Hij was een jaar of vier denk ik toen hij zei:
“Daar neem ik later een vrouw voor”.
Ik had hem gevraagd te helpen afruimen na het eten en toen hij dit niet wilde had ik hem voorgehouden dat als je later groot bent het handig is als je van alles kan.
Hij was het er niet mee eens dus.
Nu bijna 25 jaar later denk ik wel eens dat ik er scherper op had moeten zijn.
Niet omdat ik toen vond dat deze opmerking niet kon om emancipatorische redenen, niet omdat hij die vrouw nog niet gevonden heeft en hij zijn huishouding verder prima runt, maar wel om de ontwikkeling van zijn zogenaamde executieve functies.
Executieve functies?
Dit zijn zogenaamde regelfuncties van de hersenen.
Ze zijn nodig om gedrag te sturen, om zo doelgericht mogelijk en efficiënt te kunnen handelen.
Je kunt een onderscheid maken tussen denken en doen functies.
Bij denken heb je het over planning, organisatie, timemanagement, werkgeheugen en het nadenken over het denken (metacognitie)
Bij doen gaat het over nadenken voordat je iets doet, emotie regelen, je aandacht erbij houden, kunnen starten met een taak, flexibiliteit en doelgericht doorzetten.
Deze zogenaamde functies zijn aangeboren, maar je moet ze wel ontwikkelen en het liefst vanaf zo jong mogelijk leeftijd.
Het ene kind gaat dit van nature gemakkelijker af dan het andere kind.
Waar gaat het over?
Onlangs las ik weer eens een artikel over Franse kinderen die zo beleefd zijn, lief en lang aan tafel blijven zitten, hun ouders en andere volwassenen uit laten praten en niet door gangpaden denderen en gillen in openbare ruimtes.
Hoe krijgen ze het voor elkaar die ouders en wat doen wij anders?
Los van culturele verschillen en opvoedgewoontes, kun je wel onderzoeken hoe je kinderen helpt om hun aangeboren vaardigheden voor gemakkelijk en goed functioneren te ontwikkelen.
Want als je wilt dat kinderen hun gymtas mee naar school nemen, hun huiswerk zelfstandig maken, niet door je gesprek of door de klas schreeuwen, geduldig kunnen wachten op hun beurt zonder overstuur te raken, op tijd thuis komen, zich concentreren en gewoon beginnen met hun taak, samen kunnen spelen en delen en zich kunnen voegen naar wat hun vriendje wil spelen en toch doorzetten, doen wat je zegt in de juiste volgorde, dan zal je als ouders echt aan de bak moeten.
Wat te doen?
Om kinderen te helpen op hun beste kunnen te functioneren, is het dus van belang dat we als ouders gaan ontdekken wat we belangrijk vinden en gaan handelen richting de toekomst.
Dat betekent bijvoorbeeld:
- Al jong kinderen mee laten helpen met speelgoed opruimen (organiseren)
- Kinderen zo snel mogelijk leren het ochtendritueel zelfstandig uit te voeren om op tijd naar school te gaan (timemanagement)
- Aan tafel wachten tot je eten krijgt of zelf je bordje vullen en niet door anderen heen praten (nadenken voor je iets doet)
- Je kinderen helpen hun frustratie over verliezen en teleurstellingen te accepteren door erkenning te geven voor hun emoties en deze helpen te reguleren
- Je helpt een kind door steeds korte opdrachten te geven en zijn spullen op te ruimen op vaste plekken (werkgeheugen)
- Samen spelletjes doen en deze uitspelen en leren langere tijd met een activiteit bezig te zijn ook al is het soms saai en niet leuk meer (volgehouden aandacht)
- Kinderen helpen belangrijke dingen en klusjes direct te doen en niet uit te stellen (taakinitiatie)
- Samen boodschappen doen, lijstjes maken, taarten bakken, vakantietassen inpakken en huiswerkschema’s maken (planning)
- Zakgeld geven waarvan een deel nuttig gebruikt moet worden en leren sparen voor iets wat het kind graag wil hebben (doelgericht doorzetten)
- Regelmatig veranderingen doorvoeren en plannen wijzigen en het kind helpen niet te blijven hangen bij bepaalde onderwerpen (flexibiliteit)
- Kinderen vragen stellen over de reden waarom het bepaalde beslissingen heeft genomen en wat dit heeft opgeleverd (metacognitie)
Dat is nogal wat….
De meeste zaken van hierboven doen de meeste ouders al dagelijks.
Misschien is het enige verschil met Franse ouders dat wij de laatste decennia onze kinderen veel meer zijn gaan bedienen dan vroeger.
We hebben het druk en niet altijd tijd voor klusjes die fout gaan.
Immers, we hebben het dan meestal al tien keer zelf gedaan en bovendien willen we onze kinderen zoveel mogelijk behoeden voor teleurstellingen.
Zou het kunnen dat het bedienen en voorkomen van moeilijkheden bij onze kinderen ertoe heeft geleid dat veel kinderen minder goede executieve functies hebben?
En spelen?
En wat te denken van samen spelen, lego bouwen, winkeltje spelen en al die andere activiteiten die kinderen doen als ze geen scherm voor hun gezicht hebben?
Uiteindelijk denk ik ook dat het aan het lego bouwen te danken is dat onze zoon zijn leven goed op orde heeft gekregen met hier en daar een opvoedkundige aanwijzing van ons.
En die vrouw die komt misschien nog…
Deze blog is als artikel verschenen in de weekendbijlage van het Friesch Dagblad op 8 september 2018.
Wanneer je deze tekst, of gedeeltes daarvan, wilt gebruiken vraag dan even toestemming.
De link mag gedeeld worden op social media.
Meer artikelen:
Lees ook: Overgaan, afstromen of blijven zitten?
Lees ook: Geloof jij ook in de onzin van leerstijlen?
Lees ook: Wie flexibel is, krijgt meer
Lees ook: Wat als je kind niet goed in zijn vel zit?
Bekijk ook: Slimme manieren voor pubers om conflicten op te lossen
Bekijk ook: Hoe krijgt een puber zijn leven op orde
Bekijk ook: Executieve functies nader bekeken
Bekijk ook: Emotieregulatie, hoe leer je dat?
PS: Wil je op de hoogte blijven en dagelijks interessante artikelen lezen of leuke filmpjes bekijken?
Like dan mijn facebookpagina.
Geef een reactie