Verplichte opvoedcursus voor ouders?

Het was eens zo ver: De verplichte opvoedcursus werd weer aangeraden. Tot mijn verbazing werd ik gebeld door Omrop Fryslân en de Leeuwarder Courant om er iets over te zeggen terwijl ik er nog niet eens van had gehoord.
Wat bezielt ons dat we een verplichte opvoedcursus voor ouders zouden moeten volgen?

De tijd waarin we leven

In ons facebook tijdperk lijkt het alsof alles perfect moet zijn. Daar waar ooit de reclame op tv begon met gelukkige gezinnen, moet alles tegenwoordig perfect zijn. Kinderen moeten goed scoren op school, ze moeten er een beetje leuk uitzien, vriendjes hebben, maar vooral moeten ze probleemloos en gelukkig opgroeien. Daar moeten ouders dus voor zorgen ook al gaan die vaak gebukt onder werkstress, de dure hypotheek en kinderen die vrijwel nooit doen wat ze willen.

Evenwel zijn de meeste kinderen en ouders helemaal tevreden met hun leven en die keren dat ze even vast lopen is er genoeg hulp voorhanden. Je kunt je dus afvragen waar die roep om een verplichte opvoedcursus vandaan komt.

Waarom een opvoedcursus?

In onze samenleving komt helaas nog steeds op best wel grote schaal kindermishandeling voor. Velen denken bij kindermishandeling aan kinderen die geslagen worden of (seksueel) misbruikt. Ook wordt er nog steeds gedacht dat kindermishandeling alleen voorkomt bij arme en laagopgeleide ouders. Dit is beslist niet waar!

Dat veel kinderen emotioneel misbruikt en gebruikt worden is echter ook kindermishandeling. Dit is een bijna onzichtbare manier waar kinderen ernstig onder lijden.
Voorbeelden zijn:

• Kinderen verwennen door weinig grenzen te geven, geen Nee zeggen en kinderen veelvuldig hun zin te geven
• Kinderen belasten met volwassen zaken zoals bespreken van eigen beslommeringen en zorgen
• Kinderen kleineren en negeren
• Kinderen verantwoordelijk maken en de schuld geven voor zaken die niet goed lopen binnen het gezin
• Kinderen klein houden door hen onvoldoende aan te moedigen voor zelfstandigheid
• Veelvuldige ruzies tussen ouders
• Boosheid en frustratie afreageren
• Verwachten dat kinderen lief zijn en hoge prestaties leveren
• Negatief praten over en het kind verbieden bij de andere ouder te zijn bij echtscheiding

Wanneer bovenstaande manieren van kinderen behandelen vaak voor komen, hebben kinderen daar ernstig onder te lijden.

Gezien het aantal snel toenemende zorgelijke (v)echtscheidingen en onderzoek wat aantoont dat heel veel kinderen lijden aan hun ouders, is er de roep om een verplichte opvoedcursus.
De illusie is dat kindermishandeling dan wordt terug gedrongen omdat ouders dan meer tools hebben voor de opvoeding van hun kind.

Waarom is de opvoedcursus een illusie?

Wanneer ouders hun eerste kindje verwachten, leven ze vaak in een positieve en blije bubbel. Ze hebben plannen en kijken reikhalzend uit naar hun leven al gezin. Het is vrijwel niet voor te stellen hoe je leven verloopt als je baby geboren is.
Want:

• hoe kun je je voorbereiden op gebroken nachten
• hoe kun je weten hoe het is als je kindje maar blijft huilen en het is ontroostbaar
• wat moet je doen als je baby ziek is
• hoe kun je weten hoe verschrikkelijk bang je kunt zijn bij een verslikking
• hoe kun je je voorbereiden op je boosheid als je kind weigert om naar je te luisteren
• hoe kun je weten hoe je gaat reageren op dagelijkse driftbuien
• hoe kun je weten hoe je moet omgaan met je kind die iedere avond 30 keer uit bed komt en je bent al vreselijk gestrest door je werk
• hoe kun je je voorbereiden op je onmacht als je kind niet naar je luistert en je blijft uitdagen

Iedere cursus die toekomstige ouders op dit soort situaties wil voorbereiden schiet zijn doel voorbij. Immers, je kunt inderdaad tools leren, maar dan moet je ook gaan geloven dat je kind over 4 tot 10 jaar moeilijk gedrag gaat vertonen. Welke zwangere moeder gaat dat geloven? En welke vader is in staat om bij grote stress rustig te blijven in een onmacht situatie. Je kunt je niet voorbereiden op de emotionele stormen die over je gaan komen nadat je kinderen geboren zijn en opgroeien. Je groeit namelijk steeds mee met je kind en je leert onderweg. Hooguit kun je je voornemen om te leren een wijze en rustige ouder te worden.

