Maakt hoogopgeleid gelukkiger?

En de discussie duurt voort…
Gelukkig maar voor we nog meer kinderen en jongeren over de kling jagen.
Immers, de gedachte dat hoe hoger je schooldiploma is, hoe beter je kansen in de samenleving zijn en hoe gelukkiger je wordt, lijkt in beton gegoten in de gedachten van ouders en leerkrachten.
En op zich zou dat niet zo erg zijn, ware het niet dat het de laatste jaren er steeds meer op gaat lijken dat er een grotere tweedeling komt:

Je bent slim en doet mee of je bent dom en doet niet mee.

En dat heeft ingrijpende gevolgen en gaat voor de komende generatie kinderen heel veel betekenen.

Hoe zijn we zover gekomen?

Toevallig, las ik dit weekend twee artikelen die over dit onderwerp gaan.
De eerste over een boek van Kees Vuyk over of je leven inderdaad wel zo maakbaar is.  De afgelopen 50 jaar werd hogere scholing voor iedereen die een beetje intelligent is bereikbaar. Waar daarvoor nog de tweedeling arm en rijk was, klommen steeds meer mensen uit de armoede en arbeidersmilieus en bereikten nieuwe rijkdom.
Vaak ten koste van vervreemding van vorige generaties.

En degenen die niet mee kwamen?

De zorg en discussie speelt nu dat er een groot deel van de samenleving is die niet meekwam omdat ze het hogere schoolniveau niet aankonden.
Zij hebben vaak ook andere waarden in het leven en andere politieke denkbeelden en daar gaat het nog meer scheef.
Want de nieuwe hoogopgeleiden van de laatste decennia maken steeds meer de dienst uit en hebben geen aandacht voor degenen die (nog) niet meekwamen in deze ratrace.

De rol van intelligentie

In het boek van Vuyk speelt intelligentie een grote rol en lijkt het alsof dit een vast gegeven is en vooral erfelijk.
Wat ik me afvraag is of dit klopt.
Is er bijvoorbeeld gekeken naar wat de kenmerken zijn van die lage intelligentie en hoe het kan dat deze zich niet meer ontwikkelt.
Het zou me niet verbazen als we daar veel trauma tegenkomen van gezinnen die het al generaties moeilijk hebben met bijvoorbeeld armoede, en alcoholproblematiek en huiselijk geweld wat daar mogelijk op kan volgen.
En de kinderen uit deze gezinnen die daardoor mogelijk een kleiner werkgeheugen ontwikkelen en hun potentie niet kunnen waarmaken doordat hun lijf en hersenen vooral in de overlevingsstand staan.
En die in deze tijd ook vooral zich moeten wapenen tegen de arrogantie van hen die het wel gelukt is uit de armoede te komen van een paar generaties terug.
Want laagopgeleid is inmiddels een scheldwoord geworden wat vervangen moet worden door praktisch opgeleid.
Hoe erg kan het zijn?
Je zult het kind of jongere zijn en al weten dat je te min bent voor de samenleving…..

Maar maakt hoogopgeleid gelukkig?

Uit vele onderzoeken blijkt dat wanneer er voldoende geld, vrijheid en zelfbeschikking is dat dit gelukkiger maakt.

Maar wie zegt dat er een relatie is met hoogopgeleid?

Ook dit weekend werd bekend dat het Fries Sociaal Planbureau voor een raadsel staat.
Er is minder welvaart, maar meer geluk.
Sociaaleconomisch scoort de de provincie laag op opleidingsniveau, inkomen en werkgelegenheid en toch een hele hoge score op het gevoel van welbevinden en geluk.
En denk dan ook eens aan Italiaanse dorpjes waarin significant veel zeer gezonde oude mensen en honderdjarigen wonen, die zich heel gelukkig voelen en geen grote rijkdom en hoge opleiding lijken te hebben.

Waar komt toch het idee vandaan dat ons leven beter wordt door een hoge opleiding?

Hoe gaan ouders om met onderwijs van hun kind?

Mogelijk werden huidige ouders er gelukkig en blij van om zich te kunnen ontwikkelen en konden ze hun intellectuele potentie waarmaken binnen het onderwijs.
Of.. en dit merken we ook steeds meer: Werden de intelligentie en de potentie van huidige ouders niet goed opgemerkt omdat decennia lang aandacht werd besteedt aan kinderen die meer moeite hadden met leren.
Het is nu eenmaal een feit dat iedere generatie het beter heeft dan de vorige generatie en dat iedere generatie het nog beter wil doen voor de volgende generatie.
Dat zou kunnen betekenen en daar lijkt het veel op, is dat ouders hun kinderen bewust of onbewust zwaar pushen om het goed te doen op school.

Want onderwijs is ook statusverhogend

Immers, hoeveel ouders zien het bijna als een nederlaag als hun kind naar het Vmbo moet? Of wanneer hun kind moet afstromen?
En misschien is het minder het schooltype wat angst aanjaagt, maar juist het schrikbeeld dat hun kind niet goed voorbereid is op de toekomst en minder welvarend en dus minder gelukkig zal zijn.

