Laat ik beginnen met te zeggen dat het mij nog niet is gelukt, zelfs nu onze kinderen al jaren een eigen toko runnen.
Ik vrees dat het hem niet meer gaat worden nu ik zoetjesaan richting de pensioenleeftijd loop.
Als kind al en zeker als puber had ik als mantra:
Ohh lord, help me to shut my big mouth until I know what i’am talking about
En eerlijk gezegd, schiet dit zinnetje nog vaak door mijn hoofd als ik weer eens ‘los’ ben gegaan met het ventileren van mijn mening.
Toch blijft het onderwerp me bezig houden en niet alleen als ouder, maar ook als opleider en sinds kort als kerngroeplid van de Vakgroep Vakmanschap Jeugdprofessionals waarin ik mag meedenken met aangesloten jeugdwerkers.
De expert zijn?
En dan kom ik deze prachtige uitspraak van Nelson Mandela tegen:
Wees de laatste die spreekt
Zucht…. ohh wat is dit waar en ohh wat is het moeilijk.
Want zeg nou eerlijk: jij weet het toch altijd beter?
- je puber moet eerst zijn huiswerk maken voor hij chillt
- die juf ziet het echt verkeerd
- dat is niet hoe je een probleem oplost
- als ze het zo doen, gaat het de verkeerde kant op met dat kind.
De valkuil is dat wij weten hoe het werkt en hoe het moet. Als ouder en vooral degenen die denken dat ze verstand hebben van kinderen en hun ontwikkeling.
Je wilt laten weten wat het beste is en hoe de ander het moet aanpakken.
Stikt genomen is dat niet altijd de beste aanpak omdat het voorbij gaat aan wat de ander belangrijk vindt, wie hij is en dat er ook nog eens de mogelijkheid bestaat dat ‘het beste’ en ‘het goede’ niet eens bestaat.
Net zoals DE waarheid ook niet bestaat omdat iedereen daar een eigen beleving van heeft
Experts hebben tenslotte niet altijd gelijk al kun je wel je voordeel met hun kennis en ervaring doen.
Hoe ben je een voorbeeld?
Laten we eerst vaststellen dat we in het dagelijks leven allemaal maar wat aanrommelen.
Tenslotte kun je niet de hele dag op scherp staan
Je kinderen, je klas of het gezin waarmee je werkt, doen tenslotte van minuut tot minuut een beroep op je.
Tel maar eens op hoeveel beslissingen je in een uur moet nemen en hoe vaak je op de automatische piloot reageert op situaties zoals bij het ochtendritueel, de start van een les of het luisteren naar verhalen van dingen die gebeurd zijn.
Waar je je niet altijd bewust van bent is dat je juist in die alledaagse beslommeringen een voorbeeld bent voor de kinderen en anderen o je heen.
- hoe reageer je wanneer iemand je iets vraagt om te doen wat je eigenlijk niet wilt?
- hoe eerlijk geef je antwoord op vragen hoe je iets vindt?
- hoe druk je je zin door bij anderen?
- hoe vermijd je lastige situaties?
Met andere woorden wat ziet je kind, je leerling of het gezin waarmee je werkt van jouw doen?
Want wat je doet, maakt meer impact dan wat je zegt en als dat niet in lijn is met elkaar, word je ongeloofwaardig.
Waar en hoe raak je je wijsheid kwijt?
Als ik er wat verder over nadenk en een beetje zelfonderzoek doe, komt het me voor dat het misgaat als je angsten om de hoek komen.
- wat gebeurt er met je als je kind besluit te stoppen met zijn opleiding?
- hoe ga je ermee om als je puber zich continu tegen je afzet en leraren uitdaagt?
- hoe reageer je als je kind met een in jouw ogen fout vriendje thuiskomt?
- wat als je kind op zijn veertiende met vrienden twee weken op vakantie wil?
- wat doe je als je klas begint te muiten en zich massaal niet houdt aan je instructies?
- hoe reageer je als het gezin waarmee je werkt zich aan geen enkele afspraak houdt?
Allemaal spannende momenten die vragen om bezinning en wijsheid waarbij het wijs is om niet meteen te reageren en te onderzoeken wat er in jou zelf getriggerd wordt en wat het verlangen van het kind of de ander is.
Het vereist de nodige ervaring en communicatievaardigheden en niet te vergeten zelfkennis om je mening en je kennis die groter is dan van het kind of de ander op een wijze manier te delen
Vaak is het zo dat we te snel of te heftig reageren wanneer je kind:
- iets doet wat niet mag of hoort
- afspraken niet nakomt
- je overtuigingen en meningen niet respecteert
- je bang bent dat hem door zijn gedrag iets ergs overkomt
- je je onmachtig voelt om de situatie naar je hand te zetten of je kind van mening te laten veranderen
Je wijsheid raak je vooral kwijt wanneer het spannend wordt tussen jou en je kind, wanneer de belangen groot zijn en de toekomst ongewis.
Hoe word je een wijze ouder?
(Of leraar?
Of hulpverlener?)
Wanneer je weet waar jij zelf van op tilt gaat en wanneer er zich een spannend moment aandient met je kind, je leerling of een gezin, kun je erover leren nadenken wie je wilt zijn op dit soort momenten.
Wie is je voorbeeld van wijsheid en hoe gaat deze persoon met lastige situaties om?
Wat doe deze persoon precies en wat kun jij ervan leren?
Nelson Mandela leerde al jong in zijn omgeving dat besluiten werden genomen door de stamoudste die eerst iedereen liet spreken.
Mandela leerde ervan dat hij mensen niet moest vertellen wat ze moesten doen, maar dat hij consensus moest bereiken.
Daarvoor liet hij eerst iedereen spreken, luisterde en vatte uiteindelijk alle meningen samen en voegde dan pas zijn eigen mening in en nam het besluit.
Wees de laatste die spreekt
Stel je voor dat je met je kind, je klas of in het gezin waarmee je werkt de laatste bent die spreekt, wat zou er dan veranderen?
Zou je dan nog eindeloze discussies, weerstand, geruzie en misverstanden hebben?
Of zou iedereen zich echt gehoord voelen en daarom gemotiveerd zijn om jouw deskundigheid en leiderschap als ouder, leraar of hulpverlener te accepteren?
De moeite waard om te onderzoeken.
Toch?
En terwijl ik ondertussen allerlei momenten bedenk waarop het eigenlijk best wel goed ging met mijn wijsheid en leiderschap, komt zoon even langs.
Hij is van mening dat er nog wel een onsje wijsheid bij kan en samen lachen we hartelijk om al die keren dat we tot op het scherpst van de snede los gingen om op de goede weg te blijven.
Opnieuw neem ik me voor om meer te doen zoals Mandela:
Wees de laatste die spreekt!
Worstel jij net als ik regelmatig met hoe je de dingen beter kunt formuleren en rustiger je grenzen, meningen en angsten kunt uiten?
De laatste weken ontving ik van ouders prachtige feed back over hoe de workshop ‘Voer een goed gesprek met je puber‘ hen mooie inzichten heeft gegeven die ze kunnen toepassen in hun gezin.
Je bent welkom om deze workshop te volgen. Je kunt je nu al gemakkelijk hier aanmelden.
Geef een reactie