Regelmatig kom ik ze tegen, de pubers en jongeren die het hebben opgegeven. Vaak zijn ze depressief, verslaafd aan games, ze roken joints en school hebben ze opgegeven of ze bungelen er wat bij. Heel vaak hebben ze ook een diagnose gekregen omdat het maar niet lukte. ADD en Asperger scoren daarbij hoog.
De wanhoop en lijdensdruk zijn erg hoog en meestal is er al van alles geprobeerd. In veel gevallen is er minimaal één schoolniveau lager afgestroomd. Het begin onderwijs was meestal gymnasium of VWO en het is geen uitzondering dat de pubers eveneens vastlopen op het VMBO en dat de jongeren helemaal niet een diploma hebben gehaald of met hangen en wurgen en veel creatieve ingrepen een soort van diploma.
Wat is er aan de hand met de drop outs?
Heel vaak gaat het hier om hoogbegaafde en vaak introverte hooggevoelige kinderen, vaak jongens. Ooit zijn zij heel enthousiast begonnen aan hun schoolcarrière. Ze merkten al snel dat ze al veel wisten en veel konden. Ze merkten ook op dat het akelig was als je iets niet wist of dat het saai was om aan onderwerpen die niet je interesse hebben, aandacht te besteden.
Meestal kregen ze veel complimentjes en feed back om hun slimheid. En dan durf je geen fouten te maken of te laten zien dat je iets niet weet. Omdat het ook vaak goed gebekte en ‘eigenwijze’ kinderen zijn met een grote woordenschat en een schijnbare assertiviteit, strooien ze zand in de ogen van de mensen in de omgeving. Ze maken veel kabaal als ze iets niet willen en zorgen ervoor dat ze vooral mogen doen wat ze leuk vinden.
Afhankelijk van het temperament trekken andere kinderen zich langzamerhand terug. Beide keren wordt er niet tegemoet gekomen aan wat ze werkelijk nodig hebben.
Veel kinderen mochten en mogen extra taken doen en krijgen uitdagende lesstof. Hierdoor krijgen ze vaak meer van hetzelfde, maar oefenen ze geen competenties die later heel hard nodig zijn.
Wat gebeurt er op het voortgezet onderwijs
Zo komen deze kinderen al dan niet met extra aandacht door het basisonderwijs. Vaak gaat het in het eerste jaar van het voortgezet onderwijs nog best goed, maar in de jaren erna komt de klad erin. Het lukt niet meer om op geheugen goede cijfers te halen en er staan lessen op het programma die vreselijk saai, oninteressant en onzinnig zijn. Regelmatig voelt een dergelijk kind zich ook niet zo thuis tussen de klasgenoten en voelen ze zich door leerkrachten niet begrepen. En dat alles is een fatale mix.
Het kind, inmiddels puber, heeft geen idee hoe het de lesstof op moet pakken, weet niet hoe het zichzelf kan motiveren en hoe het kan doorzetten en uithouden van onaangename taken en situaties, voelt zich buitengesloten en keert zich vaak af leerkrachten en klasgenoten. In eerste instantie komen er nieuwe kansen op lager onderwijs, maar hier voelt deze leerling zich vaak alleen maar nog meer buiten de boot vallen.
Dit is vaak het begin van jarenlange (gezins) ellende met een puber op een kamer vastgekleefd aan de computer of opgaand in een groep rokende en drinkende pubers. Of afwisselend eenzaam computeren of negatief en destructief groepsgedrag.
Wat gebeurt er in de hoofden van deze kinderen
Wat mij telkens weer opvalt bij deze kinderen als ik ze als puber of jongere in de praktijk krijg is de eenzaamheid en vooral de ervaren zinloosheid en betekenisloosheid. Zij voelen zich al jong niet aangesloten bij de leertaken en ook bij andere kinderen missen ze vaak net de boot. Omdat ze meestal in eerste instantie wel veel lawaai maken, wordt er tegemoet gekomen aan hun behoefte op intellectueel gebied. En zo komen ze de basis schooltijd door.
Op het voortgezet onderwijs moeten ze presteren en zich echt gaan voegen naar het onderwijsmodel en flexibel omgaan met verschillende lessen en aan algemene eisen voldoen. Omdat ze de basisvaardigheden missen die noodzakelijk zijn voor goed presteren lopen ze vast.
En weer ervaren ze zinloosheid, betekenisloosheid en wordt de eenzaamheid groter. Maar wat vooral gaat wringen is het zelfbeeld. De meningen van anderen worden geïnternaliseerd. Ik hoor hen over zichzelf zeggen dat ze a-sociaal, arrogant, lui, dom, zwak, negatief, onverschillig en regelmatig ook dat ze add of asperger zijn. Met de nadruk allemaal op ZIJN in plaats van hebben of doen.
Dit alles heeft tot gevolg dat met name het zelfrespect zwaar onder druk staat en mogelijk is dat het zwaarst van alles.
Hoe voorkomen we dat alles verloren gaat?