En ja, je kunt de belangrijkste handvatten geven waardoor kinderen zich blijer en gelukkiger gaan voelen. Die handvatten gaan over het herkennen en erkennen van de behoeften en er geduldig en begripvol op reageren met duidelijke grenzen. Maar ja… die behoeften kom je pas tegen als je kindje geboren is en in conflict komen met je eigen behoeften. En dan neemt je eigen emotie het eerder over dan je verstand en je herinnering wat je ooit op die cursus hebt geleerd.

Welke boodschap geeft de opvoedcursus

De oproep tot deze verplichte opvoedcursus getuigt van een verregaande betutteling en weinig vertrouwen in ouders. Toekomstige ouders worden negatief neergezet als potentiële kindermishandelaars.
Dat is nogal wat!

Want laten we vooral vaststellen dat het een groot goed is dat ouders hun eigen autonomie en verantwoordelijkheid mogen en kunnen nemen. Bovendien heeft iedereen recht op zijn eigen opvoedvisie en op zijn eigen normen en waarden om mee te geven aan zijn kinderen voor de nieuwe generatie. We mogen er op vertrouwen dat ouders competent zijn en de ruimte voor hun eigen individualiteit op een gezonde manier inzetten.

Een groot deel van de samenleving wordt nu weggezet op een hele negatieve manier terwijl een klein deel van de ouders geholpen zou moeten worden.

Wanneer en voor wie is een opvoedcursus nodig?

Uiteraard zijn er ouders die hulp kunnen gebruiken om hun kinderen op te voeden. Helaas zijn dit vaak juist de ouders die alle hulp mijden. Bij verplichte cursussen zullen zij vaak niet in staat zijn om de lesstof op te nemen omdat hun hoofd vol is met zorgen. Bovendien wat als ze niet op komen dagen? Dan moet er een heel sanctiebeleid komen.
Je zou dus kunnen zeggen dat ouders waar hulp gewenst is, ook de ouders zijn die in moeilijke situaties terecht zijn gekomen.
Risicofactoren zijn:

• echtscheiding
• huiselijk geweld zoals veel schreeuwen, ruzie en slaan
• gezinnen waar veel gedronken wordt
• stress
• werkloosheid
• ziekte

Dit zijn factoren die meestal pas na een aantal jaren in gezinnen voorkomen en waar ouders het moeilijk hebben om met deze omstandigheden om te gaan. Daar kun je je meestal (gelukkig) niet op voorbereiden.

Dusssss….

Het lijkt een onzalig plan deze verplichte opvoedcursus. Het is schieten met hagel en proberen iets te voorkomen op de verkeerde manier.

Bovendien is er de praktische vraag: Wie gaat de cursus geven?
Wie gaat de professionals opleiden zodat ze op een niet oordelende manier deze cursus gaan geven?
Hoe krijgen ze het voor elkaar om de inhoud van de cursus nuttig te laten zijn?. Want weten is niet hetzelfde als ervaren.

Ook interessant is de vraag hoe je ouders gaat selecteren zodat ze zich veilig bij elkaar voelen.
Er zijn grote ontwikkelingsverschillen en verschillen in het vermogen tot zelfreflectie tussen ouders en die kun je niet zomaar bij elkaar in een groep proppen.

Mogelijk is het nuttiger en vele malen goedkoper om laagdrempelige hulp te financieren waar ouders terecht kunnen als ze even vastlopen.

Dusssss…. laten we maar gewoon wachten tot het weer overwaait en ons bezinnen op de vraag hoe we ouders die even vastlopen tot steun kunnen zijn en laten we als we kindermishandeling willen voorkomen investeren in het beter herkennen van signalen van kindermishandeling.

Waarvan akte…..

Wanneer je deze tekst, of gedeeltes daarvan, wilt gebruiken vraag dan even toestemming.
De link mag gedeeld worden op social media.

Meer artikelen:

Bekijk ook: Waarom opvoedadviezen niet werken
Lees ook: Waarom opvoeden niet leuk is
Lees ook: Waarom opvoeden zo leuk is
Lees ook: Tip 8: Negeer negatief gedrag en waardeer positief gedrag
Lees ook: Ouderschap is voor de toekomst