Het onzichtbare voordeel van het probleem

Cursisten die de opleiding tot kindercoach volgen, leren werken met het werkmodel voor de kindercoach. Dit model heeft als startpunt het ervaren probleem en neemt dan een logische route die alle aspecten van verandering aan bod laat komen. Het in kaart brengen van voor- en nadelen hoort daar ook bij.

Waarom blijft een probleem een probleem

Heel strikt genomen vraag ik me altijd af hoe het kan dat iemand een probleem blijft houden als hij zo duidelijk aangeeft dat het probleem belastend is. Het is toch interessant om erachter te komen hoe problemen in stand worden gehouden? Immers je wilt toch niet met iets blijven rondlopen waar je last van hebt?
Een reden waarom een probleem een probleem blijft, kan zijn dat je bezig bent de oorzaak of een oplossing te zoeken voor het probleem. Daarmee blijf je steeds gericht op het probleem zelf en bedenk je niet wat je er eigenlijk voor in de plaats zou willen. Dat is de grootste valkuil van problemen.

Het voordeel van het probleem, niveau 1

Een andere reden waarom een probleem een probleem kan blijven, is dat het probleem je wat oplevert. Kinderen met problemen krijgen veel aandacht, bescherming en veiligheid. Ik weet van gepeste kinderen die iedere dag uit school als eerste de vraag voorgelegd krijgen hoe het was en of er gepest is. Of de vraag of er voldoendes gehaald zijn, of de juf wel rekening hield met het concentratieprobleem, of er ook zenuwen waren bij het proefwerk.
Ouders die het kind steeds naar school blijven brengen, meegaan als iets spannend is of toegeven aan eindeloze bed-rituelen die soms wel een uur kunnen duren, houden een probleem in stand.
Ook ouders die steeds verder hun grenzen verleggen en zichzelf opzij zetten om toe te geven aan de soms dwangmatige gedachten van kinderen, houden het probleem in stand.
Het voordeel voor het kind is dat het zijn angst niet hoeft te voelen en de uitdaging niet hoeft aan te gaan. Het voordeel voor de ouders is dat ze niet geconfronteerd worden met een angstig en huilend kind.

Het voordeel van het probleem, niveau 2

Zoals bijna iedere ouder weet, spiegelt het kind de ouder. Men noemt dit vaak: Het kind lijkt op mij.
Wat kinderen met problemen doen, is een beetje verborgen spiegelen. Dit is een manier van kijken naar problemen die wat moed vraagt van ouders om hun eigen problemen aan te pakken.
Als een ouder tegen een burn-out aan zit, kan het kind signalen van grote vermoeidheid laten zien of ernstig ziek worden. De ouder wordt hierdoor misschien gedwongen vrij te nemen om voor het kind te zorgen.
Het kind wat maar geen zwemdiploma haalt omdat het maar niet lukt om door het gat te zwemmen, zou een ouder kunnen hebben die ook bang is om onbekende noodzakelijke stappen te moeten nemen.
Een erg boos kind kan de ouder er op wijzen te leren omgaan met de eigen niet geuite boosheid.
Op deze manier wordt het voordeel van het probleem al meer onzichtbaar. Ogenschijnlijk is er geen enkel voordeel van het probleem, maar het kind houdt zijn probleem in stand om zijn ouders te wijzen op zijn eigen probleem.

Het voordeel van het probleem, niveau 3

Wanneer het probleem te maken heeft met nog dieperliggende factoren, kan het voordeel zich nog verder verstoppen. Problemen worden op dit niveau als heel hardnekkig ervaren en schijnbaar is er geen oplossing te vinden.
Ik noem dit de achtergrond die je ziet als ouders in de spiegel kijken.
De centrale vraag hier is: Wat speelt er tussen ouders, maar ook wat speelt mee vanuit generaties, Want waarom wordt een kind ziek, hebben kinderen onderling steeds opnieuw heftig ruzie, wat maakt dat een kind begint te stelen. Hier is het de moeite waard je af te vragen of het kind dit gedrag vertoont om bijvoorbeeld ouders en families meer aan elkaar te binden.
Wat maakt dat een kind wat na een echtscheiding jarenlang voor moeder heeft gezorgd, plotseling uit de bocht vliegt? Zou dit te maken kunnen hebben met de nieuwe vriend die nu die rol op zich neemt, en het kind zich waardeloos voelt ?
Andere vragen van dit niveau zijn: Wie heeft er ooit weg kunnen gaan, als er iemand anders (angstig) thuis bleef? Welke schuld ooit gemaakt, moet er schoongepoetst worden door smetvrees? Wie is er ooit buitengesloten in de familie waardoor een kind zich vreemd gedraagt of te maken krijgt met pesten? Welke rouwprocessen zijn er niet afgerond wanneer het niet lukt om stappen vooruit te maken?

Als je op deze manier de voordelen van een probleem benaderd, krijg je veel informatie. De kindercoach kan op verschillende manieren insteken. Op het 1e niveau, wordt een actieplan gemaakt met het kind volgens het verder verloop van het werkmodel van de kindercoach. Voor niveau 2 en 3 zijn de ouders als gesprekspartner nodig.
Zodra de voordelen van het probleem in kaart zijn gebracht, kan het gewenste doel  objectiever in kaart worden gebracht. Als er toch nog factoren onbelicht zijn geweest, komen deze wel naar voren bij de nadelen die het doel oplevert.

Basisopleiding tot kindercoach nummer 2 in 2012,  is afgerond door: Annie, Astrid, Carolien, Celine, Christine, Dingena, Heleen, Heleen, Ilja, Linda, Marijke, Miralda, Maud, Nynke, Pauke, Ria, Sandra, Siska, Stijn en Willy. Ik wens jullie allemaal heel veel plezier met het laten sudderen van de lesstof en het in praktijk brengen ervan. Dan voor de aandacht en voor de evaluatie!

Lees ook: Wat aandacht krijgt groeit.
Lees ook: Boosheid door de generaties heen
Lees ook: Ruzie aan tafel
Lees ook: Ontspoorde puber na echtscheiding
Lees ook: Mama, ik wil niet naar de BSO
Lees ook: Samen opvoeden een illusie?
Lees ook: Mama is moe, zooo moe

Wil je ook leren kinderen te begeleiden en de basisopleiding tot kindercoach of een bij of nascholing volgen, lees dan verder op de site voor de opleiding tot kindercoach.
Heb jij of je kind behoefte aan ondersteuning om de gevoelens van je kind te onderzoeken, kijk dan of de praktijk voor kindercoaching iets voor je kan betekenen.
Wil je op de hoogte blijven, vraag dan de nieuwsbrief aan.
De illustratie is gemaakt door studio staalkaart