Gelukkig zorgt het leven er zelf voor dat alles ook weer een andere wending krijgt zo is mijn ervaring. De meeste jongens (toch weer die jongens) zie ik na hun 25e uiteindelijk ergens terecht komen waar ze beginnen te bloeien. Maar de pijn, eenzaamheid en verdriet is vaak groot geweest en schrijnend aan de oppervlakte blijven kleven.
En bij al deze jongeren moet ik vaak diep zuchten en had ik ze gegund dat ze die pijn op hun 4e, 6e of 9e jaar hadden mogen hebben. Ook dan doet het pijn en verdriet, maar 10, 20 of 30 jaar later is er al een diep en groot gat geslagen in het zelfrespect en het zelfvertrouwen. En dat is een rauwe open wond die makkelijk weer open gaat.
Nog vaker slaat de angst mij om het hart als ik tijdens de opleidingen hoor over alle aandacht voor hoogbegaafde kinderen en hoe hier mee wordt omgegaan om hen passend onderwijs te bieden. Ouders eisen in hun wanhoop dat hun kind ‘extra’ krijgt, maar ik vrees dat met alleen extra en meer van hetzelfde het kind uiteindelijk verder afdrijft.
Wat deze kinderen nodig hebben is het trainen van het starten van activiteiten die niet altijd leuk zijn, het leren volhouden van aandacht bij deze taken, flexibiliteit, tegenslagen incasseren, fouten mogen maken, gemaakte planningen uitvoeren, tijd leren indelen, het geheel, maar ook vooral de delen overzien en stap voor stap uitvoeren en doelgericht doorzettingsvermogen. Dit worden de zogenaamde executieve functies genoemd.
Hierdoor leren ze zichzelf slijpen en winnen ze aan zelfvertrouwen en zelfrespect. Want we willen toch dat ieder kind zijn potentieel waarmaakt en daarvoor zijn de competenties van de executieve functies belangrijker dan het IQ.
Inmiddels is het mijn overtuiging dat een kind met een gemiddeld IQ, maar met goed ontwikkelde bovengenoemde vaardigheden kan promoveren aan de universiteit op ieder gebied die het maar WIL. Het kind echter met het hoge IQ die nooit deze competenties heeft geoefend en vooral zinloosheid ervaart en uit verbinding is met andere jongeren, zal struikelen op ieder onderwijs.
Laten we dus alsjeblieft voorkomen dat de kinderen uitvallen door hen te zien en naar ze te luisteren, maar ook vooral door hen te stimuleren om ervaringen op te doen die niet gemakkelijk zijn. En hen daarin steunen en stimuleren opdat ze zichzelf leren kennen als een waardevol persoon.
En jij prachtige jongeman die zaterdag zo openhartig was. Dank je wel want je liet mij weer opnieuw inzien hoe belangrijk het is dat wij kinderen zien in wie ze zijn en wat ze werkelijk nodig hebben. Dan kunnen wij hen al heel jong stimuleren om hun potentieel waar te maken door hen te laten leren wat ze zo moeilijk vinden. Opdat we deze kinderen niet verliezen en zij leren hun zelfrespect op te bouwen.
NB: lees ook vooral de onderstaande reacties waaronder die van Jovabo. Hoogbegaafdheid gaat uiteraard niet alleen over de executieve functies. De werkelijkheid is altijd complexer. Dit is slechts het deel wat in deze blog vooral naar voren komt. Jovabo spreekt over meerbegaafdheid waar kinderen op alle fronten op een level functioneren wat verder is dan leeftijdgenoten. Wat voor mij kenmerkend is, is de genoemde eenzaamheid en het missen van de aansluiting. Daar moeten we wat mee en dat is pijnlijker dan aanleren van vaardigheden omdat het zo gaat over eie je ten diepste bent.
Wanneer je deze tekst, of gedeeltes daarvan, wilt gebruiken vraag dan even toestemming.
De link mag gedeeld worden op social media.
Lees ook: Het slagveld van Havo en VWO-2
Lees ook over Ik leer leren
Bekijk ook het filmpje: Concentratieproblemen bestaan niet
Bekijk ook het filmpje: Zo help je bij faalangst
Het is tijd voor meer passend onderwijs voor deze groep leerlingen. Onderwijs waar zij zich vrijelijk kunnen ontwikkelen en hun eigenheid niet kwijtraken. Waar ze geïnspireerd worden en waar ze zichzelf leren kennen, wat overigens een lange tijd vergt.
Een goed concept is Open Space Onderwijs (www. openspaceonderwijs . nl) hiervoor. Om dit concept uit te ontwikkelen heb je een dorp nodig, mensen die hun gewicht er achter willen zetten om deze, nu kwetsbare groep leerlingen een betere toekomst te geven.
ook kinderen die het leren niet zo makkelijk afgaat kennen deze problemen.In mijn omgeving veel kinderen die suïcidaal zijn ivm moeite met het zich niet oké voelen.negatieve zelfspraak.Ik ken nu 2 jongeren die niet door de psycholoog van de gemeente een verwijs brief krijgen van de huisarts voor hulp bij een psycholoog. Ik vind dit wel heel erg Het probleem wordt niet onderkend vanaf een schriftelijke casus. Als ouder nu me aan het scholen om ze zo zelf zo goed mogelijk te helpen.
tip:vera Helleman de 8 basisemoties en hoe die als signaalfunctie fungeren.
