Ouders aanwezig tijdens therapie en coaching?

Voortdurend wordt mij gevraagd waarom ouders aanwezig zijn tijdens de coaching sessies van hun kind. Onderliggende gedachte is meestal dat kinderen zich niet voldoende durven uiten als de ouders aanwezig zijn. Dat deze gedachte onjuist is, moet ik dan ook altijd nader uitleggen.

De geschiedenis van hulp aan kinderen

Zo’n 40, 50 jaar terug was het normaal dat kinderen zonder ouders langere tijd van huis waren. In het ziekenhuis, op (kost)school of bij de schooltandarts konden ze zomaar de meest vervelende behandelingen ondergaan zonder dat hun ouders aanwezig waren.
Ouders waren net zo min welkom in die tijd op scholen en bij de pastoor.

Kinderen moesten het alleen opknappen en er was alle ruimte voor verbale en fysieke wreedheden en misbruik zoals ik zelf meerdere malen heb gezien en ervaren.
Inmiddels weten we hoeveel kinderen schade hebben opgelopen door verscheidene instellingen en de kerk waarvan ouders dachten dat het veilig was.

Gelukkig keerde het tijd en werden ouders steeds meer welkom in de wereld van hun kinderen. Dat begon in ziekenhuizen met ruimere bezoektijden en steeds vaker de aanwezigheid bij onderzoeken en ingrepen.
Tijdens mijn werk als spelleidster op de kinderafdeling van een ziekenhuis waar ik de rol van steun en toeverlaat nog vaak op me nam tijdens onderzoeken, heb ik me vaak machteloos gevoeld omdat de kinderen zó hun ouders nodig hadden en het niet toegestaan was dat een ouder aanwezig was bij een behandeling.

Heden ten dage is gek genoeg alleen de therapie en coachingsruimte nog grotendeels buitengesloten gebied voor ouders en ik mag hopen dat dit heel snel verandert.
Tijdens mijn werk als jeugdbeschermer heb ik meerdere malen gehoord van therapeuten dat zij een beroep deden op hun beroepsgeheim waardoor mishandeling en misbruik door bleef gaan. Ook kindercoaches hoor ik signalen uiten over machteloze ouders en soms zelfs over mishandeling.
Wanneer het gezamenlijke gesprek met de ouders en kinderen niet plaatsvindt, kan het een gemiste kans zijn voor het kind als er sprake is van spanning in de relatie tussen ouder en kind.

Waar zijn we mee bezig?

Hoe raar is het eigenlijk dat we er niet over peinzen om ons kind alleen naar de huisarts of specialist te laten gaan en het toch alleen achterlaten bij een coach of therapeut.

Wanneer ons kind fysieke klachten heeft, zorgen we ervoor dat we samen naar huisarts en specialist gaan en nemen we als ouders de verantwoordelijkheid voor de gezondheid van ons kind door bijvoorbeeld de inname van medicijnen en helpende oefeningen.

De basis van ons functioneren en geluksgevoel ligt in het emotionele en mentaal/psychische gebied.
En op precies dit gebied lijken we het normaal te vinden dat kinderen zich er maar alleen mee moeten redden zonder directe steun van ouders tijdens een sessie.
Juist als een kind zich ongelukkig voelt, zijn de ouders de eerste personen die dit zouden moeten weten om de nodige steun te kunnen bieden.

Kinderen mogen bij een coach of therapeut hun hart luchten en daar vaardigheden leren om sterker te worden.
Ouders worden zo nu en dan bijgepraat, maar het kind moet het zelf doen.
Doordat we gewend zijn aan deze constructie, worden ouders meer toeschouwer in plaats van mede helper en eindverantwoordelijke voor het welzijn van hun kind.
Coaches en therapeuten kunnen op de plek van betere ouders geplaatst worden door zichzelf én door ouders alsof ze het beter zouden weten.
Hierdoor verliezen ouders hun kracht en ligt de druk op de schouders van coach of therapeut om het kind ‘beter’ te maken.

