we zien, hebben we meestal wel een mening: We zijn het er mee eens of niet, vinden het niks of geweldig en willen het wel of niet. En in dat laatste zit het besluit tot actie.
Hoe voeden wij op
Als we anderen nodig hebben om ons te ontwikkelen, betekent dit dat anderen voortdurend een rolmodel voor ons zijn. En dat is precies wat er tijdens het opvoeden gebeurt. Aanvankelijk hebben kersverse ouders vaak allerlei overtuigingen, over hoe hun ideale kind eruit gaat zien en hoe zij als ouders zullen gaan functioneren. De roze wolk drijft meestal snel over omdat babylief een eigen behoeftepatroon en temperament blijkt te hebben. Ouders kunnen niet anders dan zich daar op aanpassen, met of zonder plezier. Op dat moment begint vaak ook de blik naar buiten: Hoe doen andere ouders het, kan dat kindje al kruipen, praat het al, loopt het voor op de Cito-toetsen, draagt het kind merkkleding, zit het op hockey of voetbal, is de verjaardagstraktatie eenvoudig of een waar gezond kunststuk en kan het feestje na de verjaardag de kritische toets doorstaan ……….
Wat is het risico van vergelijken
Door kinderen met elkaar te vergelijken, kunnen ouders ontdekken waar hun kind staat in zijn ontwikkeling. Daarnaast kunnen ze afwegen hoe ze hun ouderschap vormgeven ten opzichte anderen. Dat is mooi en levert veel informatie op die ouders samen kunnen uitwisselen. Dat komt kinderen ten goede.
Het vervelende van vergelijken is als er een (ver) oordeel bij komt. Afkeuring of juist goedkeuring kan een dwingend effect hebben. Daarbij lijkt het in de laatste jaren wel een trend te worden, dat vooral het leervermogen van kinderen buitensporig veel aandacht krijgt. Dat leidt er helaas weer toe dat ouders zich soms gewoon gaan schamen als hun kind achterblijft in de leertaken of misschien gewoon talenten heeft op een ander gebied. Ik merk dat ouders vaak geneigd zijn zich te verontschuldigen dat hun kind naar het VMBO onderwijs gaat. En dat is natuurlijk een hele verdrietige zaak, die het betreffende kind geen goed zal dan. Dan krijgt vergelijken een bittere smaak en dient het niet om van elkaar te leren.
Een kind is een kind, is een kind, is een kind……
Net zoals iedere volwassene is een kind gewoon een kind. Precies wat het is. Punt………
Wat zou het fijn zijn als we gewoon naar het kind konden kijken met de blik van een jong kind en daarbij regelmatig vergeten welk vergelijkingsmateriaal we hebben. Wellicht zou het ook handig zijn om dan de verre toekomst met onze eigen wensen even los te laten en te kijken wat het kind op dit moment sterk maakt voor zijn eigen toekomst. Want wie kan weten of een eigenschap of talent wat je nu hindert aan een kind, over pakweg 30 jaar een talent is waar de wereld juist behoefte aan kan hebben.
Gezien de huidige toestand in de wereld vraag ik me bij tijd en wijle af, welke kinderen het makkelijkst zouden overleven, als er een situatie in ons land zou ontstaan die ons raakt in de basisbehoeften. Als ik daarover nadenk, begin ik me ernstig zorgen te maken, alleen al om het feit hoe ver we zijn afgeraakt van de natuur en voedselproductie.
Duzzz……
Ouders vergelijk de hele dag door jezelf en je kind met anderen. Dat geeft je veel informatie. Stop alleen zoveel mogelijk met wensen dat de werkelijkheid van je kind anders is, dan hij is. Want hoe je het wendt of keert, een kind heeft gewoon te dealen met zijn fraaie en minder fraaie talenten.
En het gras van de buren? Dat blijft altijd groener en als je het van dichtbij gaat bekijken, ontdek je vast dat er net zoveel onkruid en mos inzit dan in je eigen gazonnetje :-)
Lees ook: Lessen voor ouders
Lees ook: Opvoedingskramp: Ouders in paniek
Lees ook: Roze wolk of achter het behang?
Lees ook: Zijn er nog gewone kinderen?
Lees ook: De gebruiksaanwijzing van je kind
Lees ook: Opvoeden is schipperen tussen je principes
Heeft je kind of jij behoefte aan ondersteuning dan kun je een beroep doen op de praktijk voor kindercoaching. Hier kun je ook de nieuwsbrief aanvragen.
De opleiding tot kindercoach geeft vele handvatten om ouders en kinderen te helpen in situaties die moeilijk zijn.
De illustratie is van Kitty Bakker
Als leerkracht en moeder zijn voor mij de mooiste momenten als je kan werken met het potentieel van elk kind, het allermooiste en allerhoogste…. zonder vergelijk maar elk kind in zijn waarde…. Vergeten waar het moeilijk gaat, waar je als opvoeder moeite mee hebt of het liever anders ziet…. Het is een soort magisch moment waarop je weer alles in zijn schoonheid en potentie ziet/voelt en deze momenten zijn zo waardevol omdat het kind deze ook aanvoelt en zo een prachtige weerspiegeling krijgt van zichzelf in zijn opvoeder.