Weer opnieuw de aanname dat hoger opgeleid welvarend en gelukkig maakt

Wat betekent dit voor kinderen in deze tijd?

Interessant zou zijn om te onderzoeken hoe het met de kinderen van nu gaat.
Want:

• Depressie komt steeds vaker en op steeds jongere leeftijd voor
• Pubers en jongeren die burn-out zijn
• Het aantal kinderen wat naar een coach gaat, meest voor leerondersteuning en het aantal pubers wat huiswerkbegeleiding krijgt
• Kinderen hebben steeds minder echt vrije tijd en speeltijd want de sport en muziek moet ook een plek hebben
• Ouders zijn apetrots als hun peuter al letters kent
• Steeds meer kinderen hebben steeds slechtere executieve functies die een voorwaarde zijn voor goed kunnen functioneren
• Ouders zijn soms bijna bewakers van hun kinderen geworden
• Kattenkwaad en uit de band springen en de grenzen opzoeken vinden we massaal afkeurenswaardig terwijl er zoveel van geleerd kan worden

Enn… de meeste kinderen zijn gelukkiger dan ooit tevoren….

Hoe moeten we dit alles interpreteren?
Jagen we enerzijds kinderen over de kling omdat we willen dat het hen goed gaat en we denken dat hogere opleidingen en meer leren gelukkig maakt?
En voelen onze kinderen zich anderzijds gelukkiger doordat ze veel aandacht krijgen, ze gehoord en gezien worden in wie ze zijn en hun ouders zich op alle gebied inspannen om hun leven fijn te maken?

En is het spanningsveld het gebied dat je als kind voelt dat je ouder alles voor je doet, je hem dan niet mag teleurstellen en je over je grenzen gaat?

In alle eerlijkheid?
Ik weet het niet…..

Wat te doen?

En dan zijn we ouders of we zijn de leerkracht of coach of hulpverlener van deze kinderen en wat moeten we dan geloven en hoe moeten we omgaan met de hulpvragen van de kinderen in deze tijd?

Het is mijn ervaring dat als we kinderen willen helpen bij hun problemen we eerst en vooral hun ouders serieus moeten nemen en met hen in gesprek gaan.

Want zou het helpen als we met ouders spreken over hoe zij zich hebben ontwikkeld als kind binnen hun gezin van herkomst?

• Als we ouders vragen met welke beelden en instructies ze zelf zijn opgegroeid als het over school en opleiding ging?
• Als we met ouders eens filosoferen over de geschiedenis van hun familie?
  Waar kwamen ze vandaan en hoe hebben ze zich ontwikkeld?
• Als we ouders dan de gewetensvragen gaan stellen welke denkbeelden en aannames zij hebben vanuit hun geschiedenis met opleiding, geld, geluk en werk?
• Als we ouders zouden vragen hoe en waar zij loyaal of deloyaal zijn naar hun ouders op deze gebieden?

Zou het kunnen zijn dat die gesprekken misschien hier en daar nuttiger zouden kunnen zijn dan de kinderen nog meer druk opleggen om te presteren op school om hun loyaliteit aan de wensen van hun ouders te voldoen?

Dusss….

In alle eerlijkheid?
Maakt hoogopgeleid gelukkiger?
Ik zou het echt niet weten, maar ben geneigd te geloven dat een deel van de kinderen gelukkiger zou zijn als ze hun talent konden waarmaken.
Als ze een opleiding zouden mogen volgen die bij hun talenten past.
En vooral zou ik de kinderen en pubers in deze tijd gunnen dat ze meer vrijheid om te spelen en te ontdekken hebben in plaats van school steeds op de achtergrond voelen.

Misschien is het voor de kinderen van de toekomst een zegen wanneer wij ouders en professionals om het kind heen de waarde van hoog of laag loslaten….

Ik ben heel benieuwd hoe jij erover denkt…

Spreekt deze blog je aan?
Ik vind het een compliment als je deze deelt.
Wanneer je deze tekst, of gedeeltes daarvan, wilt gebruiken vraag dan even toestemming.

Kijk voor meer informatie over  alle opleidingen tot kindercoach en opvoedcoach en nog veel meer op de website van Tea Adema
Wil je op de hoogte blijven en dagelijks interessante artikelen lezen of leuke filmpjes bekijken?
Like dan mijn facebookpagina.

Lees ook: Is het wijs om kinderen te coachen?
Lees ook: Jong geleerd is oud gedaan: Executieve functie leren
Lees ook: Overgaan, afstromen of blijven zitten?
Lees ook: Wanneer houden we eens op met dat iets leuk moet zijn?
Lees ook: Moeten we blij zijn met magister?
Lees ook: Ouderschap is leiderschap
Bekijk ook: Wat als een kind altijd haantje de voorste wil zijn?
Bekijk ook: Executieve functies: Plannen en organiseren
Bekijk ook: Motivatie en leerproblemen, hoe ga je daarmee om?