Ouders als steunbron

Kinderen die niet lekker in hun vel zitten of problemen ervaren, hebben hulp nodig. Net zoals ze hulp nodig hebben bij buikpijn, een gebroken been of na een ongeluk(je).
Bij fysieke klachten zijn ouders aanwezig en horen ze samen met hun kind hoe het probleem kan worden opgelost.
Bij emotionele en mentaal/psychische problemen mag het kind alles vertellen, maar moet het zelf de verantwoordelijkheid dragen voor herstel.

Wanneer ouders aanwezig zijn bij de sessie ontdekken ze samen wat helpend is om het probleem op te lossen en maken ze samen afspraken om het tij te keren. Ouders worden verantwoordelijk en horen en zien hoe hun kind de situatie ervaart waardoor ze adequaat kunnen reageren.

Kinderen van o.a. gescheiden ouders willen diep in hun hart dat hun ouders weten dat zij het moeilijk hebben met de situatie en ze willen graag gehoord worden. Juist de kindercoach kan samen met het kind aan de ouder vertellen hoe het kind de ouder mist en dat het kind zich buitengesloten voelt in de misère van de ouder.

Tegelijkertijd is de aanwezigheid van de ouder tijdens een sessie vrijwel altijd een prachtige gelegenheid om te laten weten hoe het kind investeert in de relatie en wat het allemaal op zijn schouders neemt voor de ouders. Wanneer dit besproken kan worden en gezien is door de ouders, laat het kind onmiddellijk negatief gedrag achterwege zoals buitenproportionele boosheid, maar ook wegloop gedrag, stelen en slecht presteren op school.

Ouders zeggen op onbewust niveau aan hun kind dat ze er zijn en dat ze de gezondheid en het welbevinden van het kind niet overlaten aan de professional die in de ijver ook nog vaak zorgt voor contacten met school en instanties.

De ouder die aanwezig is bij een sessie neemt zelf het heft in handen en zegt met iedere beweging dat ze achter het kind staat en zelf de contacten met derden op zich neemt. Ouders vragen zo nodig hulp hoe ze het gesprek met school en instanties het beste kunnen voeren en willen dit niet overlaten aan de beroepskrachten onderling. Het kind voelt zich daardoor gesteund en geborgen bij de ouders en weet tot in het diepst van zijn ziel dat zijn ouders er voor hem zijn en zijn welbevinden niet aan anderen overlaat. De coach of therapeut stimuleert voortdurend om de eigen krachten te bundelen en van daaruit te handelen.

De vaardigheden van de kindercoach of therapeut

Mij wordt vaak gevraagd of het kind wel alles zegt wat het wil als de ouders aanwezig zijn. Mijn antwoord is een volmondig JA.
Het gaat echter niet automatisch want mijn houding moet ouders en kind laten weten dat ze veilig zijn en dat datgene wat naar voren gebracht wordt ook opgepakt gaat worden.
Mijn werkhouding moet gericht zijn op verbinding tussen ouders en kinderen en hen vertrouwen geven dat zij samen hun problemen kunnen oplossen en dat ik alleen maar een werktuig ben die hen leert hoe zij hun problemen kunnen oplossen.

Oordelen, veroordelingen en een mening van mij passen daar niet in. Wel een continu gerichtheid op steunbronnen en kwaliteiten van ouders en kind om uitdagingen op te pakken. Bovendien een rotsvast vertrouwen dat de ander hoe dan ook en ten alle tijde zijn eigen lot kan dragen en er oplossingen voor vindt.

Op deze manier gaan ouders en kinderen samen in gesprek en is de coach of therapeut een vertaler van behoeften, kwaliteiten en mogelijke oplossingen.
Er ontstaan geen misverstanden of schaamte gevoelens achteraf bij het kind omdat het uit de school is geklapt.
Bovendien kan een coach of therapeut nooit vertaalfouten maken omdat in een gezamenlijk gesprek vertaalfouten onmiddellijk worden gecorrigeerd.

De coach of therapeut heeft inzicht in patronen die zich kunnen afspelen in problematische situaties, heeft kennis van de ontwikkelingspsychologie en heeft vooral een heel groot scala aan verbindende communicatie in de gereedschapskoffer. Daardoor kan zij er tegelijkertijd zijn voor ouders en kinderen en gaan deze met dezelfde doelen en oplossingen naar huis.