Beeld is herkenbaar. Ook bij sommige meisjes overigens.
Hoe zouden scholen die hoogbegaafde kinderen de executieve vaardigheden aan moeten leren?
Uiteraard zie je dit beeld ook bij meisjes, al geven die andere signalen. Scholen doen al veel aan executieve functies. Het allerbest leren kinderen deze thuis vanaf de geboorte door de belangrijke leertaak, uitgestelde aandacht. Juist in het dagelijkse verkeer leren kinderen deze functies. Je sokjes en onderbroek in de wasmand, speelgoed opruimen in de doos die daarvoor bestemd is, even wachten voordat papa antwoord geeft, klusjes doen die niet leuk zijn en ze afmaken, complimentjes op proces geven in plaats van op eindresultaat of op persoonlijkheid, meehelpen in het huishouden van heel jongs af aan, zelf verantwoordelijkheid nemen voor je schoolspullen, zelf je spreekbeurt maken, als ouder blijven stimuleren als het nodig is en niet dingen overnemen. Dat en nog heel veel meer kan een school niet leren, dat komt van thuis. En vooral school niet afvallen als ze het ook eens niet weten, maar samenwerken en kijken wat je kind nodig heeft voor later. En dat is vaak niet wat het kind nu wil……
Beste allen,
Bij mijn kinderen heeft het geholpen om het niet altijd met hun leerkrachten eens te zijn maar hen juist te steunen in dat de leerkracht het inderdaad niet goed zag. Belangrijk leek mij hen te leren toch door te gaan met mensen die niet perfect functioneren als leerkracht/studiebegeleider/ouder heeft hen naar mijn idee het vertrouwen gegeven dat hun intuitie goed werkt maar dat daar niet altijd aan te ontkomen is. Toen niet, nu niet en in de toekomst ook vaak niet. Het was een ingeving maar mijn dochter waardeerde het zeer dat we een gebakje gingen eten met het gezin toen zij aan het einde van groep vier was gekomen en door de overgang naar groep vijf van die vervelende juf verlost was. Wij hadden haar gesteund maar bleven haar motiveren om het succes niet af te laten hangen van deze ene juf.
Oei, daar zeg je wat: “Executieve functies moeten thuis aangeleerd worden door te leren dingen te doen die je niet leuk vind.” Zo had ik het nog niet bekeken. En tegelijk schaam ik me haast dat ik dit zelf niet bedacht heb. Maar de appel valt niet ver van de boom… Ben zelf ook niet zo sterk in vervelende klussen aanpakken. En juist omdat mijn dochter al zoveel frustraties ervaart en ik voel hoe intens zij dat voelt denk ik dan: laat ik nu maar niet zeuren over die rond slingerende sokken en het feit dat haar fiets nog niet in de schuur staat. We hebben al gedoe genoeg. Maar dat ik hiermee belemmer dat haar executieve functies worden geoefend en daarmee de situatie in stand houd had ik me niet gerealiseerd.
Poeh, dat is nog een hele uitdaging om daar voortaan anders mee om te gaan. Vele driftbuien zie ik al op me af komen 😨 Maar alles voor het doel op lange termijn 😬
Ach ja… Martine, zo gaan die dingen en we maken dagelijks duizenden keuzes over wat wel en niet gedaan moet worden en wat daarvoor de beste manier is…
Het blijft stoeien, die opvoeding. En soms realiseren we ons dat er ook een lange termijn is. :-) So be it. En zo te lezen is het met jou ook goed gekomen dus zal je dochter ook wel op haar pootjes terecht komen want vervelende klussen blijven er ook altijd wel…. “:-)
Wauwwww, en dit is nou waar ik precies zo bang voor ben. Mijn zoon 9 jaar, presteert op alles onder en school weet zich geen raad. Met als gevolg dat ik thuis een vreselijk ongelukkig kind heb die niet gezien wordt. We strijden door maar soms voel ik me zo vreselijk machteloos…….
Beste Ytsje, Nooit bang zijn en stoppen met strijden. Oefen met wat er al wel is en help hem om motivatie te vinden om te leren het uit te houden en zichzelf te vermaken. Daar gaat hij veel profijt van hebben.
En……….. het is echt niet makkelijk, maar wel te doen… :-)
Veel wijsheid gewenst..
Ohjee..
Ik heb zo’n 8 jarige.
Die is met 6 jaar begonnen met absoluut onderpresteren en zit nu ruim 2 maanden thuis van school. School is handelingsverlegen. Ze weten het niet en willen hem niet.
Ik kan je alleen maar aanraden een HB deskundige, orthopedagoog in te schakelen.
