15 was ze inmiddels en zonder vriendinnen. Ze werd niet opgenomen in groepjes omdat ze, als haar iets niet zinde, begon te gillen en schelden.
Toen ze een jaar of 7 was, had ik haar in mijn praktijk gehad samen met haar ouders omdat ze woedeaanvallen had. Ik weet nog goed dat haar antwoord op mijn vraag wat deze boze buien haar opleverden, antwoordde dat ze altijd haar zin kreeg. Papa keek haar liefkozend aan en beaamde dat hij haar niet kon weerstaan.
Met haar ouders had ik destijds gesproken over hoe zij hun dochter konden helpen met het stellen van grenzen en hun dochter leren respecteren van gegeven grenzen. Kennelijk was dit niet helemaal goed gelukt.
En nu had ze geen ander gedragsrepertoire dan gillen en schelden als iets niet ging zoals zij het wilde.
Omgaan met boosheid
Ieder mens heeft te leren omgaan met boosheid. Boosheid is een emotie die je in je lijf kunt voelen omdat bloeddruk, hartslag en hormonen aangeven dat er iets aan de hand is. Zo helpt boosheid je om je grenzen aan te geven en jezelf te beschermen. Jonge kinderen geven nog ongepolijst uiting aan hun boosheid door dit met hun hele lijf te uiten.
De reactie van ouders op boosheid van hun kind
Al heel jong merken kinderen hoe hun ouders reageren op hun gedrag en gaan ze daar een antwoord op vinden. Als kinderen zich boos gedragen, roepen ouders vaak dat ze moeten ophouden. Of kinderen merken bijvoorbeeld dat mama erg verdrietig wordt als ze boos zijn.
Wanneer we kinderen niet toestaan om hun boosheid te uiten, zeggen we daarmee dat boosheid verboden is en slecht. In feite zeggen we daarmee ook tegen onze kinderen dat het niet oké is om voor jezelf en je eigen belangen op te komen.
Het effect van de boodschap over boosheid
Met de boodschap dat boosheid niet in orde is, blokkeren we het primaire gevoel van boosheid bij een kind en als dat gebeurt, heeft het kind geen andere optie dan een uitweg zoeken voor de gevoelens in zijn lijf.
De boosheid zal zich dan op andere manieren kanaliseren. Vaak is dat gedrag waar ouders wel mee uit de voeten kunnen en regelmatig zal ook de zogenaamde bom barsten omdat het kind niet heeft geleerd zijn boosheid op een meer helpende manier te uiten. Het kind probeert op andere manieren zijn boosheid te uiten of houdt het in waardoor er na verloop van tijd meestal een driftbui volgt. Ook dit kan een gewoonte worden die ouders soms al aan voelen komen en die ze al verwachten. Ze vrezen dan de driftbui en weten hier niet zo goed op te reageren en zetten daar vaak hun eigen boosheid tegenover.
.
Verborgen uitingen van boosheid
Andere manieren om boosheid te uiten die we leren wanneer we het gevoel hebben dat we niet op onze eigen manier boos mogen zijn, kunnen zijn : Ruzie maken, gillen, afreageren op meubilair, de hond en anderen. Maar ook je afreageren door te klagen en te roddelen over anderen of te zeuren, miepen en piepen.
Je kunt ook anderen straffen door dingen kapot te maken, te laat te komen, afspraken niet nakomen, iemand in de steek laten, chanteren, iets niet geven, afwezig zijn, anderen kleineren, geen moeite voor iemand doen of jaloers zijn.
Maar ook: jezelf verongelijkt, depressief of onverschillig voelen, ziek worden, niet of juist teveel te eten of jezelf beschadigen door haren uit te trekken of te snijden.
Aangeleerd gedrag in plaats van boos doen
In feite is bovenstaande allemaal aangeleerd gedrag wat te maken kan hebben met boosheid omdat je niet in staat bent om op een adequate manier in het hier en nu je boosheid te uiten. Daardoor ga je je machteloos voelen en veel mensen zeggen dan dat ze nooit boos zijn terwijl anderen wel de onderhuidse boosheid opmerken in bovenstaand (gewoonte)gedrag.
