Al jaren staan hulpvragen over boze kinderen met stip bovenaan de lijst met hulpvragen. En het lijkt wel alsof er ieder jaar meer boze kinderen bij komen en dat ze ook steeds jonger worden.
Daarnaast lijkt het alsof ouders het steeds lastiger vinden om met hun boze kind om te gaan.
Wat is er aan de hand?
Vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw is samen met Dr Spock en Gordon de democratie de opvoeding binnengekomen. Tot die tijd was de opvoeding een redelijk autoritair gebeuren met de ouders als gezagsdragers.
Samen met een overload aan informatie in deze tijd over hoe je een kind gelukkig kunt opvoeden wordt het er allemaal niet gemakkelijker op.
Wanneer ouders graag in harmonie en overleg zaken willen oplossen dan past daar geen boosheid in. Want boosheid is niet leuk en verpest de sfeer.
Veel ouders vinden boosheid spannend want wat moet je met zo’n wild kind wat ook nog veel lawaai kan maken?
Waarom worden kinderen boos?
Boosheid gaat over grenzen.
Kinderen leren door ondervinding en door dingen te doen die regelmatig buiten de grenzen gaan. Wanneer een kind nooit grenzen opzoekt en erover heen gaat, leert het kind niets.
Die grenzen gaan niet alleen over het afblijven van spullen, maar ook over het accepteren van een NEE, het omgaan met onrecht en het omgaan met teleurstellingen. Dat zijn zeer belangrijke leer ervaringen voor kinderen waar ze een leven lang iets aan hebben.
Dit betekent dus dat kinderen om die ervaring op te kunnen doen steeds grenzen moeten opzoeken en er overheen gaan. Daar leren ze van.
Ouders moeten vanuit hun leiderschap en opvoedtaak het kind terugduwen naar de grens. En dan wordt een kind natuurlijk boos want die wil vooruit.
Gezien vanuit het kind is boos worden als hij bij een grens komt een zeer gezonde reactie. De manier waarop je je boosheid uit, moet dan nog geleerd worden.
Waarom worden ouders boos?
Wanneer een kind over de grens gaat, komt de ouder regelmatig ook aan zijn grens en kan ook boos worden.
En dat is het spanningsveld waar het vaak mis gaat.
Als ouders het lastig vinden om hun kind resoluut op de grenzen te wijzen, worden kinderen onzeker en zetten een tandje bij.
Kinderen willen duidelijkheid en zekerheid want anders weten ze immers niet waar de grens is?
Ouders willen graag de sfeer goed en gezellig houden en zijn zich soms niet eens bewust van hun eigen boosheid. Ouders proberen dan op allerlei manieren hun kind te overreden om te stoppen met het ongewenste gedrag.
Maar omdat kindlief een tandje bijzet en dit met lichaam en stem laat weten, kan de situatie aardig uit de hand lopen.
Er kan dan gemakkelijk een machtsstrijd ontstaan. En die machtsstrijd zorgt ervoor dat kind en ouders uiteindelijk allebei aan het kortste eind trekken en geeft zowel bij ouder en kind onmacht gevoelens die kan oplopen tot buitenproportionele boosheid.
Wat als je niet boos kunt zijn..
Veel kinderen met een hulpvraag over boosheid die ik vraag wat ze willen leren, zeggen dat ze nooit meer boos willen zijn.
Regelmatig zeg ik dan dat ze even mogen gaan staan zodat ik ze in elkaar kan rammen.
Daar schrikken zowel ouder als kind van en dan leg ik uit dat als je nooit boos kan zijn iedereen met je kan doen wat hij wil.
Juist als je boos kunt zijn, zorgt dat ervoor dat je voor jezelf kunt opkomen en dat heeft ieder mens hard nodig.
Zeker in deze tijd.
Verbod op boosheid
Vaak voelen kinderen een onbewust verbod op boosheid omdat het de sfeer verpest en het niet gezellig is.
Hier zie je regelmatig driftbuien ontstaan want ergens komt er teveel druk. Dat wat je probeert weg te drukken, komt er meestal op onverwachte en ongewenste momenten uit.
En daarom is boosheid zo gezond en een absolute noodzaak om te leren.