De meeste scholen hebben geen kaas gegeten van begaafde kinderen (althans niet van het soort dat géén tienen haalt, maar de handdoek in de ring heeft gegooid, de creatief begaafden, de anders lerenden.)
Probeer tot ze door te dringen..
Veel sterkte!
Heel herkenbaar. Wij proberen als ouders van onze hoogbegaafde zoon met school in samenwerking te komen. Al vanaf zijn 10e jaar en hij is nu 16 tevergeefs. School voelt zich veelal aangevallen en behoudt hun machtspositie en regeltjes over aantal uren te volgen onderwijs. Ik vind het een gemiste kans en onze zoon heeft daar veel last van!
Beroepsmatig begeleid ik zelf pubers en kinderen in het leren-leren en dat werpt zeker vruchten af. Bij je eigen kind is dat veel lastiger.
Tea, ik vind je een geweldige kindercoach. Serieus. Ik lees je blog trouw. Maar nu raak je bij mij een snaar. Ik moet dan ook reageren, heel inhoudelijk. Anders ben ik bang voor grote brokken en die zie ik in mijn werk maar al te vaak.
Mag ik je eerlijk vragen; hoeveel echte, ‘van dichtbije ervaring’ heb je met kinderen die vanaf hun 3e jaar kunnen lezen (en hun sokken opruimen)? Die op hun 4e al een ontbijt wilden maken voor mamma? En die op hun 5e de leesvaardigheid hebben van een groep 8-er, maar in groep 3 nog moet beginnen met hakken-en-plakken van lettergrepen? Een kind dat op zijn 5e ruzie heeft met zijn zandbakgenoten omdat hij vraagt op het paarse vormpje en het groene krijgt? Een kind dat in groep 3 afspraken maakt op het schoolplein over ‘overmorgen mag ik als eerste de bal, jij vandaag en jij morgen, vinden jullie dat goed’ waarna overmorgen iedereen het vergeten is, behalve dit kind wat vervolgens door volwassen omstanders wordt afgedaan als ‘schreeuwlelijk’ en sociaal onvaardig? Terwijl al die klasgenootjes twee jaar LATER via een Vreedzame Klas les te horen krijgen dat ‘afspraak is afspraak’ echt HEEL belangrijk is? En ken jij het kind dat bij het zien van het jeugdjournaal in groep 5 he-le-maal overstuur thuiskomt, omdat het niet alleen de beelden ziet, maar ook in één slag de implicaties van wat het ziet, op landsniveau, op wereldniveau kan overzien en daar angstig van wordt (want zijn asynchrone ontwikkeling behelst dat hij het cognitief kan overzien, maar emotioneel nog niet kan incasseren), daar waar zijn ‘gewone’ of ‘best wel slimme’ klasgenootjes het ‘heel erg’ vinden en dan na een nachtje slecht inslapen gewoon weer verder leven? Ken je kinderen van 7 die lid willen worden van een politieke partij, omdat ze wat aan het wereldgeweld willen doen? Weet je hoe die kinderen op kinderfeestjes door andere mamma’s en pappa’s te kak worden gezet als wijsneus, als de ouders er niet bij zijn en het kind dit – ja, niet die andere kinderen – moet incasseren? Het kind dat in groep 3 weigert om plotsklaps onaangekondigd, vanaf nu in zijn ondergoed moet gymmen en daarvan in paniek raakt (omdat hij al een schaamtegevoel van een ca. 8-jarige heeft ontwikkeld en overziet dat de broertjes van zijn vriendjes die klassen hoger zitten, hem dan in ondergoed over de gang zullen zien lopen? Maar dat zo’n kind dat innerlijk wel kan beleven, maar daar – zeker naar zo’n grote, machtige autoriteit als ‘de juf’ geen woorden aan kan geven en dus volgens de juf ‘gewoon dwars doet’. En dan heb ik het niet eens over hoe dit kind verdrietig, half ontkleed een uur voor straf op zijn stoeltje moest blijven zitten terwijl de anderen wel gingen gymmen en het kind helemaal overstuur was van de machtstrijd met de juf. Juffen zijn er toch om voor je te zorgen, vroeg dit kind ’s avonds bij het naar bed gaan. En hoe is het als zo’n moeder dan te horen krijgt (waar het kind naast staat) dat het sociaal wel wat achter loopt, want hij moet toch echt leren hoe het hoort (waarop hij eenmaal achter op de fiets spottend zegt ‘Hoe het hoort? In je ondergoed over de gang lopen is toch niet hoe het hoort? De juf gaat toch ook niet in haar BH op de fiets zitten?)