Effectief boos gedrag
Wanneer er iets tegen je zin in het hier en nu gebeurt en je uit dit door direct duidelijk een grens aan te geven en de ander te verstaan te geven wat je dwars zit, is je boosheid effectief. Je hoeft dan geen andere manieren als zeuren of iets, iemand of jezelf te beschadigen om aan te geven dat er iets niet in orde is.
We kunnen kinderen helpen om hun pure boosheid te stroomlijnen. Dat betekent vooral niet schrikken van die grote berg energie die een kind kan laten zien en het kind helpen woorden te geven aan de situatie en het te leren zijn grenzen aan te geven. Hoe jonger een kind, hoe meer het lijf meedoet en hoe meer we woorden moeten leren geven en het kind helpen zijn lijf te helpen beheersen zonder dat er iets beschadigt.
Met woorden, je stem en je lijf op een beheerste manier uiting geven aan je boosheid, is nog niet gemakkelijk te leren.
Het betekent dat je als ouder in ieder geval rustig blijft en de onmacht van je kind herkent en het kind DOOR de moeilijke situatie heen helpt. Met het geven van erkenning door te benoemen wat er speelt en toe te staan dat het kind zich boos voelt en nog niet goed weet hoe dit te uiten.
Lastig gedrag als gewoonte voor verborgen boosheid
Zo kan het dus gebeuren dat lastig gedrag wat we soms ten opzichte van elkaar hebben, een soort van gewoonte is geworden doordat we niet goed geleerd hebben onze boosheid uiting te geven op een manier die helpend is voor alle partijen.
Voor ouders kan het ook heel helpend zijn om te onderzoeken welke manieren zij zelf gebruiken om hun boosheid kenbaar te maken. Welke gewoonte hebben zij ontwikkeld wanneer dingen niet gaan zoals zij willen? Welk voorbeeld wordt het kind gegeven over boos gedrag?
Het meisje…
Het meisje was nu gemotiveerd om te leren op een aangenamere manier te uiten als iets niet ging zoals ze wenste. En daarbij was het leren omgaan met een NEE en met teleurstellingen een belangrijke voorwaarde. Haar gewoonte om te gillen en te schelden was toe aan andere manieren om met vriendinnen en ook haar ouders om te gaan.
De motivatie om er ook bij te willen horen, zorgde ervoor dat ze wilde oefenen met verschillende manieren van reageren en dat ze leerde op andere manieren haar zin te krijgen. Het spelen met situaties uit het weerbaarheidsspel gaf haar voldoende inzicht en handvatten om te oefenen in haar dagelijks leven.
Het was zeker niet gemakkelijk, maar het inzicht dat er meer mogelijk was om te laten weten wat ze graag wilde, was een goed begin……
Wil jij ouders en kinderen helpen bij boosheid?
Al vanaf 2005 verdiep ik mij in boosheid bij kinderen en heb ik een zeer effectieve werkwijze gevonden die ouders en kinderen snel op het spoor van grote verbeteringen brengt. Wil je ouders en kinderen hierbij helpen, dan kun je dit leren door de duidelijke en stap voor stap aanpak die je kunt leren in deze opleiding over het helpen van boze kinderen.
Deze blog is gepubliceerd in de weekendbijlage van het Friesch Dagblad van 20 april 2019.
Spreekt deze blog je aan? Ik vind het een compliment als je deze deelt. Wanneer je deze tekst of gedeeltes daarvan wilt gebruiken, vraag dan even toestemming.
Meer artikelen:
Lees ook: Zijn vaders anders boos dan moeders?
Lees ook: Zeg NOOIT ik zie dat je boos bent
Lees ook: Hoe ga je om met tegenslag?
Lees ook: 5 dingen die je ECHT NOOIT tegen je kind moet zeggen
Bekijk ook: Kun je afspraken maken met boze kinderen?
Bekijk ook: 22 zaken die boze kinderen kunnen leren
Bekijk ook: Tegen je verlies kunnen
Geef een reactie