Peuters en kleuters: Ze ontdekken de wereld en zichzelf. En daarbij hoort het ontwikkelen van de eigen wil. Ouders geven leiding aan hun kinderen door ze op te voeden en op het moment dat het jonge kind ontdekt dat het zelf een ander persoon is dan de ouder begint de dynamiek tussen ouders en kinderen. Alleen al om veiligheidsredenen zijn er een heleboel zaken verboden gebied . Mede daardoor hebben sommige ouders van jonge kinderen het gevoel een hele dag aan het mopperen te zijn of aan het verbieden.
We vergeten wel eens als volwassene hoe ingewikkeld de wereld van de peuter en kleuter is. Alleen al het leren omgaan met emoties is een hele onderneming en dan moet je als peuter en kleuter ook nog omgangsvormen in sociale situaties leren… en groter groeien… en taal leren… en fietsen… en een kleurpotlood en schaar gebruiken…
Geen wonder dat het wel eens wat teveel wordt voor een klein kind. Juist omdat leren omgaan met emoties nog zo lastig is ontstaan er al snel situaties die sterk lijken op een machtsstrijd. Want ouders eisen al het één en ander van kinderen en geven als het goed is bij de leeftijd passende opdrachten. Het kind heeft andere belangen en… bingo.
Dus… hoe kun je als ouder op een goede manier grenzen stellen aan je peuter en kleuter?
Even vooropgesteld dat het temperament van kinderen enorm kan verschillen want waar je bij het ene kind kan volstaan met een eenvoudig “nee”, kan bij het andere kind zoveel meer nodig zijn.
Een aantal tips:
- Weet wat je belangrijk vind als ouders en houd daarover samen één lijn.
- Wees consequent, jonge kinderen raken in verwarring als het nu anders is dan straks en morgen.
- Leid een jong kind af door iets anders onder de aandacht te brengen.
- Als gaat om gevaarlijk gedrag of als je op een andere manier duidelijk wilt zijn, zeg dan kort en bondig NEE.
- Ga door de knieën, raak je kind aan en maak even oogcontact.
- Leg met een paar woorden de reden uit, bijvoorbeeld:
- “Dat is gevaarlijk.”
- “Dat moet blijven staan.”
- “Dat gaat kapot.”
- “Mamma wil dit niet hebben.”
Wees dus kort en bondig en leer tegelijkertijd wél uitleg te geven over de reden, al is dit nog zo kort. Je maakt hiermee je reacties begrijpelijk en leert tegelijkertijd aan je kind wat je belangrijke waarden vindt. Veer even mee en buig het gedrag dan om.
Bijvoorbeeld:
- “Deze hamer kan heel goed timmeren, laten we het eens proberen op de stoep.”
- “Kijk maar eens goed in die kast, heb je die doos gezien? Dan doen we de kast nu weer dicht.”
- “De auto’s hebben de hele middag gereden en gaan nu in de garage want dan kunnen wij eten.”
Zet je kind even apart als het erg doordramt of ga zelf even voor een time-out naar het toilet. Wees nooit boos als je je kind apart zet omdat je dan een boodschap afgeeft dat je het kind niet wilt. Jonge kinderen begrijpen het niet als ze geïsoleerd worden. Wees vriendelijk en duidelijk als je even apart gaat en verbreek nooit het contact.
Ik ben een groot voorstander van relaxed, relativerend en kindgericht opvoeden waarbij je goed aansluit bij wat het kind op elke leeftijd nodig heeft aan stimulering én begrenzing. Maar… het is van belang dat je je bewust bent dat je eisend, agressief, dwingend en dwars gedrag moet stoppen.
Kinderen met veel temperament die dergelijk gedrag vertonen hebben baat bij consequente ouders die duidelijk zijn over vaste routines en gedragsregels. En wat ze vooral eerst nodig hebben is erkenning voor hun frustratie. Na de erkenning voor hoe moeilijk het voor hen is, kun je ze meenemen in jouw beweging. Jonge kinderen kunnen nog niet uit zichzelf stoppen met wat wij moeilijk gedrag noemen. Wij moeten ze daarmee helpen en hen door de situatie heen helpen. Dat betekent begrijpen hoe lastig het voor ze is en dat benoemen en erkennen en dan hen meenemen in onze bedoeling.
De zogenaamde makkelijke kinderen kunnen veel meer aan als ouders wat flexibeler zijn en eens iets minder consequent. Zij hebben de grote lijnen vaak veel beter door.