! Vijf jaar oud. Serieus. En ken je de kinderen die doorgetoetst worden op school en dan groep 8 teksten moeten lezen op 6-jarige leeftijd, over het zinken van de Titanic? En kan je je voorstellen dat dat kind dan om 2 uur ’s nachts wakker wordt omdat alle dode mensen dan dus nog op de zeebodem liggen? En dat het kind dan niet meer naar school durft? Of wat dacht je van het kind dat zich schaamt voor zijn pluswerk, omdat hij niet anders wil zijn? En dus maar gaat onderpresteren. Of het kind dat als pluswerk van papier een boemerang moet maken en de opdracht niet snapt (“een papieren boemerang kan toch niet terugvliegen?”) en dan afgedaan wordt als ‘lastig’. Of wat dacht je van het kind dat door andere kinderen gepest wordt, omdat het te snel klaar is met de rekenles (hij heeft een didactische voorsprong van 2 jaar!) en dan – omdat de juf niets beters te verzinnen heeft – dagelijks haar MOBIEL aan het kind geeft om te spelletjes te spelen tot de anderen klaar zijn…. gek he, dat andere 7-jarigen dan jaloers worden en het kind een half uur later links laten liggen in het speelkwartier. En dan het kind dat – inderdaad – dat schreef je goed – zo gevoelig is dat het niet meer naar de gymzaal durft, omdat er in de kleedkamer (de juf kan maar op 1 plek tegelijk zijn) kei- en keihard gegild wordt, waardoor het kind zo overstuur raakt (omdat het ‘stop hou op’ zegt; dat hebben ze geleerd in de SoVales, maar dat er niemand luistert en het kind totaal, maar dan ook totaal overprikkeld raakt en op zijn kop krijgt van de juf (want de anderen houden ineens op als de juf binnen komt, maar dit kind ging door met zijn handen op zijn oren en zijn ogen dicht, en dat was wat de juf zag). Ken je het 8-jarige kind dat alle sommen verkeerd maakte en volgens het nakijkboekje overnieuw moest doen, terwijl hij ze allemaal eigenlijk GOED had… één van de vragen was “is het voorwerp in de afbeelding symmetrisch’ (een schroef), waarbij het kind antwoordde ‘nee’ (want, zo wist hij thuis te vertellen; het schroefdraad is niet symmetrisch, want anders zou hij niet in de houten plaat gedraaid kunnen worden!), maar omdat hij zijn werk zelf na moest kijken, waarbij de uitslag was: ga terug naar de 1-sterrenopdrachten, terwijl het kind NIETS geleerd had (zelfs eigenlijk alles goed had) en na jaren van dit soort incidenten depressief werd? Tea, ik bedoel dit niet aanmatigend, maar serieus, ken jij dit soort kinderen? En hun ouders? En hun omgeving? Juffen met handen in het haar? Schoolleiders die zich handelingsverlegen verklaren?
Dit gaat NIET over executieve functies. Ik heb psychologie gestudeerd. Ben moeder van een kind met een IQ van 145+ die hem echt zijn sokken in de wasmand laat doen, zijn tas laat inpakken en zijn bed laat rechtleggen. Serieus. Daarnaast ben ik specialist hoogbegaafdheid en geef ik trainingen aan mensen die met kinderen werken (therapeuten, coaches, schoolleiders, leerkrachten, etc.). Het gaat serieus niet over executieve functies. Executieve functies als oorzaak aanwijzen, is het kind de schuld geven van het feit dat hij iets heel gewoons nog niet kan. Een collega in het land – ik zal zijn naam niet noemen – maakt zich ook al zo druk over die executieve functies; in al zijn lezingen heeft hij het er tegenwoordig over (en hij beroept zich op een boek, waarvan de auteur zelf zegt, dat ze het helemaal niet geschreven heeft voor hoogbegaafde kinderen, zucht). Maar scholen horen het maar wat graag, dat gedoe over die executieve funties. Het ECHTE antwoord zit hem in pedagogisch tact (of onvoorwaardelijke opvoeding als het om de thuissituatie gaat; geef het kind autonomie en hou als volwassene de leiding waar het gevaarlijk of sociaal onaangenaam wordt) en daarbij moet het kind/jongeren zéker aan de bak. Net als elk ander kind. Maar zolang wij (als volk) in de basis niet anders mogen zijn in Nederland, en het hoofd niet boven het maaiveld moeten uitsteken (doe maar gewoon). Het kind als ‘bijzonder’ en ‘hoogbegaafd’ betitelen en pamperen kan veel kwaad aanrichten. Maar datzelfde geldt voor andere etiketten. Helaas is het zo, dat etiketten soms nodig zijn om eenzelfde taal met elkaar te ontwikkelen over hoe om te gaan met specifieke situaties. Soms is dat het etiket ADD, soms is dat hoogbegaafdheid. Als het niet hoeft, zou ik een kind niet zelf meteen hoogbegaafd noemen. Maar als het kind zich dusdanig anders gaat voelen dat het zichzelf gaat etiketteren met ‘stupide’, ‘lastig’ en zelfs ‘dom’, dan is het tijd om het woord hoogbegaafd op een gepaste wijze te introduceren in de kring van mensen om het kind heen, MITS dat ook aan de hand is. Een kind met een IQ dat net zoveel afwijkt van het gros van de kinderen, als een kind met een IQ van 60, KAN je niet-niet etiketteren, bijna. Vanwaar toch die angst voor dat hoogbegaafde? Ik wil aan ALLE kindercoaches zeggen: lees je in (wees kritisch