Hulpvragen over boosheid, angst, verdriet en gedrag in het dagelijks verkeer zijn vragen waarin ouders en kinderen kunnen en moeten samenwerken om hun situatie gezamenlijk te kunnen verbeteren.

Bijkomend voordeel is, is dat de therapie of coachingsduur flink kan worden bekort. Vaak zijn enkele coachingssessies al voldoende om weer op het spoor te komen.

Overigens is er wel verschil tussen coaching en therapie

Coaching zou je kunnen vergelijken met een bezoek aan de huisarts waar je naar toe gaat met de eerste klacht. Therapie vraagt een meer intensieve behandeling vergelijkbaar met een specialist waarnaar een huisarts verwijst.

Wanneer is het kind toch zonder ouders bij de coach of therapeut

Uiteraard zijn er altijd uitzonderingen en komen kinderen alleen bij een coach of therapeut. Dit kan te maken hebben met de hulpvraag.

Bij pubers kan het juist heel verstandig zijn om ze zelfstandig te laten komen. Vooral daar waar het een hulpvraag over leren betreft waarvoor ze de volle 100% verantwoordelijkheid moeten nemen en deze niet bij ouders moeten parkeren.

Verder kan het zo zijn dat de relatie tussen ouder en kind zo onder spanning staat dat er eerst met een ouder of het kind alleen wordt gesproken. Het doel moet dan altijd zijn hoe de relatie weer op gang kan komen en vrijwel altijd zal er dan op een later moment sprake zijn van gezamenlijke sessies.

Ook kan het zijn dat er eerst met ouders wordt gesproken om hun ouderlijke vaardigheden te versterken. Uiteraard moet de coach of therapeut altijd eerst afwegen of het veilig is voor een kind om met of zonder de ouders een sessie te hebben.

Wat is wijsheid?

Uiteraard kan ik niet weten wat het beste is, maar ik vind het zeer de moeite waard om ter discussie te stellen waarom we geneigd zijn ouders uit de therapie en coachingsruimte weren.
Mijn eigen ervaringen als kind en als professional hebben mij de overtuiging gegeven dat ik ouders en kinderen in principe samen wil zien of een welbewuste keuze maken om het niet te doen.

Ik ben degene die ervoor moet zorgen dat ik de vaardigheden ontwikkel die ouders en kinderen de gelegenheid geeft samen sterker te worden op hun levenspad.

Hoe kan het toch zijn dat ouders die de belangrijkste personen zijn in het leven van hun kind niet ter plekke mogen weten wat er in het kind omgaat en dit via een beroepskracht moet horen? Hoe mooi zou het zijn dat therapeuten en coaches zoveel ruimte weten te scheppen dat ouders en kind samen en tegelijkertijd aan de slag kunnen met hun problemen?

Mijn eigen visie voor de praktijk is dat ik werk met ouders en kinderen. Honderden ouders hebben mij verteld hoe blij ze hier mee zijn, hoe verwonderd en trots ze zijn over hun kind.
Heel vaak geven ouders aan dat ze heel bewust bij mij komen omdat ze als ouders welkom zijn en ze een actieve rol in het proces willen hebben.

En ik hoop van harte dat we het binnen afzienbare tijd net zo normaal vinden dat ouders mee de spreekkamer inlopen zoals we dat bij de dokter, de tandarts, fysiotherapeut en op school ook doen.

Lees ook: Sta je voor of achter je kind?
Lees ook: De kindercoach is ook een opvoedcoach
Lees ook: Ouders, sta achter je kind….
Lees ook: De kindercoach als TomTom
Lees ook: De kindercoach is een vertaalmachine
Lees ook: Hoe is jouw kind loyaal
Lees ook: Kinderarbeid?
Lees ook: Ontspoorde puber na echtscheiding
Lees ook: Kinderen voelen zich schuldig na echtscheiding
Lees ook: Je ouders missen na een echtscheiding