11 missers bij kindercoaching

Principes

Therapeutisch helpen is gedoemd te mislukken.
Bam..
Deze uitspraak komt van Bert Hellinger.
Hij stelt namelijk dat bij veel helpers er een verhouding ontstaat tussen degene die weet en degene die niet weet.
Een soort van ouderpositie dus.
En aangezien iemand met een hulpvraag het niet weet, bestaat er het gevaar van terecht komen in een ouder-kind verhouding en daarmee wordt de hulpvrager per definitie zwak

Steve de Shazer noemde helpen een tikje op de schouder.
Je kunt iemand helpen door hem zacht een tikje te geven en samen de opties te ontdekken.
Je gaat ervan uit de je klant competent is en de expert is van zijn eigen leven.

Deze beide mannen zijn met hun visie voor mij de richtingaanwijzers voor coaching.
Coaching bij kinderen en hun ouders gaat over ontwikkelingsgerelateerde hulpvragen en is dus voor gezonde mensen die even een hobbel ervaren in hun ontwikkeling van kind of ouder.

En hoe mooi past daar een ’tap on the shoulder’  bij waarbij de ander in zijn eigen sterke positie blijft en jij even meeloopt?

Waar kan het fout gaan?

Kindercoaching is een vakgebied zonder regels en protocollen.
Vanuit onderwijsland zijn er geen officiële opleidingen voor kindercoaching en daarmee ook geen getoetste richtlijnen. Opleidingen vallen in de categorie bijscholing voor mensen die meestal al zijn geschoold in het werken met kinderen of zich omscholen vanuit andere vakgebieden.
Dit betekent dat iedere coach zelf moet ontdekken hoe de beste manier van helpen ingezet kan worden.
En dan zijn er best een aantal zaken die aandacht verdienen. Je kunt dan denken aan de volgende zaken in willekeurige volgorde:

1- De behoefte van de coach om te helpen

Een kind heeft het zwaar en als IK dan wil helpen, vergeet ik te kijken naar welke behoefte het kind en zijn ouders zelf hebben in de eigen omstandigheden.
De oorzaak ligt vrijwel altijd in eigen tekorten in de kindertijd waardoor er een sterke eigen behoefte is om kinderen te behoeden voor pijn die zelf ooit ervaren is.
Het gevaar heet overdracht en tegenoverdracht.
Je vult dan in hoe zwaar de situatie voor de ander is en weet hoe de oplossing eruit ziet zonder goed te onderzoeken wat werkelijk nodig is.

2- Meegaan in de klacht van kind en ouders

Er wordt teveel op emoties van het moment ingegaan in plaats van te kijken wat een evenwichtige ontwikkeling van een kind nodig heeft voor zijn toekomst.
Meerzijdige partijdigheid, dat wil zeggen het belang van alle betrokkenen, wordt uit het oog verloren.
Er wordt alleen gekeken naar wat nodig is en vergeten wordt te onderzoeken naar wat ook verschuldigd is.

3- Ouders buiten de deur houden

De meeste hulpverlening aan kinderen is alleen met het kind zelf en ouders worden op een later moment bijgepraat.
Ouders missen dan de interactie en de voorbeelden en kunnen niet ter plekke ingeschakeld worden als de belangrijkste hulpbron van het kind en als verantwoordelijke opvoeder.
Een kind gaat weer mee naar huis waar de problemen zich afspelen. Ouders weten niet hoe ze hun kind kunnen helpen als deze de oplossingsrichting heeft gevonden.
Er is een gat in de kennis en vaardigheden bij ouders en het kind moet het nu alleen opknappen.
De coach wordt gezien als deskundige die het weet en de coach vertelt wat iedereen zou moeten doen.

4- Zoeken naar de oorzaak van problemen

Hier gaat alle energie verloren om te ontdekken hoe het komt dat een kind problemen heeft.
Er wordt veel tijd gestoken in het vinden van een diagnose en een soort van schuldvraag.
Deze zoektocht levert niets op voor de oplossing van het probleem en de ontwikkeling van het kind.
Het geeft meestal alleen frustratie en verdriet over dat wat er niet oké is.

5- Geen duidelijke leerdoelen formuleren

Wanneer er een neiging is om te re-ageren op de hulpvraag is er geen visie op wat het kind zou kunnen of moeten leren.
Problemen worden meestal veroorzaakt doordat het kind zijn behoefte nog niet goed weet uit te drukken in vaardigheden.
Een goede analyse van behoeften en vaardigheden helpt om met focus een kind te helpen bij zijn leerdoelen.
Het is voor een kind en zijn ouders heerlijk om te weten hoe ze grip kunnen krijgen op hun problemen door te ontdekken wat er geleerd kan worden.
Hierdoor voelen ze zich minder ‘niet oké’ als persoon en gaat de aandacht en energie juist naar het oefenen van de vaardigheid die nodig is om het probleem op te lossen.

6- Te lang doorgaan met hulpverlenen

Wanneer er geen helderheid en duidelijkheid bestaat over het einddoel en dit niet tussentijds gecheckt wordt, wordt er eindeloos een nieuwe afspraak gemaakt.
Hierdoor gaat de energie uit de coaching en worden er alleen nog dingen gedaan zoals spelletjes en knutselen zonder focus en visie.
Bovendien wordt op deze manier het kind afhankelijk gemaakt voor hulp en zal het zich hulpeloos voelen omdat er niet duidelijk is welke mijlpalen in het echte leven gehaald worden.
Het kind leert onbewust aan dat het afhankelijk is van hulp van anderen om zich goed te voelen.