met het Nederlandse genre aan boeken; de helft papegaait elkaar na, maar er zitten juweeltjes tussen), lees ook over de grens, zoals bijvoorbeeld James T. Webb. Kijk youtube-filmpjes van James T. Webb, maar zeker ook over Carol Dweck en over hoe volwassenen (en niet zozeer die zogenaamde luie, onwillige kinderen) aan de bak moeten met het op juiste, opbouwende manier geven van feedback en complimenten aan kinderen (opdat ze nog DURVEN leren en niet meteen hun etiket ‘slim’ in de waagschaal hoeven leggen als ze iets nieuws aan gaan). Laat leerkrachten zich bezinnen over pedagogiek in plaats van (vak)didactiek; dat laatste beheersen ze vaak wel. Bezoek eens een bijeenkomst van het IHBV, zoek Choochem op het internet op, ga eens naar het Festival van Talent, loop eens binnen op een koffieochtend bij een van de vele bureaus die zich in dit onderwerp heeft gespecialiseerd. Natuurlijk vind je in ‘HB-land’ (vreselijk woord) allerlei mensen die hoogbegaafdheid als regelrecht excuus gebruiken. Maar laten we in vredesnaam niet het waarlijk hoogbegaafde kind met het badwater weggooien of alle kinderen over één kam scheren. Een kind met een IQ van 60 is anders dan een kind met een IQ van honderd. En zo is een kind met een (geëxtrapoleerd; in Nederland wordt het IQ slechts tot 145 gemeten) IQ van 165 serieus wéér anders.
Laten we onszelf goed informeren en ons bewust zijn van onze rol als informatie-aanreikers van alle mensen die kinderen kunnen maken of breken. In Renzulli’s termen: we moeten ons altijd gewaar zijn van deze grote verantwoordelijkheid, ‘not for the sake of giftedness, but solely for the sake of the child’. Op alle vlakken, lees ik jouw betrokkenheid en je enorme schat aan kennis en kunde. Maar wat mij betreft, mis ik in de afgelopen stukken over hoogbegaafheid (je schreef al eerder – minder expliciet – over dit onderwerp) een bodem, die ik bij deze alsnog wil aanreiken. Succes met je prachtige werk. Je doet zoveel goed. Dat zullen velen met me eens zijn! :-)
Dank, heel erg bedankt voor deze toevoeging die inderdaad compleet maakt zoals je schreef. De pedagogische tact moet er eerst zijn en ja de kinderen zoals je beschrijft missen ook vooral de erkenning voor wie ze zijn en hoe ze de wereld beleven.
Mag ik deze reactie als een gastblog publiceren?
De toevoeging is te belangrijk om alleen in de reacties weg te zakken. En natuurlijk is er geen platte oorzaak zoals de executieve functies. Ik zal kijken hoe ik dat kan nuanceren. Het zien en erkennen is ls eerste belangrijk, en steun!!
Dag Tea, maar natuurlijk mag dat! Heel graag zelfs! Fijn dat je het zo oppakt. Redigeren omwille van een blog-layout, mag. :-)
Dank, dat ga ik doen en ik mail dan eerst wel even. Ik zal straks de blog ook even aanpassen en expliciet wijzen op deze reactie. Kenmerkend voor mij is dat wat je noemt juist gepasrd gaat met eenzaamheid en de daaruitvoortkomende zinloosheid dat niemand je begrijpt…
Oh, ik zie nu pas je bericht van 17.47 uur. Ik had mijn scherm niet ververst. Excuses voor de warrige communicatie! :-)
En ja, zo herken ik jouw werk ook; als oog hebbend voor het kind en zijn/haar omgeving! Mooi.
Nogmaals groet…
Je mag me emailen, hoor, Tea. Deze tekst kan namelijk wel wat aangepast worden voor een groter publiek. Vooral kunnen er wat tussenzinnen weg, die ik specifiek persoonlijk aan jou richtte. Zo was dit ook bedoeld; voor jou en die paar lezers van de commentaren. Maar ik kan me voorstellen dat een paar aanpassingen jou en de tekst nog wat beter tot hun recht laten komen. Zie maar wat je doet. Ik kijk wel of ik een berichtje van je ontvang. :-) Groet!
We mailen en nogmaals dank voor de waardevolle toevoeging!
Hallo Jovabo,
Wat goed dat je dit deelt. Eén en al herkenning van mijn kant. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit verhaal ten positieve ingezet kan worden? Ik merk dat de wil om te veranderen er is op 1 basisschool maar het vraagt een andere kijk op onderwijs. Wij zijn pioniers op dat gebied. Onze kinderen maken de weg vrij met hun gedrag om het onderwijs compleet anders aan te pakken. Het kind centraal stellen, een coach zijn voor het kind ipv de “meester” ( akelig woord) samen op ontdekking gaan waarbij niet het cijfer telt maar de weg die bewandeld wordt. Het begint al met oprecht het kind “zien”, tijd vrijmaken om het individuele kind te leren kennen. Als daar tijd in gestoken zou worden….