Zowel voor kinderen als hun ouders !
Als er een grens komt en je bent in staat om direct aan te geven dat het genoeg is dan leren kinderen al van jongs af aan weerbaarheid.
Bovendien kunnen ze dan op een gezonde manier hun grenzen aangeven.
Ouders leren hun kind omgaan met grenzen door duidelijk te zijn over die grenzen.
Kinderen leren eerst via hun lijf en later via gedachten grenzen kennen en boosheid geeft de juiste energie om de ander te stoppen op een gezonde manier.
En die boosheid hoeft helemaal niet gepaard te gaan met schreeuwen, schoppen en slaan. Door rustig te blijven en duidelijke grenzen aan te geven, bieden ouders veel veiligheid en leren ze ondertussen hun kind op een helpende manier boos te zijn.
Samen met je kind boosheid onder de loep nemen zodat het beter wordt?
Kijk dan naar dit werkboekje en doorloop alle stappen van boos zijn.
Wanneer je deze tekst, of gedeeltes daarvan, wilt gebruiken vraag dan even toestemming.
De link mag gedeeld worden op social media.
Dit artikel verscheen in de weekendbijlage van het Friesch Dagblad op 20 mei 2017.
Lees meer over woedende ouders en woedende kinderen
Bekijk het filmpje over hoe om te gaan met boosheid
Lees ook: Waarom ruzie tussen kinderen heel nuttig is
Lees ook: Als je kind kortsluiting heeft, moet jij aansluiting vinden
Kijk voor meer informatie over leren, kindercoachmaterialen, de opleiding tot kindercoach en opvoedcoach en nog veel meer op de website van Tea Adema
De illustratie is van Kitty Bakker
PS: Wil je op de hoogte blijven en dagelijks interessante artikelen lezen of leuke filmpjes bekijken?
Like dan mijn facebookpagina.
Dag Thea,
Ik lees je blog regelmatig met veel interesse, ik leer er veel van en word er door geinspireerd.
Wat betreft het verhaal over boosheid en grenzen, ben ik echter helemaal de weg kwijt. Ik snap niet wat je zegt. Het gaat om je volgende tekst:
Boosheid gaat over grenzen.
Kinderen leren door ondervinding en door dingen te doen die regelmatig buiten de grenzen gaan. Wanneer een kind nooit grenzen opzoekt en erover heen gaat, leert het kind niets.
Die grenzen gaan niet alleen over het afblijven van spullen, maar ook over het accepteren van een NEE, het omgaan met onrecht en het omgaan met teleurstellingen. Dat zijn zeer belangrijke leer ervaringen voor kinderen waar ze een leven lang iets aan hebben.
Dit betekent dus dat kinderen om die ervaring op te kunnen doen steeds grenzen moeten opzoeken en er overheen gaan. Daar leren ze van.
Wat bedoel je toch, vraag ik me af. Hoe hangen boosheid – grenzen opzoeken – omgaan met onrecht / teleurstellingen samen volgens jou?
Het is nogal iets wat ik vraag. Misschien kun en wil je toch antwoord geven.
Alvast dank daarvoor.
Dag Teuny,
Wat fijn dat je mijn blog leest en dank voor je vraag.
Als een kind een Nee krijgt, is dat een grens, namelijk de grens van een Nee, het mag niet of kan niet wat jij wilt. Net zoals onrecht.. Dat wat jij oké vindt, wordt geweld aangedaan en dat betekent dat dit een grens is waar je op vastloopt. De scheidsrechter neemt in jou ogen een verkeerde beslissing, maar de grens is dat de scheidsrechter het voor het zeggen heeft en niet jij. Dan moet je leren omgaan met die grens van rechtvaardigheid-onrechtvaardigheid. Net zoals het leren omgaan met teleurstellingen.
Zo heb ik wel eens tegen een heel verlegen meisje gezegd dat het heeeeel goed was dat ze iets had gestolen,. Ze wist nu wat de consequenties waren en wat de grens was van eerlijkheid en mijn en dijn. Door die grens over te gaan, voelde ze zich naar en had ze iets heel belangrijks geleerd.
Dat is het principe wat ik hiermee bedoel.
Ik hoop dat ik het duidelijk uitleg.