7- Het middel tot het doel maken

Omdat spel en creativiteit voor kinderen een fantastische manier is om hen te helpen iets te leren, bestaat de neiging om zich volledig te richten op dit soort  interventies.
Er worden vooral werkvormen gebruikt waardoor het kind het leuk heeft.
In feite is dit schieten met hagel wanneer er niet heel duidelijk met het kind is afgesproken wat het kind moet leren en hoe het kind dat gaat leren.
Het ontbreekt dan aan visie en een duidelijk einddoel voor de coaching.

8- Alles willen oplossen

Dit is de neiging dat een coaching pas afgerond kan worden als alles is opgelost en  het kind geen probleem meer ervaart.
In de praktijk blijkt dat je kunt stoppen als de oplossingsrichting duidelijk is en het kind weet hoe het moet oefenen met de nieuwe vaardigheden.
Leren gebeurt in de dagelijkse praktijk en daarvoor kan een coachingssessie nooit een vervanging zijn.

9- Het kind is te jong

De meeste hulpvragen gaan over leren, gedrag en emoties.
De problemen doen zich meestal voor in situaties op school en thuis.
Om samen te werken met kinderen over wat ze moeten en kunnen leren, moeten ze wel kunnen reflecteren op hun gedrag en de motivatie hebben iets te veranderen.
Daarvoor is het nodig dat de hersenen van kinderen voldoende zijn ontwikkeld. zodat die reflectie en motivatie aangesproken kan worden.
Voor kinderen onder de 7 jaar is dit erg moeilijk. Bovendien moeten problemen opgelost worden daar waar ze zich afspelen. En dat is juist op vele momenten op school en thuis en die doen zich niet voor in de coachingsruimte.
Het kind kan dus meestal nog geen connectie maken met dat wat in de coachingruimte gebeurt en in de situatie.

10- Het probleem hoort thuis bij de ouders

Alle problemen op het gebied van emoties en gedrag horen allereerst thuis bij ouders zo heb ik gemerkt na het coachen van honderden kinderen en hun ouders. Ouders hebben de regie over gedrag en stellen de regels in wat ze wel of niet tolereren in huis. Je ziet dit vaak in de verschillen: Op school is er niets aan de hand en thuis gaat het kind los.
Het is dan nodig met ouders te onderzoeken hoe zij hun kind kunnen leren helpen in het reguleren van emoties en gedrag. Wanneer ouders hier hun verantwoordelijkheid voor nemen en samen met de coach onderzoeken hoe ze dat kunnen doen, wijzigt meestal na coaching met de ouders het gedrag van het kind.

11- Geen rekening houden met terugval

Er is altijd sprake van terugval.
Een kind is in ontwikkeling en meestal zie je dat hulpvragen opnieuw de kop opsteken wanneer er sprake is van een nieuwe ontwikkelingsfase of wanneer omstandigheden wijzigen.
Dit kan binnen een week, een maand, een jaar of binnen meerdere jaren zijn waarin het thema weer opspeelt.
Dit is volstrekt normaal!
Het is voor het kind en ouders heel krachtig om te onderzoeken wat heeft geholpen tot dat moment en waardoor de vraag van eerder niet erger is geworden.
Op die informatie borduur je weer voort tot er voldoende kracht wordt ervaren die thuis weer wordt geoefend.

Waar kunnen ouders op letten?

Omdat er geen kwaliteitssystemen en van overheidswege vastgestelde richtlijnen zijn voor kindercoaching, is het aan ouders zelf om door de bomen het bos te zien.
Wat ouders kunnen doen is de kindercoach kritisch bevragen over hoe ze als ouders worden betrokken.
Vragen over de werkwijze, kennis en ervaring van de coach zijn ook goed om te stellen.
Lees kritisch de website van de coach en kijk ook eens op social media pagina’s hoe de coach zich in het dagelijks leven profileert. Vraagt de coach bijvoorbeeld zelf veel bevestiging en steun via social media en is er een professionele social media pagina waarin de kennis en kunde zichtbaar wordt?
Is de coachingspraktijk een hobby naast een andere baan, een statussymbool, een goedmaker voor geleden leed of is de coach een professional die congruent is en staat voor de doelen van de praktijk?
Geeft de coach duidelijkheid over wat kind en ouders mogen verwachten aan resultaat en hoe dit gehaald gaat worden?
En vooral ook: Hoe zijn de ervaringen van andere kinderen en ouders over behaalde resultaten van deze coach?

Wanneer een kind het even lastig heeft, kunnen ouders tegenwoordig uit vele vormen van hulp kiezen. En gelukkig zal er altijd iemand zijn die aansluit bij de wensen en behoeften van ouders.
En ervaart iemand een misser dan is er altijd nog iemand anders.
Coaching is per definitie kortdurende hulp die even een richting geeft .
Is er binnen een paar afspraken geen verbetering merkbaar, dan zou het wijs zijn dat de coach aangeeft dat coaching tekort schiet en er meer nodig is van reguliere hulpverlening.
En bedenk eens of de eerstgenoemde principes van Bert Hellinger en Steve de Shazer ook resoneren met degene die hulp zoekt en geeft.

Wanneer je deze tekst, of gedeeltes daarvan, wilt gebruiken vraag dan even toestemming.
De link mag gedeeld worden op social media.

Lees ook: Wat is een goede kindercoach?
Lees ook: Wat denkt een kind over de kindercoach
Lees ook: De kindercoach voegt iets toe
Lees ook: De kindercoach als vertaalmachine
Lees ook: De kindercoach driehoek
Lees ook: De kindercoach is een stoplichtdenker
Lees ook: Het onzichtbare voordeel van het probleem
Bekijk ook: Soms begrijpen we kinderen niet
Bekijk ook:  Opvoedadviezen helpen niet
Bekijk ook: Kinderen helpen bij problemen