Wat is het interesse gebied van het kind, zijn er meer kinderen die dat interessant vinden, pas de les er dan op aan. Durf je voorgenomen les te laten vervallen als er zich een filosofisch onderwerp aandient, of een maarschappelijk vraagstuk. Levenswijsheden meegeven dat is wat wij volwassenen kunnen doen, daarin hebben wij meer ervaring. Stimuleer de creatieve gedachtegangen dmv out of the box opdrachten. Keur daarbij niets af! Misschien blijkt het idee in de toekomst wel briljant te zijn. Zo kan ik nog wel even doorgaan. Het feit is dat deze kennis zo snel mogelijk bij zo veel mogelijk leraren terecht komt. Hoe; daar moet ik nog even over brainstormen. Heb jij een idee?
Dag Régine, dankjewel voor jouw post. En ja, alles wat je schrijft zou een stuk helpen. Maar och, wat is het toch moeilijk! Het systeem is het systeem omdat het zo goed werkt…. voor een hoop kinderen. Juist de kinderen die afwijken van de norm, komen soms zo ontzettend klem te zitten. 17.000 (!!) thuiszitters in Nederland, het schaamrood komt toch op je kaken, als je eraan denkt en als je je er (mede-)verantwoordelijk voor voelt. Ik heb wel ideeën, ja. Zeker. Ik zal er eens over denken hoe deze ideeën vorm gegeven kunnen worden. En via dit medium laat ik Tea zelf alle eer om over dit onderwerp verder en wijder te communiceren. Achter de schermen kan ik misschien eens met Tea sparren. Zolang we (alle mensen die met kinderen werken of leven) het kind centraal zetten (en dan bedoel ik dat in de gezonde zin van het woord; wij als volwassenen blijven verantwoordelijk), moet er toch ook een plek gecreëerd kunnen worden voor kinderen die van de norm afwijken? Op welke wijze ze dan ook anders zijn dan de ‘meute’. Hoogbegaafdheid zou nooit het uitgangspunt hoeven zijn, als het uitgangspunt is ‘wat heeft dit specifieke kind nodig om te groeien en bloeien’? Dan is hoogbegaafdheid ineens geen specifiek thema meer, zo is mijn eigen ervaring…. :-)
Beste Jovabo en Tea,
Bedankt voor jullie ‘verhalen’. Hier een zoon van 13 die vast dreigt te lopen. Hij gaat kapot aan ‘het systeem’, zegt hij zelf. Het helpt ook niet dat zijn eerste zes schooljaren een absolute nachtmerrie waren. Hij is het vertrouwen in volwassenen volledig kwijt, want ze beloven je van alles (“als jij de toetsen maakt, weet de juf wat je nodig hebt”), maar houden zich er voor zijn gevoel nooit aan. Eerlijk gezegd even geen idee waar we nu goed aan doen. Een periode thuis houden om eindelijk een echt uit te mogen rusten of met school (een heel fijne school) proberen hem zonder druk (voor zover dat mogelijk is), toch weer die kant op te krijgen. Dat hele schoolgebeuren vind ik eigenlijk niet eens meer zo belangrijk, ik zou hem gewoon graag weer eens gelukkig zien!
Dag Marleen,
Jee wat een lastige situatie voor jullie en het is dan inderdaad goed onderzoeken wat wijsheid is. Het komt me voor dat het voor je zoon een hele moeilijke les is om te leren dat mensen niet altijd zijn te vertrouwen en hoe je je daarin staande kunt houden en toch in staat bent om goed te functioneren. Je bent dan vrij en niet meer volledig afhankelijk van de ander voor je eigen geluk, maar volgt je eigen koers. Dat is een ontzettend moeilijke en ook harde les voor je zoon denk ik.
Ik wens jullie veel wijsheid.
Beste Jovabo,
Dank je wel voor je verhaal. Ik las het met een brok in mijn keel want voor het eerst lees ik een verhaal waarin ik mijn twee oudste kinderen volledig terug zie. Ik loop contnue tegen onwetenheid aan; heb eigenlijk nog geen goede plek kunnen vinden waar ik advies kan krijgen voor deze jongens met een extreem hoog IQ. Er wordt wel heel dapper meegedacht door school en pedagogen, maar “leren leren” is voor de één nog steeds niet bereikt en voor de ander worstelen we elke dag met de begeleiding ten aanzien van wereldleed, economisch interesse en politieke vraagstukken. Ik ga zeker de tips opzoeken die je beschrijft ! Dank
Beste Jovabo en Tea,
Met pijn in mijn hart lees ik het bovenstaande en sommige andere blogs van Tea. Stukken uit het verhaal van Jovabo zijn zo herkenbaar voor mijn dochter van net 5. Haar IQ is nog niet getest, maar eigenlijk wijst er zo veel in die richting, dat we er niet om heen kunnen dat ze hoogbegaafd is. We merken aan haar dat ze het op verschillende punten moeilijk heeft. Daar wil ik hier op deze plek niet verder op in gaan. Maar we weten als ouders niet zo goed hoe we haar, maar ook ons als gezin, kunnen helpen. Het doet me verdriet om haar zo ‘niet blij’ en niet meer onbevangen te zien en haar moeite te zien hebben met allerlei dingen om haar heen. Ik zou haar zo graag willen helpen, maar ik weet niet hoe. Zou ik met jullie in contact kunnen komen voor wat advies? We wonen in Haarlem, dus helaas niet in de buurt van Tea.