Regelmatig zie ik gebeuren dat ouders kinderen ongewild, onbewust en onbedoeld belonen voor negatief gedrag door hun manier van optreden. Kinderen krijgen hun zin en leren op deze manier dat dergelijk gedrag wat oplevert. En succes smaakt altijd en overal naar meer…
De beste tip: bedenk eens wat je kind bijna automatisch goed doet zoals jij het plezierig vindt. Bijvoorbeeld eten, naar bed gaan, jas aantrekken, boodschappen doen of wat dan ook. Je zult merken dat jouw houding vanuit een natuurlijke beweging duidelijk is en dan volgen kinderen bijna automatisch. Wanneer je twijfelt aan jezelf en je bedoelingen, gaan kinderen testen…
Wil jij beter leren omgaan met je boze en driftige kind?
Lees dan over mijn 5-stappenplan om je boze & driftige kind te helpen. Deze succesvolle aanpak uit mijn coachpraktijk is nu voor jou als ouder beschikbaar: een praktische online cursus, gericht op het beter omgaan met boosheid en woede-uitbarstingen bij kinderen, van peuters tot pubers.
Klik hier voor alle informatie
Hallo Tea,
Mijn dochter van ruim 2 jaar haalt me echt het bloed onder de nagels vandaan met haar gedrag.
Wij hebben ook nog dochter van 8 jaar.
Als ik tegen mijn dochter van 2 zeg dat iets niet mag, dan trek ze zich er niks van aan, als ze na 2x nee op de trap moet, heeft ook geen zin, ze vermaakt zich prima in de gang.
Ik heb ook geprobeer op een straf stoeltje, of naar bed maar ook dat heeft geen zin.
Ze zit overal aan, klimt overal op, doet alles was niet mag en kan geen minuut alleen gelaten worden.
Onze andere dochter heeft er erg onder te leiden geeft vaak aan een hekel te hebben aan haar zusje.
ik weet me geen raad meer, wat kan ik doen om haar gedrag te veranderen?? Consequent zijn we wel.
Groetjes Maaike
Dag Maaike,
Zo te lezen heb je een pittige dochter die veel van je vraagt. En knap van je dat je al zoveel hebt geprobeerd en toch consequent blijft. Voor een pittig kind met veel temperament is het goed om inderdaad duidelijk grenzen te stellen en daar helder en duidelijk over te zijn.
Het lastige van een ondernemend kind is, wat jij zo mooi beschrijft, dat je hele dagen in de politiehouding zit en dit de sfeer in huis ernstig belemmert.
In een paar zinnen is het altijd lastig om goed precies het juiste advies te geven met zo weinig gegeven, maar je zou je regels eens opnieuw kunnen bekijken.
* Wat mag wel en wat mag echt niet.
* Als je dochter iets doet wat niet mag probeer je haar om te buigen naar wat wel mag.
* Je zegt beslist dat de actie niet kan en beweegt je dochter naar wat wel kan.
* Kinderen van 2 laten zich over het algemeen goed afleiden.
* Wat ook helpt is benoemen wat ze zou willen, bijvoorbeeld jij wilt nu klimmen, maar daar is het klimrek voor.
* Misschien heeft je dochter veel behoefte aan bewegen en rennen.
* Je zou je kunnen afvragen of er momenten op de dag zijn dat ze bijvoorbeeld lekker buiten kan spelen, fietsen en rennen.
* Vraag haar hulp bij kleine karweitjes: laat ze met een doekje rondgaan, een bordje op het aanrecht zetten, een krant wegleggen etc. Het kan net even een positieve wending geven.
** Tot slot zou je kunnen beginnen met het geven van complimentjes en een beloning als ze iets goed doet. Bijvoorbeeld: Goed zo, wat zit je nu fijn op je stoeltje. Zullen we even een spelletje doen.
Nog een opmerking over het bed: Als een kind gestraft wordt en naar ben moet, kan het idee ontstaan dat het bed iets negatiefs wordt en het kind n iet meer wil slapen.
Het is meestal belangrijk om het huidige negatieve patroon te doorbreken waar jullie in zijn geraakt. Dit vraagt om bewuste actie van jou als opvoeder en een omdraaiing naar een positieve houding op negatief gedrag. Kijk vooral naar wat je kleine meid zo leuk maakt en noem dit. Over het algemeen willen kinderen het je naar de zin maken.
En minstens zo belangrijk: Een kind van 2 heeft een korte spanningsboog. Daar kan en mag je nog niet van verwachten dat ze langer dan 10 minuten lief zitten te spelen. Integendeel, ze moeten de wereld ontdekken en dit zal je weten ook.
In dat spanningsveld bewegen jullie je nu.
Ik wens je veel liefde en plezier met je ondernemende dochter.