Bij voorbaat heel hartelijk dank vast voor een reactie!
In Noord-Holland zijn zeker ook coaches die werken met (ouders van) hoogbegaafde kinderen. Wanneer je zoekt via google vind je zeker specialisten bij jullie in de buurt. Uiteraard ben je altijd welkom bij mij in de praktijk, maar ik kan me voorstellen dat de reisafstand wel lastig is. Ik ga ervan uit dat er voldoende specialisten bij jullie in de omgeving werken. Ik wens jullie veel goeds.
Beste Tea,
Bedankt voor je antwoord. Natuurlijk zijn erbij ons in de buurt ook wel specialisten te vinden. Het is alleen wat lastig te bepalen bij welke je goed voelt en waar je vertrouwen in hebt. Door het lezen van jouw blogs, heb ik bij jou een goed gevoel gekregen dat je kinderen en ouders ook echt goed kunt helpen :-)
Maar de reisafstand is inderdaad niet echt praktisch.
We gaan nog even verder zoeken.
Dank je wel en gaat vast lukken om iemand te vinden waar je ook een goed gevoel bij hebt… :-) En wellicht kun je via school of vrienden of andere bekenden ook een tip ontvangen….
Au…….. pijnlijke waarheid, maar oh zo waar. Het is net alsof je mijn kinderen beschrijft. Ik ben blij dat je dit zo goed verwoord hebt, mijn dank daarvoor.
Bedankt voor de mooie aanvulling Jovabo!
Graag gedaan! :-)
Goedemiddag Jovabo,
Bedankt voor deze interessante aanvulling. Vwb het inlezen zou ik graag willen weten welke boeken jij aanraadt.
Beste Tea,
Onze zoon is ook hoogbegaafd maar heeft daarnaast ook het syndroom van Asperger. Hij zit nu op een speciale school voor kinderen die veel rust en structuur nodig hebben. Dat doet hem erg goed. Hij is veel rustiger en heeft veel minder woedeaanvallen. Op deze school is de standaard vmbo-tl. De goede leerlingen mogen meer. Hij zit er nog maar een paar maanden en we hebben kort geleden een gesprek gehad over hoe het gaat. Ze schalen hem nu nog steeds in op vmbo-tl omdat hij nog niet de vaardigheden heeft om zelfstandig andere taken te gaan doen zodat hij op een hoger niveau kan gaan leren. Wij zijn enerzijds blij dat het nu zoveel beter met hem gaat (op de oude school kwam hij helemaal niet aan leren toe en zat hij zichtbaar niet lekker in zijn vel) maar anderzijds zien we toch wel een hoger uitstroom profiel voor hem voor ons. De orthopedagogische praktijk waar we bij lopen gaat voor ons het gesprek al aan. Is er iets wat wij nog meer kunnen doen of moeten we even geduld hebben om te zien hoe dit verder gaat lopen. En wat kunnen wij meenemen naar een volgend gesprek? Of zijn wij te veel eisend?
Groetjes Siëra
Wat heerlijk moet het zijn voor je zoon dat het nu goed gaat en ook voor jullie allemaal die rust.
Mogelijk moet je zoon letterlijk en figuurlijk veel inhalen voor hij op een hoger profiel uit kan komen, maar dat zal de tijd leren.
Goed volgen lijkt me een wijze keuze.
En hopen dat hij op deze manier zich verder kan ont-wikkelen
Alsof dit over onze zoon is geschreven. En net in deze schrijnende periode is ook nog eens diabetes Type 1 vastgesteld. Hij werd al niet begrepen door leerkrachten, maar ook de diabetes wordt niet begrepen. ‘Waarom moet jij nou altijd onder mijn les spuiten?’
Alle richtingen is hij opgestuurd. Van VWO 3 naar Havo, van onderwijsopvang naar MBO. En ook dat laatste, ondanks de enorme aanpassingen die deze MBO wil maken, gaat dit niks worden. Slecht slapen, slecht humeur en stress is het gevolg.
Wij kregen nu als tip om misschien aan het staatsexamen te denken, maar voor nu even rust, ritme en weinig druk en last. Bijzonder sneu voor zo’n ventje. En wij als ouders weten gewoon nog niet hoe verder….
Ach Miranda, wat verdrietig voor jullie zoon en jullie. Zijn hele leven komt nu in een ander licht te staan en wellicht inderdaad een moment om te heroverwegen waar zijn talenten in de wereld gezet kunnen worden en wat een volgende stap is.
Heel veel sterkte en wijsheid gewenst.